هنوز هم با وجود پیشرفتهای علمی و افزایش چشمگیر تجهیزات و امکانات پزشکی بیماران زیادی فوت میکنند.
شفا آنلاین:پیوند
عضو تاریخچه درازی دارد. از زمانی که انسانها تلاش کردند خون گوسفندان را
به انسانها تزریق کنند و یا محتوای معده بیماران فوت شده را به بیماران
دیگر میدادند تا امروز که روزانه دهها عمل پیوند عضو در دنیا انجام
میشود راه درازی طی کرده است
. در این راه بسیاری از بیماران، جان خود را
بر اثر عدم تجربه کافی و پیشرفت علم روی تختها جراحی از دست دادند. به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید هنوز
هم با وجود پیشرفتهای علمی و افزایش چشمگیر تجهیزات و امکانات پزشکی
بیماران زیادی فوت میکنند. با این تفاوت که آنها در لیستهای انتظار صف
پیوند هستند. این موضوع شرایط عجیبی را به لحاظ انسانی به وجود میآورد:
آرزوی مرگ کسی برای حفظ جان دیگری. اما باید دید در جهان امروز، وضعیت
پیوند عضو به چه شکلی است. طبق آمار سایت علمی «world data»، آمریکا
بیشترین میزان جراحیهای پیوند عضو را در خودش دارد. در این کشور روزانه
بین 5 تا 10 عمل جراحی پیوند انجام میشود که 20 درصد از این جراحیها شامل
مدیکال توریسم میشود. به این معنی که خانوادههای مختلفی به این کشور
میروند تا مورد جراحی قرار بگیرند.
با
این همه در آمریکا مردم ماهها در صف انتظار هستند و کسی نمیداند چه
زمانی میتواند مورد جراحی قرار بگیرد. در اروپا سیستم فراهمآوری عضو به
صورت یکپارچه عمل میکند. یعنی اگر فردی در آلمان مرگ مغزی شد و در ایتالیا
به کبد وی احتیاج بود، این انتقال به سرعت انجام میشود. همچنین طبق آمار
همین سایت کشوری که کمترین آمار نیاز به پیوند عضو را دارد ژاپن است. در
این کشور میزان سلامتی جسمی در سطح بسیار مطلوبی قرار دارد و بیشتر این
موضوع مدیون غذا و فعالیت جسمانی افراد است. پیش از ژاپن، سوئد و دانمارک
هم آمار پیوندی بسیار پایینی دارند. در این میان بیشترین عضو پیوندی در کل
دنیا کلیه گزارش شده است. آماری از اینکه سالیانه چند پیوند کلیه در دنیا
انجام میشود در دست نیست، اما در همه کشورها کلیه بیشترین آمار را داشته
است. پیوند بافت و قرنیه چشم هم در آنسوی طیف، کمترین میزان جراحیهای
پیوند را به خود اختصاص دادهاند. سیستم پیوند در کشورهای مختلف نیز متفاوت
است. در برخی کشورها در ازای اهدای عضو به خانواده فرد یا خود اهداکننده
(در شرایطی که پیوند کلیه صورت گرفته و فرد اهداکننده زنده باشد) مبلغی
هزینه داده خواهد شد. در کشوری مانند روسیه دولت این مبالغ را تنها در ازای
افراد مرگ مغزی انجام میدهد و در چین هم به علت نبود عضو پیوندی مدت
زمانی دولت به افراد مرگ مغزی و زنده مبلغی اهدا میکرد.
با این همه شاید تفاوتی که ایران با باقی کشورها داشته باشد، شیوه نگاه به اهدای عضو است.
در
کشورهای دیگر بسیاری از بیمارانی که مرگ مغزی میشوند یا در وصیتنامه خود
ذکر کردهاند که میخواهند بدن آنها به علم پزشکی اهدا شود و اعضا در
اختیار بیماران نیازمند قرار بگیرد، یا خانوادههای آنان این رضایت را
میدهند.
