فشار خون بالاو تاثیر آن بر ناتوانی جنسی

 

به فشارخون بالای 14 روی 9، فشارخون بالا گفته می‌شود. عارضه‌های ناشی از فشار خون بالا در همه افراد مبتلا با یک شدت بروز نمی‌کند. ممکن است در برخی بیماران عوارض فشارخون بالا به سرعت تظاهر پیدا کند و در برخی دیگر بعد از گذشت چند سال. فشارخون بالا با آسیب به عروق خونی منجر به کاهش جریان خون در سراسر بدن می‌شود. کاهش جریان خون در نواحی لگن، به‌خصوص اندام تناسلی می‌تواند میزان رضایت‌مندی‌ جنسی را در مردان و زنان تحت‌تاثیر قرار دهد.

 

 

به مرور زمان فشارخون بالا، به عروق خونی آسیب می‌رساند و باعث سفت و باریک شدن سرخرگ‌ها و محدودشدن جریان خون می‌شود و بروز مشکلات ثانویه‌ای مانند بیماری عروق کرونری قلب، سکته مغزی، نارسایی کلیه و... را به دنبال دارد. این اتفاق در عروق آلت تناسلی نیز ممکن است رخ بدهد.

 

وقتی که عروق نواحی تناسلی در مردان و زنان به دنبال عارضه فشارخون بالا تنگ و سفت می‌شود، خون کمتری در ناحیه تناسلی قادر به جریان است و همین مساله مردان را در رسیدن به نعوظ و حفظ آن و زنان را در رسیدن به برانگیختگی جنسی و ارگاسم دچار مشکل می‌کند.

 

البته تاثیر فشارخون زیاد بر عملکرد جنسی، برحسب شدت فشارخون، مدت زمان ابتلا و داروهای مصرفی متفاوت است. متاسفانه فشارخون بالا هیچ علامت یا نشانه‌ای ندارد. از این رو، بسیاری از افرادی که به فشارخون مبتلا هستند از وجود آن بی‌اطلاع‌اند.

شایع‌ترین اختلال جنسی ناشی از فشارخون بالا در مردان، اختلال در نعوظ و همچنین کاهش میل جنسی است. از آنجا که پرفشاری خون، باعث محدودیت جریان خون می‌شود، زمانی که خون ورودی و خروجی از آلت تناسلی به مقدار طبیعی نباشد، اختلال در نعوظ رخ می‌دهد.

از سوی دیگر، اگرچه در پی عارضه‌های فشارخون زیاد به‌تدریج میل جنسی فرد کم می‌شود و تحریک‌پذیری کاهش می‌یابد، اما در مواردی هم کاهش میل جنسی می‌تواند ثانویه به مشکل اختلال در نعوظ باشد.

به عبارت ساده‌تر، اختلال در نعوظ با اضطراب همراه است و وقتی که مردی در اثر فشارخون بالا دچار اختلال در نعوظ می‌شود و نمی‌تواند در رابطه جنسی سطح مطلوبی از عملکرد داشته باشد، ترس از اینکه دوباره این اتفاق بیفتد، اضطراب او را افزایش داده و ارتباط وی را با شریک جنسی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و دیگر تمایلی به برقراری رابطه ندارد. چرا؟! چون هنگام رابطه زناشویی ناموفق است و در رسیدن به نعوظ و حفظ آن دچار مشکل می‌شود بنابراین رفته‌رفته میل جنسی به‌طور ثانویه تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و پایین می‌آید. به همین دلیل است که اغلب این بیماران از کاهش میل جنسی رنج می‌برند.

ضمن اینکه در مردان دچار فشارخون بالا ممکن است سطح تستوسترون پایین بیاید. تستوسترون هورمون مردانه‌ای است که نقش مهمی در میل و تحریک‌پذیری جنسی مردان ایفا می‌کند.

البته مشکلات جنسی ناشی از فشارخون بالا محدود به مردان نیست و در زنان مبتلا نیز فشار خون بالا می‌تواند جریان خون را به واژن کاهش دهد.

اگر جریان خون به مهبل (واژن) کاهش یابد، منجر به کاهش میل جنسی یا برانگیختگی، خشکی واژن و در نهایت اختلال در رسیدن به اوج لذت جنسی می‌شود.

