کمبود حدود 100 هزار پرستار در بیمارستان های کشور یکی از معضلات نظام سلامت است، در عین حال بسیاری از دانشجویان این رشته پس از اتمام دوره تحصیل هنوز برای ورود به عرصه کار و خدمت آماده نیستند و ضعف آموزش عملی و بالینی موجب می شود که ورود آنان به عرصه خدمت با تاخیر مواجه شود.
شفاآنلاین>جامعه پزشکی>سرپرست کار گروه توسعه علوم پرستاری گفت: طرح کارورزی دانشجویان پرستاری در سال آخر تحصیل دوره کارشناسی انجام می شود و دانشجویان برای نزدیکی آموزش بالینی و تئوری با 140 ساعت کارورزی در ماه برای ورود به عرصه خدمت آماده می‌شوند و کمک هزینه دریافت می‌کنند.
به گزارش شفاآنلاین،کمبود حدود 100 هزار پرستار در بیمارستان های کشور یکی از معضلات نظام سلامت است، در عین حال بسیاری از دانشجویان این رشته پس از اتمام دوره تحصیل هنوز برای ورود به عرصه کار و خدمت آماده نیستند و ضعف آموزش عملی و بالینی موجب می شود که ورود آنان به عرصه خدمت با تاخیر مواجه شود.
علیرضا ایرج پور، سرپرست کار گروه توسعه علوم پرستاری در این مورد گفت: پیشنهاد کار گروه توسعه علوم پرستاری این است که تا جای ممکن فاصله بین آنچه در آموزه‌های نظری دانشجویان است و آنچه بایستی در ارائه خدمات پرستاری اتفاق بیفتد، کم شود.
ایرج پور اظهار داشت: طرحی که با همکاری معاونت پرستاری، دانشگاه های علوم پزشکی مختلف، هیئت بورد پرستاری و کارگروه توسعه علوم پرستاری آماده شده و به معاونت آموزشی وزارت بهداشت تقدیم شده این است که یکسال آخر دوره کارشناسی پرستاری به صورت کارورزی درآید.
وی گفت: در این شیوه پیشنهادی مشابه با آموزش رشته پزشکی عمومی که دوره انترنی را در پایان دوره دانشجویی دارند، در رشته پرستاری نیز دوره کارورزی را برای سال آخر کارشناسی رشته پرستاری پیشنهاد داده‌ایم و عملاً صلاحیت بالینی دانشجوی پرستاری در پایان ترم ششم با شرکت در یک آزمون پیش کارورزی، برای ورود به خدمت و دوره کارورزی سنجیده می شود.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: دانشجویان پرستاری در صورت قبولی در این آزمون، وارد سال چهارم می‌شوند و عملاً در یک سال آخر به صورت شیفت در گردش به عنوان همکار کادر پرستاری در بخش ها، آموزش‌های مختلف را می‌گذارند و به این ترتیب دانشجویان زودتر و با کیفیت بیشتر آماده ورود به عرصه کار می‌شوند.
وی تاکید کرد: طبیعی است که چنین اقداماتی نیازمند نظارت و پایش مستمر است که در برنامه پیش بینی شده است. دانشکده ها و معاونت‌های آموزشی دانشگاه ها و اساتید باید با هم بر این موضوع نظارت داشته باشند. اساس کار برای اجرای این طرح، بیمارستان های آموزشی و فضای های آموزشی دانشگاه ها هستند.
ایرج پور افزود: طبق طرح پیش بینی شده اعضای هیئت علمی حتما باید در راستای این طرح حضور فعال داشته باشند و نقش نظارتی خود را ایفا کنند اما کادر آموزشی که برای دوره کارورزی تعریف کرده ایم و به آن توجه ویژه نیز شده است، کادر پرستاری دوره دیده و تربیت شده و دارای صلاحیت نظارت بر کار دانشجویان است که عنوان «همکار آموزشی» به آنها اطلاق می شود.
