وضعیت ایمنی و مقابله با بحران را در ساختمان بیمارستانها و دیگر مراکز بهداشت و درمان کشور چگونه ارزیابی میکنید؟
بر اساس استانداردهای موجود بیمارستانها و دیگر اماکن ارائه دهنده خدمات عمومی که بیش از ۳۰ سال قدمت دارند مشمول نوسازی میشوند، چون اماکن درمانی و بیمارستانهای کشور به دلیل رسالتشان باید در شرایط بحران قابلیت تابآوری ویژه داشته باشند. یکی از ویژگیهای بارز این اماکن حفظ شرایط از لحاظ ساختمانی، ایمنی در شرایط بحرانی و فرایند امدادرسانی و خدماترسانی است. برای مثال وقتی یک بیمارستان در مواقع بحرانی همچون زلزله از ایمنی و استانداردهای لازم برخوردار نباشد دیگر نمیتوان انتظار خدماترسانی از آن را داشت. بر اساس رسالت مراکز بهداشت و درمان باید این مراکز در شرایط بحران نقش پوششدهی داشته باشند نه اینکه در مواقع بحرانی اولین اماکن خسارت دیده محسوب شوند. بنابراین توجه به ایمنی و استانداردسازی ساختمانها و اماکن عمومی باید مورد توجه و اولویت رسیدگی مسئولان قرار گیرد. برای ایمن سازی اماکن عمومی، نظام مهندسی و دیگر مسئولان مربوطه باید در دورههای زمانی متفاوت نسبت به بازدید و ایمنسازی اماکن توجه داشته باشند. در ضمن وزارت بهداشت نیز از سالهای گذشته نوسازی بیمارستانهای فرسوده را در دستور کار خود قرار داده است. با این اقدام بیمارستانهای کشور در یک دوره زمانی به شکل کامل مورد بررسی قرار میگیرند. در این شرایط وضعیت نوسازی بخش خدمات بهداشت و درمان کشور و مطابقت آن با استانداردهای روز دنیا جای تامل دارد. به نظر بنده ستاد بحران کشور باید بر اساس دستورالعملها، استانداردسازیها و اقدامات انجام شده در بسیاری از کشورهای پیشرفته و موفق در این زمینه الگوبرداری کرده و نسبت به پیاده سازی آن در اماکن عمومی به ویژه بیمارستانها اقدام کند. اغلب صنفهای خدماتی کشور نیز همچون حوزه بهداشت و درمان، حوزه اجتماعی و دیگر مسئولان میتوانند با بررسی شرایط ایمنی و استانداردسازی در دیگر کشورها اقدامات مناسب را در زمینه استانداردسازی و ایمنسازی اماکن مختلف کشور در دستور کار قرار دهند. فقط با بهرهگیری از این شیوه میتوان ناوگانهای خدماترسان کشور را مورد بازسازی و ایمنسازی قرار داد.
بر اساس بررسیهای انجام شده وضعیت ایمنی و مقابله با بحران را در بیمارستانها و دیگر اماکن بهداشت و درمان کشور چگونه ارزیابی میکنید؟
در دو سال اخیر اقدامات انجام شده مناسب بوده است، چون اجرای طرح تحول سلامت، نوسازی را در بخشهای گوناگون حوزه بهداشت و درمان کشور به دنبال داشت. در پاسخ به این سوال که چند درصد از بیمارستانهای کشور در مقابل شرایط بحرانی مقاوم هستند باید گفت تاکنون ارزیابیهای دقیق در این زمینه انجام نشده است، اما با اجرای طرح تحول سلامت در حوزه خدماترسانی و ایمنسازی اماکن درمانی اقدامات مناسب انجام شده است. در این شرایط وزارت بهداشت به دلیل نیاز به زیرساختهای مناسب باید توسعه زیرساختها را در اولویت اقدامات قرار دهد. در اصل اجرای طرح تحول سلامت با اقدامات مناسب در حوزه بهداشت و درمان همراه بوده است. بنابراین مسئولان و دست اندر کاران حوزه بهداشت و سلامت کشور به هیچ عنوان نباید طرح تحول سلامت را رها کنند، بلکه با ارائه هزینههای این بخش میتوان به ارتقا و اصلاح خدمات حوزه سلامت کشور امیدوار بود. با این طرح میتوان کارایی و اقدامات انجام شده در حوزه سلامت را ارتقا داد.
