رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح دنیا باعث شده خیلی از کارهایی که ما در گذشته به شکل سنتی انجام می‌دادیم، در حال حاضر بتواند به صورت الکترونیکی انجام بشود. این تغییر با افزایش دسترسی و در خیلی از موارد با کاهش هزینه‌ها همراه است.
شفا آنلاین:فرهاد
فاتحی در دانشگاه تهران پزشکی خوانده و در سال ۷۶ فارغ‌التحصیل شده است.
او مدرک کارشناسی ارشد در رشته بهداشت بین‌الملل<International Health> را نیز در سال ۲۰۰۶ از
دانشگاه هایدلبرگ آلمان دریافت کرده است. دکترای تخصصی در رشته انفورماتیک
پزشکی با گرایش تله‌مدیسین از دانشگاه کوئینزلند استرالیا نیز ارمغان او در
سال ۲۰۱۴ است. به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید فاتحی از سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را در مرکز پژوهش‌های سلامت الکترونیک استرالیا در شهر بریزبین شروع کرده و دوره فوق دکترای سلامت همراه را هم پی گرفته است. طراحی اپلیکیشن موبایل برای مدیریت دیابت دستاورد تلاش‌های اخیر اوست.
این متخصص انفورماتیک پزشکی در ارتباط با مهم‌ترین اولویت‌ها و فرصت‌های توسعه سلامت الکترونیک در ایران گفت: «رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح دنیا باعث شده خیلی از کارهایی که ما در گذشته به شکل سنتی انجام می‌دادیم، در حال حاضر بتواند به صورت الکترونیکی انجام بشود. این تغییر با افزایش دسترسی و در خیلی از موارد با کاهش هزینه‌ها همراه است. چیزی که در کل دنیا مشاهده میشود این است که تغییرات در حوزه سلامت به سمت الکترونیکی شدن خیلی کندتر از حوزه‌های دیگر مثل تجارت الکترونیکی یا بانکداری الکترونیکی است. دلیل این اتفاق به پیچیدگی‌های خاص حوزه سلامت برمی‌گردد. خوشبختانه امروزه حرکت‌های خوبی در کشورهای پیشرو صورت گرفته تا این تغییرات را مورد بررسی قرار دهند و به این فکر بیفتند که بخشی از خدمات‌شان را بر بستر فناوری ارتباطات و اطلاعات ارائه دهند.» وی افزود: « خوشبختانه در ایران هم مانند سایر کشورهای در حال توسعه پیشرفت خیلی خوبی در گسترش شبکه‌های اطلاع‌رسانی و مخابراتی کشور داشته‌ایم و به‌طور کلی این یکی از ویژگی‌های مثبت این فناوری است که توانسته فاصله بین کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته را کاهش دهد. اما چیزی که در بین اکثر کشورهای دنیا مشترک است این است که نقش بیماری‌های مزمن و تاثیرات گوناگون اقتصادی، اجتماعی آن در جوامع، خیلی پررنگ شده و خیلی از اقدامات یا مداخلاتی که در زمینه سلامت الکترونیک و سلامت همراه دیده میشود برای کاهش بار اقتصادی بیماری‌های مزمن و کمک به این بیماران است. من تصور می‌کنم در ایران نیز مانند سایر کشورها یکی از بهترین بسترهایی که در آن میشود از سلامت الکترونیک یا سلامت همراه استفاده کرد، بیماری های مزمن است که متاسفانه در جامعه ما هم رو به گسترش است.» فاتحی از بیماری‌های قلب و عروق و بیماری‌های غدد مانند دیابت به عنوان گزینه‌های بسیار مناسبی برای استفاده از این فناوری‌ها یاد کرد و گفت: «این فناوری‌های نوین می‌توانند نتایج خیلی خوبی را به ما بدهند، هم به لحاظ کمک به درمان بیماران و هم به لحاظ تغییر سبک درمان از حالت پزشک‌محور به سمت مدل‌های ارائه خدمات بیمار‌محور.»