در اغلب کشورها این فرهنگ وجود دارد که بیمار تمام اعضای قابل
پیوند خود را اهدا کند. در ایران اما، با وجود تبلیغات مثبت و گسترده چند
سال اخیر، هنوز مردم زیادی هستند که در مورد پیوند عضو تردید دارند و با آن
مخالف هستند. در حال حاضر طبق سایت اصلی انجمن اهدای عضو ایرانیان، 27
هزار و 81 نفر در فهرست انتظار برای پیوندعضو هستند. هر فرد مرگ مغزی
میتواند جان 8 انساان نیازمند به پیوند را نجات دهد. همچنین هر 10 دقیقه
یک نفر به این فهرست اضافه میشوند. هر دو ساعت یک بیمار نیازمند عضو جای
خودش را از دست میدهد و هر 12 ساعت یک بیمار، عضو مورد نظر خودش را طی
جراحی موفق دریافت میکند و زنده میماند.
کتایون نجفی زاده، مدیر مرکز اهدای پیوند ایران چندی پیش در همایش پیوند
عضو ایران، آمار بیماران مرگ مغزی و آمار پیوند در ایران را اینگونه اعلام
کرد: «جمعیت ما 78 میلیون نفر و میزان مرگومیر ما در تصادفات 17 میلیون
نفر است. از این 17 میلیون، پنج تا هشت هزار آنها مرگ مغزی هستند. نیاز
کشور این است که حداقل نیمی از این افراد به اهدا برسند. به عنوان مثال در
سال 93 طبق آخرین آمار ما در مرکز پیوند، 659 مورد اهدای عضو وجود داشته
است. در این دو سه سال گذشته، آمار رضایتگیری از خانوادهها به حد متوسط
خود یعنی 70 درصد رسیده است. در برخی از مناطق کشور این رقم به 90 درصد هم
میرسد و در مناطقی هم 30 تا 40 درصد هم نمیشود.
تصور بر این است که هر
منطقه بر اساس اعتقادات خود به اهدا رضایت میدهند. از سوی دیگر، حدود 25
هزار بیمار نیازمند عضو گزارش شده است. فوت بیماران نیازمند به پیوند ما
چیزی حدود هفت تا ده نفر در روز است. وزارت بهداشت هم در قبول این واقعیت
مقاومت زیادی به خرج داد. هرچند این آمار مرگومیر بالا به ایران اختصاص
ندارد و آمار منتشر شده از منابع کشور آمریکا نشان میدهد 22 نفر در روز در
فهرست انتظار پیوند جان خود را از دست میدهند که از این تعداد هر روز 13
نفر، تنها در لیست انتظار پیوند کلیه فوت میکنند.»
یکی دیگر از مشکلاتی که در ایران وجود دارد، از دست رفتن زمان طلایی پیوند است.
امید
قبادی، معاون مرکز فراهمآوری پیوند در ایران در مورد این زمان طلایی
توضیح داد: «هرچه اعضا در بیماران مرگ مغزی سریعتر برداشته و به بدن
بیمار نیازمند منتقل شود، سلولهای کمتری از دست میرود و عضو سالمتر عمل
خواهد کرد. همچنین هزینه نگهداری از بیمار مرگ مغزی هم بسیار بالا است. در
ایران فاصله بین رضایت دادن خانواده و برداشتن اعضا، بسیار زیاد است. به
گونهای که برخی از اعضای بیمار دیگر قابل اهدا نیستند. در حال حاضر تنها
37 درصد خانوادهها به پیوند رضایت میدهند. در آماری که از سال 84
جمعآوری کردهایم، این میزان رضایت تنها 5 درصد بود که با تبلیغات گسترده
به مرور بیشتر شد و هنوز هم سالیانه خوشبختانه رو به افزایش است. در دریافت
رضایت از خانوادههای بیماران مرگ مغزی، رفتار و برخورد گروه پزشکی
بیمارستان و بخش مراقبتهای ویژه بسیار اهمیت دارد. چرا که خانواده بیمار
به تازگی در شوک عضو خانواده هستند و در موقعیت متزلزلی قرار دارند. نحوه
ارائه پیشنهاد به آنها در تصمیمگیری آنها تاثیر زیادی میگذارد.»