یکی از مشکلات اساسی در حوزه بهداشت و درمان کشور کمبود تختهای بیمارستانی و فرسودگی آنهاست. برای نوسازی این بخش چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
در چند دهه اخیر سرمایهگذاری ویژه در حوزه سلامت کشور اتفاق نیفتاده و همین مساله باعث بروز کمبودها در این حوزه شده است. در اصل وضعیت مناسبی در تامین تختهای بیمارستانی وجود ندارد. بررسیها نشان میدهد کشورهای منطقه نیز وضعیت بهتری در مقایسه با کشور ما دارند. هم اکنون به ازای هر هزار نفر جمعیت ۵/۱ تخت بیمارستانی در کشور وجود دارد. این عدد در ژاپن ۵/۱۳، کره جنوبی ۵/۱۰، اروپا ۵/۷ و ترکیه ۷/۲ است. در اکثر کشورهای منطقه تعداد تختهای بیمارستانی بیش از تختهای موجود کشور ماست. هم اکنون ۵/۱ تخت به ازای هر هزار نفر جمعیت وجود دارد، اگر بتوانیم شاخص تخت بیمارستانی را حدود ۷/۲ به ازای هزار نفر جمعیت برسانیم، به نسبت وضعیت مناسب در توسعه بیمارستانهای کشور مشاهده میشود. در شرایط کنونی تعداد تختهای بیمارستانی در مقایسه با جمعیت کشور از تناسب لازم برخوردار نیست. کمبود و فرسودگی تختهای بیمارستان یکی از کمبودهای شایع در حوزه بهداشت و درمان کشور است. برای رفع این نارساییها میتوان در مناطق کمتر برخوردار از طریق بهرهگیری از خدمات دولتی اقدامات ویژه انجام داد. در مناطق برخوردار همچون کلانشهرها نیز میتوان با ارائه یک مدل سلامت محور کمبودها در این زمینه را حل و فصل کرد. برای مثال در کلانشهرها میتوان با ارائه الگوهای متعدد به جذب سرمایهگذار پرداخت. در مناطق کمتر برخوردار نیز با استفاده از بودجه دولتی میتوان هزینههای این اقدام را فراهم کرد.
هم اکنون فصل تعیین بودجه در مجلس به اتمام رسیده، در زمینه ایمنسازی بیمارستانها چه اقداماتی انجام شده است؟
در برنامه ششم توسعه و در ماده واحده بودجه چندین بار در زمینه توسعه، تکمیل و تجهیز بیمارستانها تاکید شده است. برای مثال قرار شد از فروش اینترنت ۱۰ ریال به ازای هر مگاپیکسل برای توسعه، تکمیل و تجهیز بیمارستانها و اماکن درمان دولتی اخذ شده و در اختیار وزارت بهداشت برای توسعه اماکن درمانی گذاشته شود. بنده پشتیبان این مصوبه بودم، چون بر این باورم که باید برای پایدارسازی منابع در حوزه وزارت بهداشت گام برداشت. در این مسیر میتوان از وجوه تبدیل به زیرساختها به شکل مناسب بهره برد.
از دوره وزارت خانم دکتر دستجردی در دولت گذشته تاکنون مشکل رهاسازی زبالههای بیمارستانی در اراضی کشاورزی و دیگر اماکن و بروز مشکلات ناشی از آن با سیاستها و اظهار نظرهای ضد و نقیض فراوان همراه بوده است. هنوز در کشور وضعیت مدیریت و جمعآوری زبالههای بیمارستانی چندان مشخص نیست، چون از یک سو برخی مسئولان از امحای زبالههای بیمارستانی سخن میگویند و از سوی دیگر اخبار متعدد در زمینه رهاسازی این زبالهها در طبیعت به گوش میرسد. ارزیابی شما چیست؟
بر اساس قانون متولی امحای زباله در انواع و اشکال مختلف شهرداریها هستند. باید جمعآوری زبالههای بیمارستانها در شهرها از طریق شهرداریها انجام شود. شهرداریها میتوانند با آموزش به کارکنانشان در حوزه جمعآوری زباله به نحوه علمی و استاندارد دفع زبالههای عفونی، بهداشتی و... را انجام دهند. در سالهای اخیر بخش جمعآوری، دفع و امحای زباله در بیمارستانها از استاندارد مناسب برخوردار شده است.
رعایت اصول و استاندارسازیها در بخش جمعآوری و مدیریت زبالههای بیمارستانی هماکنون در اغلب اماکن درمانی کشور انجام میشود؟
اغلب بیمارستانها از استانداردهای موجود در این زمینه
برخوردار هستند. برای مثال در مناطق محروم بیمارستانها و اماکن درمانی از
بخشهای جمعآوری، دفع و امحای مناسب برخودار هستند. در ضمن نظرات بنده
براساس بازدیدهای شخصی از برخی بیمارستانهاست نه تمام بیمارستانهای و
اماکن درمانی کشور. امحا و مدیریت زبالههای بیمارستانی کشور را میتوان از
طریق شهرداریهای پیگیری کرد، چون یکی از وظایف شهرداریهای جمعآوری
زبالههاست به نسبت یکی از انواع زبالهها زباله بیمارستانی است.آرمان امروز