*نظارت بر فعالیت پرستاران کارورز
وی افزد: در حقیقت همکاران آموزشی، پرسنلی هستند که بسیاری از آنها ممکن است کارشناسی ارشد باشند یا کارشناسان با تجربه‌ای باشند که صلاحیت همراهی دانشجویان و نظارت بر کار دانشجویان را دارند البته این به این مفهوم نیست که اعضای هیئت علمی دانشکده‌ها از آموزش جدا می شوند و هیچ نظارتی نخواهند داشت بلکه ترکیبی از این دو خواهد بود.
وی اضافه کرد: در این طرح پیش بینی شده است که دانشجو عملاً خودش در ارائه خدمات پرستاری مشارکت داشته باشد و با برگزاری آزمون صلاحیت بالینی یا آزمون پیش کارورزی از توانمندی دانشجو برای ورود به عرصه خدمت اطمینان حاصل می شود و اگر دانشجویی نتواند این آزمون را بگذراند حتماً ملزم به گذراندن دوره های جبرانی کارآموزی می شود و تا زمانی که نتواند احراز صلاحیت شود، نمی‌تواند وارد دوره کارورزی پرستاری شود.
ایرج پور خاطر نشان کرد: چنانچه صلاحیت دانشجو برای ورود به دوره کارورزی تایید شود، از آن پس به عنوان همکار پرستار وارد عرصه کار می‌شود و همانند پرستاری که در بدو ورود به دوره طرح نیروی انسانی بایستی بر کار او نظارت شود، وارد عرصه خدمت می شود.
وی افزود: در حقیقت با این طرح، تاخیر در ورود به عرصه خدمت رسانی را حذف می کنیم. استدلالمان این است که همین دانشجوها هستند که هم اکنون نیز با دستورالعمل های موجود با کار دانشجویی در شیفت های عصر و شب مشغول به ارائه خدمت هستند.
ایرج پور با تأکید بر نظارت غیر مستقیم اعضای هیئت علمی و کادر پرستاری در این طرح گفت به هیچ عنوان با اجرای این طرح، تقلیلی در واحدهای نظری پرستاری نخواهیم داشت. تنها اتفاقی که می‌افتد این است که به ازای هر واحد کارآموزی که در حال حاضر بنا بر دستورالعمل های شورای عالی برنامه ریزی 51 ساعت پیش بینی شده است با تغییر این وضعیت به دوره کارورزی، به 68 ساعت افزایش می‌یابد.
*پرداخت کمک هزینه به دانشجویان در دوره کارورزی
وی افزود: همچنین پیش بینی شده است که یک کمک هزینه هم برای دانشجویان در نظر گرفته شود که کمک هزینه پیشنهادی به معاونت آموزشی برای دانشجویان مجرد در دوره کارورزی 450هزار تومان و برای دانشجویان متأهل 600 هزار تومان در ماه است و البته پیش بینی هم کرده ایم بر اساس این طرح دانشجویان در ماه حدود 140 ساعت کارورزی کنند که در صورت تمایل دانشجو و موافقت بیمارستان این عدد می‌تواند تا سقف 175 ساعت نیز افزایش یابد.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: برای این 35 ساعت مازاد نیز پیشنهاد عددی معادل هر ساعت 5 هزار تومان اضافه کار را داده ایم ولی آن 35 ساعت نمی تواند بابت کارورزی دانشجو محاسبه شود.
وی افزود: این طرح هم اکنون تهیه و تدوین شده است و به معاونت آموزشی وزارت بهداشت تقدیم شده است و پیش بینی می کنیم در جلسه آتی شورای عالی برنامه ریزی (اواخر خرداد یا در تیر) بررسی خواهد شد و امیدواریم با توجیهاتی که برای این طرح ارائه شده است و مزایایی که برای دانشجویان و حوزه خدمات پرستاری دارد، هر چه زودتر بررسی، تصویب و اجرایی شود.
*تلاش برای شروع دوره کارورزی پرستاری از مهر 96
ایرج پور گفت: البته مقاومت هایی نیز ممکن است از طرف سایر رشته ها وجود داشته باشد اما واقعیت این است که نیاز به کادر پرستاری و نیاز به کسب تجربه واقعی‌تر از وضعیت فعلی برای دانشجویان پرستاری مهمترین توجیه برای اجرای هر چه زودتر این طرح است و امید است که با تصویب هر چه زودتر آن حتی برای دانشجویان ورودی به سال آخر در مهر 96 نیز اتفاق بیافتد.
وی افزود: بی شک اگر این اتفاق بیفتد می تواند به رفع مشکل کمبود کادر پرستاری هم کمک کند زیرا در حال حاضر براساس برآوردهای صورت گرفته چیزی نزدیک به 10 هزار نفر دانشجوی پرستاری (دانشگاه دولتی و آزاد) در مرحله ورود به سال آخر دانشجویی داریم که ورود آنها به عرصه خدمت می‌تواند بخشی از کمبود کادر پرستاری را جبران کند و از تحمیل اضافه کار اجباری به کادر پرستاری که گاهی اتفاق می افتد، کاسته و از فشاری که به دلیل عدم رعایت سرانه بیمار به پرستار(Nurse) وجود دارد، بکاهد.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری تصریح کرد: با توجه به مزایای بسیاری که اجرای این طرح می‌تواند برای نظام سلامت داشته باشد امیدواریم هر چه زودتر این طرح تصویب و عملیاتی شود.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: منظور از بالینی سازی این نیست که آموزش نظری را تحت تاثیر رویه‌های جاری در خدمات بالینی کاهش دهیم یا تضعیف کنیم. به عبارتی اگر در آموزش بالینی یا خدمات بالینی ضعف ها و نواقصی را به دلیل عدم رعایت استانداردها داریم، نبابد بیاییم و آموزش تئوری را قربانی و فدای بالین کنیم.
وی گفت: بر عکس تلاش می‌کنیم تا یک همگرایی ایجاد کنیم و با انتقال بیشتر فضای آموزشی به محیط بالین کاری کنیم تا محیط بالین را از استانداردهای حاکم بر آموزش تئوری متأثر کنیم.
وی تصریح کرد: استانداردهای خدمات پرستاری(Nursing Services) هنوز آن طور که شایسته است در بالینی ساری و جاری نیست. تلاش است که محیط بالین را به فضای تئوری نزدیک‌تر کنیم. این مسیر به موفقیت نمی‌رسد، مگر اینکه اساتید و دانشجویان پرستاری در عرصه‌های خدمات مراقبتی درگیرتر و فعال‌تر حضور پیدا کنند.
ایرج پور افزود: رویکردی که تلاش داریم، آن را حاکم کنیم این است که از عرصه‌های آموزش بالینی بهتر و بیشتر استفاده شود. البته برخی منتقدان به غلط این دغدغه را طرح می‌کنند که در این طرح قرار است پرستاری آکادمیک فدا شود و به آن آسیبی زده شود.
وی ادامه داد: این باوری غلط است که فکر کنیم نزدیک شدن آموزش و خدمات به منزله فاصله گرفتن از آموزش دانشگاهی است. بر عکس آنچه که باید تأثیر بپذیرد، حوزه خدمات پرستاری است که بایستی از آموزش تأثیر بیشتری بگیرد.
عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: متاسفانه دانش آموخته‌های رشته پرستاری در پایان دوره تحصیل، آن طور که باید و شاید، شایستگی شروع ارائه خدمات به بیماران را ندارند و پس از پایان تحصیل و در دوره طرح نیروی انسانی که برای رشته پرستاری اجباری است، تازه ارائه خدمات را تمرین می‌کنند در حالی که این تمرین‌ها باید در دوره یکساله آخر تحصیل آنها انجام شود در دوره طرح، پرستارانی آماده خدمت خواهند بود.
وی افزود: در حقیقت در وضعیت کنونی دانشجویان پرستاری با تاخیر، آماده خدمت می شوند. تلاش این است که در زودترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت استانداردهای آموزشی، بتوانیم آمادگی و دارا بودن صلاحیت حرفه‌ای را در دانشجویان پرستاری ایجاد کنیم.
وی گفت: بالینی سازی آموزش پرستاری به مفهوم جدا شدن آموزش پرستاری از آموزش دانشگاهی یک باور بسیار نابه جاست اما اگر بالینی سازی به مفهوم کم کردن فاصله بین تئوری و عمل باشد، این نوع آموزش تلاشی در جهت کاهش فاصله نظری و آموزش عملی است همانند آنچه در همه جای دنیا پذیرفته و اجرا شده و بسیار هم کارآمد است.ایرنا
به گزارش شفاآنلاین،کمبود حدود 100 هزار پرستار در بیمارستان های کشور یکی از معضلات نظام سلامت است، در عین حال بسیاری از دانشجویان این رشته پس از اتمام دوره تحصیل هنوز برای ورود به عرصه کار و خدمت آماده نیستند و ضعف آموزش عملی و بالینی موجب می شود که ورود آنان به عرصه خدمت با تاخیر مواجه شود.
علیرضا ایرج پور، سرپرست کار گروه توسعه علوم پرستاری در این مورد گفت: پیشنهاد کار گروه توسعه علوم پرستاری این است که تا جای ممکن فاصله بین آنچه در آموزه‌های نظری دانشجویان است و آنچه بایستی در ارائه خدمات پرستاری اتفاق بیفتد، کم شود.
ایرج پور اظهار داشت: طرحی که با همکاری معاونت پرستاری، دانشگاه های علوم پزشکی مختلف، هیئت بورد پرستاری و کارگروه توسعه علوم پرستاری آماده شده و به معاونت آموزشی وزارت بهداشت تقدیم شده این است که یکسال آخر دوره کارشناسی پرستاری به صورت کارورزی درآید.
وی گفت: در این شیوه پیشنهادی مشابه با آموزش رشته پزشکی عمومی که دوره انترنی را در پایان دوره دانشجویی دارند، در رشته پرستاری نیز دوره کارورزی را برای سال آخر کارشناسی رشته پرستاری پیشنهاد داده‌ایم و عملاً صلاحیت بالینی دانشجوی پرستاری در پایان ترم ششم با شرکت در یک آزمون پیش کارورزی، برای ورود به خدمت و دوره کارورزی سنجیده می شود.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: دانشجویان پرستاری در صورت قبولی در این آزمون، وارد سال چهارم می‌شوند و عملاً در یک سال آخر به صورت شیفت در گردش به عنوان همکار کادر پرستاری در بخش ها، آموزش‌های مختلف را می‌گذارند و به این ترتیب دانشجویان زودتر و با کیفیت بیشتر آماده ورود به عرصه کار می‌شوند.
وی تاکید کرد: طبیعی است که چنین اقداماتی نیازمند نظارت و پایش مستمر است که در برنامه پیش بینی شده است. دانشکده ها و معاونت‌های آموزشی دانشگاه ها و اساتید باید با هم بر این موضوع نظارت داشته باشند. اساس کار برای اجرای این طرح، بیمارستان های آموزشی و فضای های آموزشی دانشگاه ها هستند.
ایرج پور افزود: طبق طرح پیش بینی شده اعضای هیئت علمی حتما باید در راستای این طرح حضور فعال داشته باشند و نقش نظارتی خود را ایفا کنند اما کادر آموزشی که برای دوره کارورزی تعریف کرده ایم و به آن توجه ویژه نیز شده است، کادر پرستاری دوره دیده و تربیت شده و دارای صلاحیت نظارت بر کار دانشجویان است که عنوان «همکار آموزشی» به آنها اطلاق می شود.
*نظارت بر فعالیت پرستاران کارورز
وی افزد: در حقیقت همکاران آموزشی، پرسنلی هستند که بسیاری از آنها ممکن است کارشناسی ارشد باشند یا کارشناسان با تجربه‌ای باشند که صلاحیت همراهی دانشجویان و نظارت بر کار دانشجویان را دارند البته این به این مفهوم نیست که اعضای هیئت علمی دانشکده‌ها از آموزش جدا می شوند و هیچ نظارتی نخواهند داشت بلکه ترکیبی از این دو خواهد بود.
وی اضافه کرد: در این طرح پیش بینی شده است که دانشجو عملاً خودش در ارائه خدمات پرستاری مشارکت داشته باشد و با برگزاری آزمون صلاحیت بالینی یا آزمون پیش کارورزی از توانمندی دانشجو برای ورود به عرصه خدمت اطمینان حاصل می شود و اگر دانشجویی نتواند این آزمون را بگذراند حتماً ملزم به گذراندن دوره های جبرانی کارآموزی می شود و تا زمانی که نتواند احراز صلاحیت شود، نمی‌تواند وارد دوره کارورزی پرستاری شود.
ایرج پور خاطر نشان کرد: چنانچه صلاحیت دانشجو برای ورود به دوره کارورزی تایید شود، از آن پس به عنوان همکار پرستار وارد عرصه کار می‌شود و همانند پرستاری که در بدو ورود به دوره طرح نیروی انسانی بایستی بر کار او نظارت شود، وارد عرصه خدمت می شود.
وی افزود: در حقیقت با این طرح، تاخیر در ورود به عرصه خدمت رسانی را حذف می کنیم. استدلالمان این است که همین دانشجوها هستند که هم اکنون نیز با دستورالعمل های موجود با کار دانشجویی در شیفت های عصر و شب مشغول به ارائه خدمت هستند.
ایرج پور با تأکید بر نظارت غیر مستقیم اعضای هیئت علمی و کادر پرستاری در این طرح گفت به هیچ عنوان با اجرای این طرح، تقلیلی در واحدهای نظری پرستاری نخواهیم داشت. تنها اتفاقی که می‌افتد این است که به ازای هر واحد کارآموزی که در حال حاضر بنا بر دستورالعمل های شورای عالی برنامه ریزی 51 ساعت پیش بینی شده است با تغییر این وضعیت به دوره کارورزی، به 68 ساعت افزایش می‌یابد.
*پرداخت کمک هزینه به دانشجویان در دوره کارورزی
وی افزود: همچنین پیش بینی شده است که یک کمک هزینه هم برای دانشجویان در نظر گرفته شود که کمک هزینه پیشنهادی به معاونت آموزشی برای دانشجویان مجرد در دوره کارورزی 450هزار تومان و برای دانشجویان متأهل 600 هزار تومان در ماه است و البته پیش بینی هم کرده ایم بر اساس این طرح دانشجویان در ماه حدود 140 ساعت کارورزی کنند که در صورت تمایل دانشجو و موافقت بیمارستان این عدد می‌تواند تا سقف 175 ساعت نیز افزایش یابد.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: برای این 35 ساعت مازاد نیز پیشنهاد عددی معادل هر ساعت 5 هزار تومان اضافه کار را داده ایم ولی آن 35 ساعت نمی تواند بابت کارورزی دانشجو محاسبه شود.
وی افزود: این طرح هم اکنون تهیه و تدوین شده است و به معاونت آموزشی وزارت بهداشت تقدیم شده است و پیش بینی می کنیم در جلسه آتی شورای عالی برنامه ریزی (اواخر خرداد یا در تیر) بررسی خواهد شد و امیدواریم با توجیهاتی که برای این طرح ارائه شده است و مزایایی که برای دانشجویان و حوزه خدمات پرستاری دارد، هر چه زودتر بررسی، تصویب و اجرایی شود.
*تلاش برای شروع دوره کارورزی پرستاری از مهر 96
ایرج پور گفت: البته مقاومت هایی نیز ممکن است از طرف سایر رشته ها وجود داشته باشد اما واقعیت این است که نیاز به کادر پرستاری و نیاز به کسب تجربه واقعی‌تر از وضعیت فعلی برای دانشجویان پرستاری مهمترین توجیه برای اجرای هر چه زودتر این طرح است و امید است که با تصویب هر چه زودتر آن حتی برای دانشجویان ورودی به سال آخر در مهر 96 نیز اتفاق بیافتد.
وی افزود: بی شک اگر این اتفاق بیفتد می تواند به رفع مشکل کمبود کادر پرستاری هم کمک کند زیرا در حال حاضر براساس برآوردهای صورت گرفته چیزی نزدیک به 10 هزار نفر دانشجوی پرستاری (دانشگاه دولتی و آزاد) در مرحله ورود به سال آخر دانشجویی داریم که ورود آنها به عرصه خدمت می‌تواند بخشی از کمبود کادر پرستاری را جبران کند و از تحمیل اضافه کار اجباری به کادر پرستاری که گاهی اتفاق می افتد، کاسته و از فشاری که به دلیل عدم رعایت سرانه بیمار به پرستار(Nurse) وجود دارد، بکاهد.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری تصریح کرد: با توجه به مزایای بسیاری که اجرای این طرح می‌تواند برای نظام سلامت داشته باشد امیدواریم هر چه زودتر این طرح تصویب و عملیاتی شود.
سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری ادامه داد: منظور از بالینی سازی این نیست که آموزش نظری را تحت تاثیر رویه‌های جاری در خدمات بالینی کاهش دهیم یا تضعیف کنیم. به عبارتی اگر در آموزش بالینی یا خدمات بالینی ضعف ها و نواقصی را به دلیل عدم رعایت استانداردها داریم، نبابد بیاییم و آموزش تئوری را قربانی و فدای بالین کنیم.
وی گفت: بر عکس تلاش می‌کنیم تا یک همگرایی ایجاد کنیم و با انتقال بیشتر فضای آموزشی به محیط بالین کاری کنیم تا محیط بالین را از استانداردهای حاکم بر آموزش تئوری متأثر کنیم.
وی تصریح کرد: استانداردهای خدمات پرستاری(Nursing Services) هنوز آن طور که شایسته است در بالینی ساری و جاری نیست. تلاش است که محیط بالین را به فضای تئوری نزدیک‌تر کنیم. این مسیر به موفقیت نمی‌رسد، مگر اینکه اساتید و دانشجویان پرستاری در عرصه‌های خدمات مراقبتی درگیرتر و فعال‌تر حضور پیدا کنند.
ایرج پور افزود: رویکردی که تلاش داریم، آن را حاکم کنیم این است که از عرصه‌های آموزش بالینی بهتر و بیشتر استفاده شود. البته برخی منتقدان به غلط این دغدغه را طرح می‌کنند که در این طرح قرار است پرستاری آکادمیک فدا شود و به آن آسیبی زده شود.
وی ادامه داد: این باوری غلط است که فکر کنیم نزدیک شدن آموزش و خدمات به منزله فاصله گرفتن از آموزش دانشگاهی است. بر عکس آنچه که باید تأثیر بپذیرد، حوزه خدمات پرستاری است که بایستی از آموزش تأثیر بیشتری بگیرد.
عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: متاسفانه دانش آموخته‌های رشته پرستاری در پایان دوره تحصیل، آن طور که باید و شاید، شایستگی شروع ارائه خدمات به بیماران را ندارند و پس از پایان تحصیل و در دوره طرح نیروی انسانی که برای رشته پرستاری اجباری است، تازه ارائه خدمات را تمرین می‌کنند در حالی که این تمرین‌ها باید در دوره یکساله آخر تحصیل آنها انجام شود در دوره طرح، پرستارانی آماده خدمت خواهند بود.
وی افزود: در حقیقت در وضعیت کنونی دانشجویان پرستاری با تاخیر، آماده خدمت می شوند. تلاش این است که در زودترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت استانداردهای آموزشی، بتوانیم آمادگی و دارا بودن صلاحیت حرفه‌ای را در دانشجویان پرستاری ایجاد کنیم.
وی گفت: بالینی سازی آموزش پرستاری به مفهوم جدا شدن آموزش پرستاری از آموزش دانشگاهی یک باور بسیار نابه جاست اما اگر بالینی سازی به مفهوم کم کردن فاصله بین تئوری و عمل باشد، این نوع آموزش تلاشی در جهت کاهش فاصله نظری و آموزش عملی است همانند آنچه در همه جای دنیا پذیرفته و اجرا شده و بسیار هم کارآمد است.ایرنا
نظرشما
آخرین اخبار