دارودرمانی سردردهای فعالیتی

شفا آنلاین:«سردردهای ورزشی اولیه» یا «سردردهای فعالیتی»، طی ورزش یا پس از آن فرد را درگیر می‌کنند. سردرد متعاقب فعالیت فیزیکی شدید، گاه آنچنان شدید است که فرد تجربه‌کننده نمی‌تواند به مدت زمان لازم یا با شدت لازم به فعالیت فیزیکی خود ادامه دهد.

به گزارش شفا آنلاین:هر چند که پاتوفیزیولوژی سردردهای فعالیتی<Ritual treatment> نامشخص است، دو نظریه در مورد آنها وجود دارد. طبق طبقه‌بندی بین‌المللی اختلالات سردرد، تعریف سردرد ورزشی اولیه عبارت است از سردردی که در غیاب اختلال داخل جمجمه‌ای و به دنبال هر گونه ورزش رخ دهد. معیارهای تشخیصی آن شامل 2 یا تعداد بیشتری سردرد است که در حین یا پس از فعالیت ورزشی شدید تجربه شوند و بیشتر از 48 ساعت طول بکشند. اولیه به این معناست که این سردردها ناشی از یک مشکل نورولوژیک نیستند و با وجود احساس ناراحتی که برای بیمار ایجاد می‌کنند، خوش خیم هستند.

سردردهای ثانویه معمولا ناشی از یک بیماری شدید هستند. سردرد ورزشی اولیه، یکی از انواع سردردهای فعالیتی است. سایر انواع سردردهای فعالیتی عبارتند از سردرد اولیه ناشی از سرفه و سردرد مرتبط با فعالیت جنسی. یک مطالعه تخمین زده که شیوع سردردهای فعالیتی اولیه، 1.5 درصد کل موارد سردردهاست.

در مبتلایان به سردردهای مزمن، تقریبا یک سوم مرتبط با فعالیت فیزیکی هستند. سردردهای فعالیتی معمولا یکطرفه‌اند و درد متوسط تا شدیدی دارند. در یک مطالعه تحلیلی گذشته‌نگر؛ تقریبا یک سوم بیماران درد گردن را به‌عنوان علامت اولیه شروع سردرد خود گزارش کردند. هرچند که تشخیص سردرد فعالیتی اولیه از سردرد میگرنی متفاوت است، این دو ویژگی‌های مشترکی دارند (نظیر تهوع، استفراغ و حساسیت به نور). اگر بیمار تجربه اورا را هم دارد، تشخیص میگرن با اورا باید برای وی درنظر گرفته شود. وجه تشخیصی اصلی سردرد ورزشی، شروع آن در حین یا بلافاصله پس از ورزش است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که سردرد ورزشی معمولا پس از وزنه‌برداری، دویدن مسافت طولانی یا سایر فعالیت‌های هوازی رخ می‌دهد؛ زیرا فشار داخل جمجمه‌ای را افزایش می‌دهند. سایر عوامل مسبب این نوع سردرد شامل ناکافی بودن نرمش قبل از شروع ورزش، سرما یا گرمای شدید، دهیدراتاسیون، ضعف عمومی یا فعالیت ورزشی بسیار شدید هستند.
ایندومتاسین، درمان انتخابی خط اول و کوتاه‌مدت برای سردرد ناشی از ورزش است. ایندومتاسین را می‌توان در صورت ایجاد شدن سردرد مصرف کرد یا در صورت شناخت عامل مسبب، این دارو را قبل از شروع فعالیت ورزشی توصیه کرد. ایندومتاسین را باید 30 تا 60 دقیقه قبل از ورزش مسبب استفاده کرد. در مواردی که عامل مسبب سردرد ورزشی قابل‌پیش بینی نیست یا دفعات تجربه آن بالاست، می‌توان ایندومتاسین را با دوز ثابت هر 8 ساعت یکبار تجویز کرد. دوز 25 تا 250 میلی گرم در روز برای درمان سردرد فعالیتی توصیه شده است. مکانیسم اثر ایندومتاسین به واقع نامشخص است؛ اما می‌توان آن را مربوط به قابلیت دارو در کاهش فشار داخل جمجمه‌ای دانست. ایندومتاسین یک تنگ‌کننده مستقیم عروق مغزی است که به میزان قابل‌توجهی در تنظیم جریان خون مغزی و کاهش فشار داخل جمجمه‌ای موثر است. فراهمی زیستی ایندومتاسین خوراکی معمولا 100 درصد است و بین نیم ساعت تا 2 ساعت پس از مصرف به حداکثر غلظت خود می‌رسد. سایر مهارکننده‌های سیکلواکسیژناز نظیر ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن، اثرات تنگ کنندگی روی عرق مغزی مشابه ایندومتاسین را ندارند. بنظر می‌رسد که ایندومتاسین علاوه بر پتانسیل تنگ کنندگی عروق مغزی، با مکانیسم دیگری نیز اثر می‌کند. به دلیل عوارض مرتبط با مصرف طولانی مدت ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی، ایندومتاسین برای مدت کوتاه تجویز می‌شود. در مواردی که پروفیلاکسی روزانه سردرد یا درمان طولانی مدت ضروری است، بتابلاکرها توصیه می‌شوند.

بتابلاکرهایی نظیر پروپرانولول و نادولول با دوز روزانه 1 تا2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، بیشتر برای سردردهای فعالیتی نسخه می‌شوند؛ اما متوپرولول، آتنولول و تیمولول نیز شواهدی مثبت دال بر پیشگیری از سردردهای میگرنی داشته‌اند. بتابلاکرها آلترناتیو خوبی برای ایندومتاسین محسوب می‌شوند. بویژه در شرایطی که فواصل وقوع سردردهای فعالیتی کم است، از عوامل احتمالی مسبب این سردردها نمی‌توان پرهیز کرد یا مصرف ضددردهای غیراستروئیدی برای بیمار ممنوعیت دارد. در مورد بیماران ورزشکار به یاد داشته باشید که بتابلاکرها باید با احتیاط تجویز شوند. زیرا ضربان قلب را کاهش می‌دهند. تریپتان‌ها گزینه درمانی دیگری به ویژه در شرایطی هستند که از عامل مسبب سردرد فعالیتی نمی‌توان اجتناب کرد یا بیمار نمی‌تواند ایندومتاسین را تحمل کند. زمان شروع اثر، طول مدت اثر و روش تجویز در مورد تریپتان‌های مختلف متفاوت است. انتخاب تریپتان باید بر اساس نیاز هر بیمار باشد و گاه لازم است که برای رسیدن به بهترین تریپتان برای هر بیمار، از روش آزمون و خطا استفاده کرد.سپید