بد نیست بدانید فشارخون بالا از دو راه عملکرد جنسی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؛ فشارخون بالا به خودی‌خود می‌تواند به اختلال در نعوظ منجر شود اما برخی از داروها هم که برای درمان فشارخون بالا به کار می‌روند هم مزید بر علت هستند و می‌توانند عملکرد جنسی را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار دهند. این موضوع بیشتر در مورد داروهای ضدفشارخون قدیمی صدق می‌کند.

یکی از داروهایی که برای کنترل فشارخون مصرف می‌شوند، داروهای مدر هستند. با مصرف این داروها میزان مایعات اضافی از بدن دفع می‌شود. به واسطه کاهش مایعات، در مواقع بحرانی فشارخون پایین می‌آید، درنتیجه جریان خون در آلت تناسلی نیز کاهش پیدا می‌کند که منجر به اختلال نعوظ می‌شود. از دیگر داروها بتابلاکر هستند که از مهم‌ترین این داروهای مهارکننده می‌توان به پروپرانولول، آتنولول و متورال اشاره کرد.

خوشبختانه عملکرد داروهای جدید به‌گونه‌ای است که علاوه بر اینکه فشارخون را کنترل می‌کند، عارضه جانبی از نظر جنسی ایجاد نمی‌کند و حتی در مواردی منجر به بهبود عملکرد جنسی بیماران می‌شود.

به‌طور طبیعی در شروع یا اوج رابطه زناشویی بر اثر تحریک عصب سمپاتیک، فشارخون افزایش می‌یابد. حال تصور کنید در افراد مبتلا به فشارخون بالای کنترل‌نشده یا فشارخون‌های خیلی بالا (١٨ روی ١٢) این افزایش فشارخون ممکن است مشکلات قلبی-عروقی ایجاد کند. معمولا اغلب مبتلایان به فشارخون مشکلات قلبی نیز دارند. در صورتی که این بیماران از داروهای حاوی نیترات مثل «نیتروکانتین» و «نیتروگلیسیرین» استفاده می‌کنند، به هیچ‌وجه نباید برای رفع مشکلات جنسی‌شان، خودسرانه یا به توصیه اطرافیان داروهایی مثل «سیلدنافیل یا ویاگرا» و «تادالافیل» و داروهای مشابهی از این خانواده را مصرف کنند چون با مصرف این داروها دچار افت بسیار شدید و ناگهانی فشارخون می‌شوند که مرگبار است و منجر به سکته قلبی و ایست قلبی می‌شود.

مشکل اینجاست که افراد به‌دلیل تابو بودن این مسائل از بیان مشکلات جنسی خود به پزشک امتناع می‌کنند. از سوی دیگر، برخی از پزشکان هم حین معاینه بیمار از او نمی‌پرسند که آیا در روابط جنسی دچار تغییرات و مشکلاتی شده یا نه.

در حالی که باید حتما درباره مشکلاتی که از نظر میل جنسی یا برانگیختگی و ارگاسم پیش آمده، با پزشک صحبت کرد. حتی کوچک‌ترین تغییرات را باید جدی گرفت و آن را مطرح کرد تا متخصص مربوط با تمهیدات خاصی که می‌اندیشد از میزان عوارض پرفشاری خون و اختلال در عملکرد جنسی بکاهد.

افراد مبتلا به فشارخون می‌توانند با انتخاب شیوه زندگی سالم، فشارخون خود را پایین نگه دارند و زندگی جنسی خود را بهبود بخشند. برای این منظور توصیه می‌شود رژیم غذایی مناسب داشته باشند، فشارخونشان را کنترل کنند و از سطح استرس و اضطرابشان بکاهند. استرس رابطه مستقیمی با افزایش فشارخون بالا دارد. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد با داشتن روابط زناشویی منظم 1 یا 2 بار در هفته حتی در حد نوازش و معاشقه، اضطراب شخص کاهش می‌یابد و به کنترل فشارخون کمک می‌کند.

مبتلایان به پرفشاری خون که دچار مشکلات قلبی-عروقی نیز هستند، نباید فراموش کنند که نکشیدن سیگار و قلیان، مصرف نکردن الکل، کاهش مقدار نمک در رژیم غذایی، مصرف موادغذایی سالم، به‌خصوص میوه و سبزیجات، از دست دادن وزن اضافی و داشتن فعالیت ورزشی منظم می‌تواند نقش موثری در بهبود وضعیت فعلی‌شان داشته باشد. ضمن اینکه با داشتن وزن ایده‌آل، اعتماد به‌نفس فرد افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند با ایجاد احساس اینکه جذاب‌تر هستند، کمک کند تا زندگی جنسی خود را بهبود بخشند.

اگر با رعایت تمامی این موارد مشکل از بین نرفت، حتما باید به یک سکس‌تراپیست (مشاور جنسی) مراجعه کرد چراکه گاهی مشکلات جنسی افراد تحت‌تاثیر چند عامل مختلف ایجاد می‌شود، بنابراین لازم است که تمامی عوامل دخیل سبب‌ساز در این زمینه بررسی و با روش‌های مختلف دارویی و غیردارویی درمان شوند.

 

فشار خون بالا می‌‌‌تواند هم در مردان و هم در زنان عوارض جنسی ایجاد کند. برای حل این مشکل باید فشار خون را پایین آورد. در برخی از افراد با تغییر شیوه زندگی می‌توان فشار خون را پایین آورد اما بسیاری از بیماران نیاز به تجویز داروهای ضدفشار خون دارند.

اما مشکلی که برای بسیاری از مردان پیش می‌آید، این است که برخی از انواع داروهای ضدفشار خون می‌توانند ناتوانی نعوظ ایجاد کنند. این عارضه ممکن است باعث شود مصرف مداوم دارو برای بیماران مشکل شود، به‌خصوص اگر فشار خون بالا قبلا برایشان علامتی ایجاد نکرده باشد. تخمین زده می‌شود ۷۰ درصد مردانی که دچار عارضه جانبی داروهای ضدفشار خون می‌شوند، مصرف این داروها را قطع ‌کنند.

با اینکه عارضه جانبی ناتوانی نعوظی در بسیاری از داروهای ضدفشار خون گزارش شده، برخی از این دارو با احتمال بیشتری باعث مشکلات جنسی می‌شوند. از طرف دیگر، برخی از داروهای ضدفشار خون حتی ممکن است باعث بهبود یافتن اختلال نعوظ در برخی از مردان شوند.

میان داروهای ضدفشار خون داروهای ادرارآور یا مدر مانند داروی هیدروکلروتیازید و داروهای مسدودکننده گیرنده بتا مانند آتنولول می‌توانند مشکلات نعوظ ایجاد کنند. از طرف دیگر، این دو گروه داروها احتمالا نخستین داروهایی هستند که پزشکتان در صورت تاثیر نبخشیدن رژیم غذایی و ورزش برای شما تجویز می‌کند.

اگر داروهای ادرارآور مانند هیدروکلروتیازید برای شما تجویز شده باشد، باید تا هنگامی که فشار خون بالای شما کنترل شود، به مصرف آن ادامه دهید، اما اگر با مصرف این داروها دچار مشکلات نعوظی مداوم شدید یا با وجود مصرف دارو فشار خونتان دوباره بالا رفت، ممکن است پزشکتان این داروها را با داروهای دیگری که باعث اشکال نعوظ با احتمال کمتری می‌شوند، جایگزین کند. یک راه دیگر تجویز ترکیبی از داروهای ضدفشار خون است که ممکن است فشار خون شما را بهتر کنترل کند و خطر اختلال نعوظ را کاهش دهد.

اگر داروهای مسدودکننده گیرنده بتا مانند آتنولول برای شما تجویز شده باشد، بهتر است از پزشکتان درباره احتمال اختلال نعوظ سوال کنید. در این مورد هم پزشکتان ممکن است دارویی را تجویز کند که با احتمال کمتری باعث بروز این مشکل شود.

 

 

 
برخی از گروه‌های داروهای ضدفشار خون ندرتا باعث اختلال نعوظ می‌شوند، از جمله:

• گروه داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین مانند داروی کاپتوپریل

•گروه داروهای مسدودکننده گیرنده آلفا مانند داروی پرازوسین

• گروه‌ داروهای مسدودکنننده کانال‌های کلسیم مانند داروی آملودیپین

•گروه داروهای مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین II مانند داروی لوسارتان

• داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین رگ‌های خونی را گشاد می‌کنند و جریان خون را افزایش می‌دهند. اختلال نعوظ در این گروه داروها نادر است و در کمتر از 1 درصد از بیماران رخ می‌دهد.

• داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین یا مهارکننده ACE مانند داروی کاپتوپریل رگ‌های خونی را گشاد می‌کنند و جریان خون را افزایش می‌دهند. این گروه‌ها ندرتا و در کمتر از 1 درصد بیماران عارضه جانبی جنسی ایجاد می‌کنند. چند دارو در این رده قرار می‌گیرند و به نظر می‌رسد نداشتن عارضه جانبی جنسی در مورد همه آنها مصداق دارد.

یک رده دیگر از داروهای ضدفشار خون داروهای مسدودکننده کانال کلسیم مانند آملودیپین، دیلتیازم یا وراپامیل هستند. این گروه داروها ندرتا اختلال نعوظ ایجاد می‌کنند اما ممکن است مشکلات نعوظ در برخی از داروهای این گروه کمتر از دیگر داروهای این گروه باشد. پزشکتان می‌تواند در این باره به شما توضیح دهد.

به‌طور کلی، داروهای مسدودکننده گیرنده آلفا نیز مشکلات نعوظ ایجاد نمی‌کنند.

در واقع، در یک بررسی، شمار اندکی از مردانی که یکی از این داروها به نام دوکسازوسین را مصرف می‌کردند، پس از ۲ سال مصرف دارو اختلال نعوظشان صد درصد بهبود یافت.

داروهای ضدفشار خونی که با نام مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II شناخته می‌شوند مانند داروی لوسارتان نه‌تنها مشکلات نعوظ ایجاد نمی‌کنند، بلکه ممکن است کارکرد جنسی را در مردان دارای فشار خون بالا بهبود بخشند.

به پزشکتان بگویید که فکر می‌کنید داروی ضدفشار خونتان احتمالا باعث اختلال کارکرد جنسی شما شده است.

اگر دارو و نه خود فشار خون بالا باعث مشکل نعوظ شده باشد، تجویز دارویی دیگر ممکن است مشکل را حل کند. هیچ‌گاه داروی ضدفشار خونتان را بدون مشورت با پزشکتان قطع نکنید. پزشکتان همچنین ممکن است داروهای بهبوددهنده نعوظ مانند ویاگرا یا سیالیس را برای شما تجویز کند. البته توجه داشته باشید که داروهای بهبوددهنده نعوظ برای مردانی که فشار خون بالای درمان‌نشده دارند، ایمن نیستند. همچنین این داروها برای مردانی که داروهای ضدفشار‌خون مسدودکننده گیرنده آلفا مانند پرازوسین دریافت می‌کنند یا مردانی که داروهای نیتراتی برای بیماری قلبی مصرف می‌کنند، ایمن نیستند.

اگر فشار خون بالا دارید یا داروهای ضدفشار خون مصرف می‌کنید و دچار اختلال جنسی شده‌اید، لزومی ندارد که این مساله را پنهان کنید و زندگی‌ مشترکتان را بدون ارضای جنسی بگذرانید. باید با پزشکتان صادق باشید و مشکلتان را با او در میان بگذارید. هرچه پزشکتان بیشتر درباره شما بداند، بهتر می‌تواند فشار خون بالایتان را درمان و به شما کمک کند زندگی زناشویی طبیعی داشته باشید. پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد:

• چه داروهایی مصرف می‌کنید؟

• آیا رابطه زناشویی شما با همسرتان به تازگی تغییر کرده است؟

• آیا احساس افسردگی می‌کنید؟

• آیا نسبت به حالت معمول احساس استرس بیشتری می‌کنید؟

به غیر از کمک‌هایی که پزشکتان می‌تواند به شما بکند، خودتان نیز با انتخاب گزینه‌های شیوه زندگی سالم می‌توانید فشار خونتان را پایین بیاورید و به‌طور بالقوه زندگی زناشویی‌تان را بهبود ببخشید. گزینه‌های شیوه زندگی سالم شامل سیگار نکشیدن یا سایر راه‌های استفاده از تنباکو، خوردن غذاهای سالم، کاهش میزان مصرف نمک در رژیم غذایی، کم کردن وزن اضافی و ورزش کردن به‌طور مرتب است.

داشتن بدنی متناسب هم اعتماد به‌نفس شما را افزایش می‌دهد و هم باعث می‌شود احساس جذابیت بیشتری کنید. از طرفی، می‌تواند به بهبود زندگی زناشویی شما هم کمک کند.هفته نامه سلامت