چالش‌ها و فرصت‌ها
این پژوهشگر سلامت الکترونیک در ادامه به چالش‌ها و موانعی که در ایران برای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در حوزه بهداشت و درمان وجود دارد اشاره کرد و گفت: «یکی از موانعی که بر سر راه گسترش خدمات سلامت الکترونیکی و از جمله سلامت همراه وجود دارد، عدم حمایت شرکت‌های بیمه‌گر و عدم وجود قوانینی است که استفاده از این خدمات را قانونمند کند. علاوه بر این موارد، مشکل دیگری که بر سر راه گسترش این خدمات در ایران وجود دارد، عدم حمایت کافی از سوی دولت یا منابع سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های نوپا در این زمینه است که باعث میشود ایده‌های خلاقانه به محصول تبدیل نشود یا اینکه حرکت از پژوهش به سمت ایجاد یک محصول و به کارگیری آن در سطح جامعه دشوار شود یا به کندی صورت پذیرد.» وی ضمن ابراز خشنودی از اینکه خوشبختانه در کشور ما توانمندی خوبی از نظر نیروی فنی ماهر وجود دارد، اظهار داشت: «در ایران کسانی که از نظر برنامه‌نویسی یا سایر امور کامپیوتری خبره هستند، به وفور دیده می‌شوند. همچنین ما شاهد توسعه رشته‌های انفورماتیک پزشکی، مدیریت اطلاعات بهداشتی، فناوری اطلاعات سلامت و رشته‌هایی وابسته به این حوزه در دانشگاه‌های کشور هستیم که گسترش این رشته‌ها باعث میشود نیروهای فنی متخصص و مسلط به این دانش را بتوانیم در داخل کشور تربیت کنیم تا بتوانند به این حرکت‌ها و تغییرات، جهت خوبی بدهند.»
فاتحی افزایش دسترسی به خدمات و کاهش هزینه‌ها را ازجمله فرصت‌هایی برشمرد که سلامت الکترونیکی می‌تواند برای کشور به ارمغان بیاورد. وی تصریح کرد: «در کشور ما که گستردگی جغرافیایی زیادی دارد و از توزیع نیروی انسانی متخصص در سطح کشور به طور یکسان برخوردار نیست، بهره‌گیری از امکانات الکترونیکی می‌تواند راه حل بسیار خوبی برای رفع مشکلات موجود بر سر راه دسترسی به خدمات تخصصی و فوق تخصصی پزشکی باشد.» این متخصص انفورماتیک پزشکی نقش شرکت‌های استارت‌آپ را در گسترش سلامت الکترونیک بسیار مهم دانست و گفت: «عمدتاً محصولات و خدماتی که در این حوزه دیده میشود خیلی خلاقانه هستند. افرادی که در این زمینه تخصص و دانش دارند، می‌توانند با مطرح کردن یک سری ایده‌های خلاقانه، تغییر خوبی در چگونگی ارائه خدمات بهداشتی و سلامت پیشنهاد کنند.
البته این مستلزم آن است که حمایت کافی از این شرکت‌ها به عمل بیاید تا بتوانند ایده‌های خود را به محصول یا خدمت مورد نظرشان تبدیل کنند و سپس در سطح جامعه مورد استفاده قرار بگیرد.» وی افزود: «خیلی از شرکت‌های استارت‌آپی که در این زمینه در کشورهای خارجی می‌بینیم، مبتنی بر پروژه‌های پژوهشی دانشجویان در دانشگاه بوده و به عبارت دیگر ارتباط صنعت با دانشگاه که در حوزه‌های مختلف در سطح کشور مطرح میشود، در اینجا می‌تواند یک نمود عینی خیلی خوب داشته باشد، به این شکل که پژوهش‌هایی که در دانشگاه‌ها انجام میشود، منجر به ایجاد یک مدل اولیه یک سیستم (پروتوتایپ) شوند. بعد این مدل اولیه را می‌توان در قالب شرکت‌های استارت‌آپ به یک محصول یا سرویسی تبدیل کرد که در سطح گسترده برای مردم کاربرد‌پذیر باشد.»
آینده آکادمیک سلامت الکترونیکی
فاتحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «باید توجه کرد که این رشته در کشور ما یک رشته نوپاست و مشکلات خاص خودش را دارد که شاید در اکثر رشته‌های جدید آن را می‌بینیم. خوشبختانه با رشد کمّی خوبی که در این زمینه داشته‌ایم، نیاز ما به نیروی انسانی ماهر و متخصص تا حد زیادی برطرف شده است ولی از طرف دیگر مشکلات دیگری هم داریم. اگرچه این رشته برای دانشگاه‌ها تعریف شده و در حال تدریس است و نیروهای آن درحال تربیت هستند، اما زمینه به کارگیری موثر این نیروها در سیستم بهداشت و درمان کشور به خوبی دیده نشده است. دانش‌آموختگان رشته انفورماتیک پزشکی برای استخدام، دچار مشکل هستند و برای این قضیه باید چاره‌ای اندیشیده شود.» وی ناشناخته ماندن رشته انفورماتیک پزشکی در بین اقشار مختلف مردم و به ویژه مسئولان و سیاستگزاران را مشکل دیگری خواند که در این مسیر وجود دارد و گفت: «در حال حاضر هزینه زیادی برای تربیت نیروی انسانی این رشته صرف می شود و باید قابلیت این نیروها به مسوولان شناسانده شود تا بتوانند در جایگاه مناسب از متخصصان این رشته بهره برداری کنند.»
فرهاد فاتحی در پایان به موضوع دیابت و راه‌حلی که سلامت الکترونیک برای آن پیشنهاد می‌کند هم اشاره کرد و گفت: «امروزه بیماری دیابت یکی از معضلات بهداشتی بسیاری از کشورهای دنیاست و آمار آن رو به افزایش است. برای این موضوع دلایل گوناگونی مطرح شده است و یکی از مهم ترین آنها، تغییر سبک زندگی است که باعث میشود افراد، فعالیت فیزیکی کمتری داشته باشند و رژیم غذایی‌شان نامناسب باشد. استفاده از غذای آماده (فست فود) باعث اضافه وزن و چاقی میشود و وزن بالا یکی از عوامل زمینه‌ساز ابتلا به دیابت است. دیابت در کشور ما رو به گسترش است و متاسفانه درمان ندارد. مبتلایان به این بیماری باید تا آخر عمر از روش‌های خودمراقبتی استفاده کنند تا سطح قند خون آنها طبیعی باشد. این خودمراقبتی هم برای درمان دارویی مهم است و هم روش‌های غیر دارویی.» وی ضمن اشاره به اپلیکیشنی که در مرکز تحقیقات سلامت الکترونیک استرالیا برای بیماران دیابتی طراحی شده، افزود: «کاربرد تله‌مدیسین برای مشاوره‌های تخصصی بیماری دیابت موضوع پروژه دکترای تخصصی من در دانشگاه کوئینزلند استرالیا بود که حدود ۴ سال روی آن کار کردم. در این پروژه ما بررسی کردیم که مشاوره‌های بیماری دیابت را تا چه حد می‌توان از طریق ویدئو کنفرانس ارائه داد و نتایج این مشاوره‌ها که از راه دور و از طریق ویدئو کنفرانس ارائه میشود تا چه حد قابل قبول است و با نتایج مشاوره‌هایی که به صورت عادی و حضوری توسط بیمار و پزشک در یک محیط فیزیکی انجام میشود تا چه حد شبیه به هم است که خوشبختانه نتایج آن خوب بود. این پژوهش در کلینیک دیابت بیمارستان فوق تخصصی پرنسس الکساندرا (Princess Alexandra Hospital) در شهر بریزبین استرالیا انجام شد و یافته‌های آن در قالب چندین مقاله علمی در ژورنال‌های معتبر به چاپ رسید.
بعد از آن زمینه پژوهشی من در دوره فوق دکترا تخصصی‌تر شد و با توجه به اینکه تلفن‌های موبایل هوشمند گسترش زیاد و سریعی بین مردم پیدا کرده به سمت پژوهش روی سلامت همراه برای مراقبت از دیابت رفتم.» فاتحی اضافه کرد: «در پروژه‌ای که الان روی آن کار می‌کنم، ما یک اپلیکیشن موبایل طراحی کردیم که به بیماران دیابتی کمک می‌کند که اطلاعات خود را بهتر و دقیق‌تر و در زمان سریع‌تری گردآوری کرده و این اطلاعات را به تیم درمانی خود منتقل کنند. تیم درمانی با پایش از راه دورِ شرایطِ بیمار، این امکان را دارد تا خطرات احتمالی یا مشکلات احتمالی بیمار را از راه دور تشخیص دهد و متناسب با شرایط بیمار راهکار درمانی او را تغییر دهد. یا اینکه در صورت نیاز با بیمار تماس برقرار کرده و از راه دور به بیماران مشاوره دهند(از طریق تماس صوتی و یا از طریق ویدئو کنفرانس روی گوشی تلفن همراه).» وی هدف از انجام این پروژه‌ها را به طور مشخص، افزایش توانمندی‌های بیمار برای انجام وظایف خودمراقبتی معرفی کرد.سپید
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار