گویی دادن نسخه‌ای با حجم زیادی از دارو یکی از معیارهای ما ایرانی‌ها برای شناسایی حاذق بودن پزشکان شده است.
شفا آنلاین:کشور ما یکی از کشورهای رکورددار در مصرف دارو ازجمله داروهای آنتی‌بیوتیک<Antibiotics>
در دنیا است. بیشتر ایرانی‌ها هنگام مراجعه به پزشک انتظار تجویز حجم
زیادی دارو و مسکن را از پزشکان داریم. گویی دادن نسخه‌ای با حجم زیادی از
دارو یکی از معیارهای ما ایرانی‌ها برای شناسایی حاذق بودن پزشکان شده
است.به گزارش شفا آنلاین: شاید همین امر هم باعث شده تا پزشکان ایرانی کم کم به سمت تجویز بیش‌از حد دارو در نسخ خود بروند. وقتی این احساس به پزشک منتقل می‌شود که بیمار مراجعه‌کننده به او تجویز چندین نوع دارو از یک خانواده دارویی را ملاک تشخیص و تخصص بالای وی در درمان می‌داند؛ پزشک هم به این سو متمایل می‌شود.
امروزه بالا بودن هزینه‌های تولید دارو در جهان، کشورها را به این فکر انداخته است که پزشکان و کادر درمانی را ترغیب کنند تا با صرفه‌جویی در تجویز دارو باری از دوش اقتصاد سلامت کشورها بردارند. ازسوی دیگر هزینه‌های تحمیلی ناشی از تجویز غیرمنطقی دارو در جهان سالانه میلون‌ها دلار را در این چرخه تلف می‌کند و باید چاره اندیشیده شود که برای جلوگیری از اتلاف منابع این حوزه چه باید کرد. زیرا تجویز غیرمنطقی علاوه بر تحمیل هزینه‌های هنگفت بر بیماران و دولت‌ها، موجب اتلاف منابع و کاهش کیفیت ارائه خدمات پزشکی نیز می‌گردد و اگر به درستی برای این اتفاق راهکاری اندیشیده نشود، موجبات بروز بحران در چرخه درمان و در نگاه کلان‌تر در حوزه سلامت و زیرساخت های انسانی خواهد شد.
تجویز و مصرف منطقی دارو، شاخص مهم سلامت
آنگونه که فاطمه سلیمانی، دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی سازمان غذا و دارو می‌گوید: «تجویز منطقی، صحیح و مناسب دارو مانند تشخیص صحیح و به‌موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا تجویز نادرست و غیرمنطقی دارو علاوه بر تحمیل هزینه‌های هنگفت بر مردم و دولت‌ها و اتلاف منابع، منجر به کاهش کیفیت ارائه خدمات پزشکی نیز می‌گردد.» او با بیان اینکه یکی از شاخص‌های مهم سلامت در هر کشوری نحوه مدیریت درمان بیماری و میزان تجویز و مصرف داروهاست، اظهار می‌دارد: «پیشگیری از مصرف بی‌رویه داروها، شیوه‌های علمی و منطقی تجویز و کاهش عوارض دارویی یکی از موضوعاتی است که همواره مورد توجه نظام‌های درمانی و سازمان بهداشت جهانی بوده است.»
دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی سازمان غذا و دارو ادامه می‌دهد: «تجویز منطقی، صحیح و مناسب دارو مانند تشخیص صحیح و به‌موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است و تجویز نادرست و غیرمنطقی دارو علاوه بر تحمیل هزینه‌های هنگفت بر مردم و دولت و اتلاف منابع، منجر به کاهش کیفیت ارایه خدمات پزشکی نیز می‌گردد.» سلیمانی اضافه می‌کند: «ایجاد مقاومت‌های میکروبی وسیع در مقابل داروهای آنتی‌میکروبیال، بروز عوارض جانبی ناشی از استفاده روز افزون از داروهای تزریقی، افزایش عوارض مربوط به تجویز غیرمنطقی و غیرضروری داروهای کورتیکوستروئیدی به‌عنوان حفاظت‌کننده از سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت، گسترش موارد عارضه‌دار تداخلات دارویی در نتیجه تجویز اقلام دارویی متعدد در یک نسخه و... تنها بخش کوچکی از خسارات جبران‌ناپذیری است که در نتیجه تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو بر پیکره سلامت و اقتصاد جامعه وارد می‌شود و در مقایسه با حجم عظیم منابع صرف شده در این راستا، انجام بسیاری از مداخلات موثر در جهت ترویج تجویز و مصرف منطقی دارو، نسبتا کم‌هزینه و ارزان است.»
لزوم ارائه آموزش اصول صحیح نسخه‌نویسی به فارغ‌التحصیلان پزشکی
سلیمانی در ادامه اظهار می‌کند: «از آنجا که در حال حاضر آموزش اصول صحیح نسخه‌نویسی و روش‌های منطقی جهت انتخاب داروها در محتوای آموزشی دوره بالینی پزشکی به‌صورت مدون وجود ندارد و فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی درباره اصول تجویز دارو، اشکال دارویی تداخلات و خطاهای دارو پزشکی آموزش کاربردی ندیده‌اند، یکی از چالش‌های پیش‌روی برنامه‌های تجویز و مصرف منطقی داروها به‌خصوص در نظام ارجاع و سیستم پزشک خانواده، افزایش آگاهی پزشکان درمورد اصول نسخه‌نویسی صحیح و علمی است که گام‌های موثری در این خصوص برداشته شده است تا براساس آن کار تجویز در مطب یا مراکز بهداشتی درمانی به سهولت و دقت بیشتری انجام شود.»
دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی سازمان غذا و دارو بیان می‌کند: «درحال حاضر و به‌عنوان بخشی از استراتژی کشوری در جهت بهبود وضعیت مصرف دارو در کشور، کمیته کشوری و کمیته‌های واقع در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور تحت عنوان کمیته‌های تجویز و مصرف منطقی دارو فعالیت می‌نمایند. این کمیته‌ها از طریق ثبت اطلاعات نسخ پزشکان در رایانه و پردازش اطلاعات موجود به آمار مصرف دارو در سطح کشور دست یافته و رعایت و بکارگیری اصول صحیح نسخه‌نویسی توسط پزشکان در چارچوب نظام مراقبت دارویی را پایش می‌نماید. همچنین این کمیته‌ها با انجام نیازسنجی‌های آموزشی و پژوهشی در منطقه مورد نظر در راستای ارتقاء فرهنگ مصرف دارو در جامعه پزشکی و عامه مردم گام برمی‌دارند.»
ترس پزشکان از زیر سوال رفتن سواد پزشکی
رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو هم با انتقاد از نحوه تجویز و مصرف دارو در کشور، می‌گوید: «متاسفانه در کشور تجویز و مصرف دارو به درستی صورت نمی‌پذیرد و از این رو تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو یکی از دغدغه‌های وزارت بهداشت است و سالهاست تلاش می‌کند تا این مورد بهبود یابد، اما متاسفانه هنوز به شرایط مطلوبی در این حوزه نرسیده‌ایم.» دیناروند می‌افزاید: «تجویز و مصرف منطقی دارو با فرهنگ‌سازی قابل حل است و می‌بایستی نسبت به گذشته با جدیت و شدت بیشتری حرکت کرد. البته برخی پزشکان در نسخه خود اقلام دارویی را که تجویز می‌کنند خیلی زیاد است و گاهی اوقات ممکن است بیماری به دارویی نیاز نداشته باشد، اما پزشک از ترس اینکه بیمار سواد پزشکی وی را زیر سوال نبرد اقدام به تجویز دارو می‌کند.» رئیس سازمان غذا و دارو تاکید می‌کند: «قیمت پایین دارو هم در تجویز و مصرف غیرمنطقی بی‌تاثیر نیست و چون قیمت داروی تولید داخل از قیمت پایینی برخوردار است پزشکان و بیماران برای تجویز و مصرف آن غیرمنطقی رفتار می‌کنند.»سپید
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار