شفاآنلاین>سلامت>هفته پیش معاونت
بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران همایش دو
روزهای برگزار کرد که معاونان بهداشت و درمان و توانبخشی شعب مختلف جمعیت
از سراسر کشور در آن حاضر بودند و این همایش دو روزه محلی شد برای
تبادلنظر معاونان درمان و توانبخشی شعب جمعیت تا درباره برنامه راهبری ١٠
ساله و برنامههای ٥ ساله بحث کنند و پیشنهاداتی برای تقویت اقدامات جمعیت
ارایه کنند.
به گزارش شفاآنلاین،مراسم افتتاحیه همایش در حالی برگزار شد که سید امیر محسن ضیایی، رئیس جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران نیز در آن حضور داشت. ضیایی در این مراسم از تعامل با وزارت بهداشت و درمان بهعنوان متولی درمان کشور بحث به میان آورد و از تاریخچه جمعیت که با موضوع درمان عجین بوده است، صحبت کرد. در پایان این مراسم نیز او در میان خبرنگاران حاضر شد و به سوالات آنها پاسخ داد. ضیایی نیز درباره بودجه، نیاز جمعیت هلالاحمر به برخی امکانات و دیگر موضوعات صحبت کرد و به سوالات پاسخ داد. آنچه در ادامه میآید مشروح گفتوگو با رئیس جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران است.
اگر بخواهیم موضوعات روز را درنظر بگیریم یکی از آنها بحث کمک به حلب
است. به هر حال، یکی از وظایفی که هلالاحمر برای خود قایل بود و هست،
ارسال کمکهای بینالمللی به کشورهای دچار بحران است. حلب وضع جدیدی دارد و
بهاحتمال کمکهایی هم در این زمینه انجام شده است؟
در این زمینه در هفته پیش قبل از اینکه رئیسجمهوری محترم با آقای اسد
تماس بگیرند، ما سه محموله ارسال کرده بودیم و در هفته گذشته هم با
تغییراتی که در حلب به وجود آمد، در عرض چند ساعت دو محموله بزرگ دارو و
خدمات امدادی و غذایی را با دو پرواز ارسال کردیم. مجموعه این کمکها به
وزن ٧٠تن بود که ارسال شد و این آمادگی را داریم که در صورت نیاز کمکهای
بیشتری به حلب ارسال کنیم.
به کمکهای مردمی هم نیاز دارید؟
در حال حاضر هر چند نیاز به کمک وجود دارد، اما نیازی به ورود مستقیم مردم
نیست. اگر چنین نیازی به وجود آمد، با هماهنگی دولت محترم اقدامات لازم
انجام میشود و به اطلاع مردم خواهد رسید.
در سخنانی که در جمع معاونان بهداشت درمان و توانبخشی شعب هلال در استانها
مطرح شد، از اهمیت موضوع دارو در جامعه و اینکه جمعیت هلالاحمر در ذهن
مردم مترادف با داروست، صحبت به میان آوردید. خبرهایی رسیده که در
داروخانههای جمعیت تراکم بیشتر مراجعان به وجود آمده یا اینکه صفهایی در
این مراکز وجود دارد. این به دلیل کمبود دارو است؟
نه! ما کمبود دارویی نداریم. طبق گزارشی که به من رسیده مشکل کمبود دارو در
مراکز و داروخانههای جمعیت نداریم و اگر هم صفی به وجود آمده باشد، به
این دلیل است که مردم تصور میکنند در داروخانههای جمعیت داروهای خود را
به خوبی تحویل میگیرند و امکاناتی در اختیار آنها قرار دارد که بیشتر
تمایل دارند به داروخانههای جمعیت مراجعه کنند و همین امر سبب تراکم بیشتر
میشود.
سالهاست هلالاحمر در زمینه واردات و توزیع دارو فعال است. مهمترین
داروهایی که توسط هلالاحمر تهیه میشود و در اختیار مردم قرار میگیرد،
چیست؟
به طورمعمول داروهایی توسط جمعیت تهیه میشود و در اختیار مردم قرار
میگیرد که حاشیه سود کمی دارد و به همین دلیل بخش خصوصی خیلی رغبت ندارد
که آنها را تهیه کند یا بخشی از داروهایی که کمیاب است و گران و بخش خصوصی
نمیتواند آنها را تهیه و توزیع کند. در این زمینه اگر نیاز به واردات
باشد، ما داروهایی که هزینه بالایی دارد و کمیاب است و نیاز مردم هم است را
تهیه میکنیم و در اختیار آنها قرار میدهیم. در داخل کشور داروخانههای
هلالاحمر مستقر هستند و تقریبا در هر استان یک داروخانه داریم و شبکه تهیه
و توزیع ما بهخوبی داروهای مورد نیاز مردم را توزیع میکند.
جمعیت هلالاحمر در سالها دورتر نقش ویژهای در حوزه درمان داشته است، اما
بهتدریج از آن دور شده است؛ زیرا مأموریتهای دیگری مانند مأموریت
امدادونجات به آن محول شده است. برنامه خاصی برای تقویت این بخش دارید؟
در گذشته و سالهای ابتدایی آغاز به کار، عمده فعالیتهای جمعیت،
فعالیتهای درمانی بود و اگر بگوییم در آن زمان و سالهای بعد از آن، مردم
جمعیت را با چه میشناختند، درست است که بگوییم مردم جمعیت را با درمان
میشناختند. جمعیت بیمارستانهای بسیار خوبی داشت و آنها را به خوبی اداره
میکرد. به هر حال از جنبه ارایه خدمات درمانی جمعیت خیلی خوب عمل میکرد و
بسیاری از تئوریهای درمانی که امروز میبینیم آن زمان در جمعیت انجام
میشد؛ مثلاً بهصورت «Change HOSPITAL» عمل میکردند، یعنی بیمارستانهای
جمعیت با هم در ارتباط بودند و شبکهای داشتند که بیمار را با هم به اشتراک
میگذاشتند و آنهایی که قویتر بودند و میتوانستند خدمتی را بهتر ارایه
کنند، بیمار را در اختیار میگرفتند. بسیاری از طرحهای دیگری که امروز
میشنویم آن موقع در جمعیت اجرا میشد. در آن زمان ١٠٠موسسه وابسته به
سلامت در جمعیت فعال بود. درمانگاه، شیرخوارگاه، دانشکده و آموزشکده و در
اصل جمعیت یک مجموعه کامل در ارایه خدمات سلامت بود. در این نودوچهار پنج
سالی که از عمر جمعیت میگذرد، زمانی بخش درمان در جمعیت خیلی مفصل بود که
همزمان در کار توانبخشی هم وارد شد و «ارتز» و «پروتز» که امروز میبینیم،
در جمعیت آغاز شده و تجربه سازمانی موجود به امروز رسیده است که از آن
استفاده میکنیم. بعد این خدمات به وزارت بهداری آن زمان منتقل و برخی از
مأموریتهای جدید به جمعیت داده شد و از این جهت (درمان) جمعیت مأموریت
کمتری داشت و به جایی رسیدیم که مثل امروز، بخش زیادی از فعالیتهای جمعیت
در حوزه امدادونجات تعریف میشد که ٧٥درصد فعالیتهای جمعیت را شامل
میشود. به هر حال ما این سیر را داشتهایم و در زمان جنگ هم بخشی از
جمعیت هلالاحمر به حوزه خدمات دارویی ورود کرد و توزیع و تحویل دارو در
جمعیت بسیار برجسته شد؛ طوری که در سالهای اخیر، مردم بیشتر جمعیت
هلالاحمر را با موضوع دارو میشناسند و گمان میکنند مسئول دارو در کشور
جمعیت هلالاحمر است. در این زمینه جمعیت با امکانات و برنامهریزی که
داشت، خدمات خوبی انجام داد و چرخه توزیع را بسیار خوب تکمیل کرد و کار
سالمی در این زمینه انجام داد که بهندرت میبینید در چرخه توزیع دارو در
جمعیت هلالاحمر کار ناشایست صورت گرفته شده باشد؛ اگر هم یکی دو مورد دیده
شود، موضوع سیستماتیک نبوده و موضوعی است که مانند هر دستگاه دیگر یک نفر
در آن پیدا میشود و اقدامی خارج از چهارچوب انجام میدهد. اینها نشانه
سلامت مجموعه هلال است که مسئولان کشور و مردم همه به آن اعتقاد دارند و
اعتماد امروز هلالاحمر مرهون این نوع عملکرد است. به هر حال بحث مهم این
است که حالا با تجربیاتی که در جمعیت وجود دارد، از این همه خدمات مربوط به
سلامت، جمعیت کجایش را باید برعهده گیرد. ما مزیتهای سازمانی زیادی
داریم؛ دانش سازمانی کاملی در این مجموعه وجود دارد و باید این فعالیتها
به نحوی ادامه پیدا کند. یکی از موضوعات مهمی که در بحث تدوین برنامه
راهبردی جمعيت وجود دارد، این است که مشخص کنیم هلالاحمر در کجای ارایه
خدمات سلامت باید بایستد و باید در چه سطح و در چه عمقی در این زمینه حرکت
کند. در این زمینه ضرورتهایی هم وجود دارد و مهمتر از همه انتظاراتی است
که جامعه از جمعیت دارد و ما را وادار میکند که بهعنوان یک جمعیت پاسخگو
در مسیر نیازهای مردم آسیبدیده باشیم و به آن سمت حرکت کنیم. البته در این
میان ارزشهای سازمانی باید در نظر گرفته شود. هر فعالیتی که ما در جمعیت
انجام میدهیم باید با ارزشهای سازمانی تنظیم شود. ما نمیتوانیم فعالیتی
در جمعیت هلالاحمر انجام دهیم که فاقد ارزشهای سازمانی باشد. ارزشهایی
که درواقع اصول ما را تشکیل میدهد. ما نمیتوانیم برخلاف جهت این ارزشها
عمل کنیم که در این صورت اسم ما دیگر جمعیت هلالاحمر نخواهد بود.
یک بخش از ارایه خدمات جمعیت در خارج از کشور انجام میشود که به نظر فعالیتهای قابل قبولی هم است....
بخشی از کار ما ارایه خدمات سلامت در خارج از کشور است که ارزش زیادی دارد.
این بخش هم ارزش فرهنگی دارد و هم در جهت مأموریتهای ما است. ما همیشه
باید این را به خودمان بگوییم که اگر خدمتی ارایه میکنیم، باید ارایه خدمت
بینقص و عیب و مناسب باشد. برای جمعیت بد است که خدمتی ارایه کند و آن
خدمت دچار اشکال باشد یا در سطح، شأن و استاندارد جمعیت نباشد. بسیاری از
مراکز خارج از کشور جمعیت ٢٠ یا ٢٥سال پیش تأسیس شده و در کشور میزبان هم
استانداردها بالا رفته است. مراکز ما هم همراه و همطراز این استانداردها
پیش میرود و درصدد هستیم استانداردهای آن را بیش از گذشته افزایش دهیم. ما
در جمعیت هلالاحمر اعتقاد داریم که اگر خدمتی را نمیتوانیم به خوبی
ارایه کنیم، بهتر است آن را ارایه نکنیم. خدمت نصفونیمه و زیر استاندارد
نباید در مراکز جمعیت هلالاحمر ارایه شود.
طبق مقایسههایی که صورت گرفته، خدمات هلالاحمر ایران خدمات ویژه و خاصی است، درست است؟
من وقتی به عملکرد جمعیتهای ملی نگاه میکردم، دیدم این نوع خدماتی که ما
میدهیم در هیچ جمعیت ملی (به جز در مناطق خطر) در کشورهایی که وضع عادی
دارند، ارایه نمیشود و این نوع ارایه خدمات منحصر به جمعیت هلالاحمر
جمهوری اسلامی ایران است. به نظرم میشود این راه را ادامه داد و
سیاستگذاری را رشد داد که انشاءالله خدمات شایستهای با ارتقای سطح ارایه
شود.
خدمت مهمی که در خارج از کشور میدهیم، خدمات درمانی در اضطرار است که الان
با زحمت همکاران جمعیت انجام میشود. خدماتی که پذیرش خود را از سوی
فدراسیون به دست آورده و میتوانیم این خدمات را بهعنوان یکی از تیمهای
بینالمللی ارایه کنیم. الان در زمانی هستیم که با پیشرفتهای موجود اگر
اتفاقی در گوشهای از دنیا بیفتد، هر فرد میتواند شخصاً کمک کند. بنابراین
نکته مهم این است که باید استانداردها در همان سطح بینالمللی رعایت شود.
ما نمیتوانیم بدون در نظر گرفتن استانداردهای بینالمللی و چهارچوبهایی
که در این زمینه وجود دارد، خدماتی ارایه کنیم حتی نمیتوانیم بدون توجه
به این چهارچوبها و استانداردها خدمات بشردوستانه ارایه کنیم. خدمات
شایستهای که توسط هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از
جمعیتهای مهم ارایه میشود، خدمات قابل اعتنایی است. ما در ارایه خدمات
قطعاً جمعیت اول یا دوم دنیا هستیم. بنابراین لازم است در این بخش که جزو
مزیتهای ما است، کار را توسعه دهیم. اگر اعتقاد داریم جمعیت موثر
بینالمللی هستیم باید کار بینالمللی انجام دهیم. به همین دلیل مراکز
درمانی خارج از کشور را باید ارتقا دهیم و از آنها بهعنوان مراکز جمعیت
هلالاحمر استفاده کنیم و خدمات متنوعتری در آن ارایه کنیم. البته چند
مرکز کار خود را در این زمینه شروع کردند و کار بسیار خوبی هم ارایه
میدهند. این خدمات طوری است که فدراسیون و جمعیت میزبان هم استقبال بیشتری
از این نوع خدمات دارند.
در داخل وضع چگونه پیش میرود؟
در داخل کشور بحث مهمی که مأموریت ما هم هست و نباید از آن غفلت کنیم،
خدمات در اضطرار است؛ اینها نباید کمرنگ شود. این نوع خدمات است که در درجه
اول از ما میخواهند و ما باید بر آنها تمرکز داشته باشیم. در این زمینه
ما همیشه باید یک جمعیت آماده باشیم و بتوانیم در زمان لازم مستقر شویم و
ارایه خدمات درمانی و سلامت را در اضطرار داشته باشیم. در این زمینه
تیمهایی باید شکل گرفته باشند که قابل فراخوانی باشند، باید تجهیزات لازم
را داشته باشیم؛ طی سال مانورهایی باید انجام شود و آمادگی لازم کسب شود
تا آنها بتوانند در زمان لازم ورود و خدمات مورد نیاز را ارایه کنند. این
خدماتی است که باید در داخل جمعیت در برنامه ٥ساله به آن توجه بیشتری شود
که انشاءالله توجه خواهد شد. در برخی موارد هم لازم است که در زمانهای
غیر بحران، خدمت درمانی به مردم آسیبدیده بدهیم که این موضوع نیز انجام
میشود و بهطور ویژه درباره آن برنامه داریم.
اینها همه مواردی است که به بودجه نیاز دارد و به نظر میرسد کاهش بودجه هلالاحمر یا حذف مواردی از آن، آسیبزا باشد...
بهطور قطع اینطور است. جمعیتی به بزرگی هلالاحمر، با این مأموریتها اگر
در زمینه بودجه با مشکل مواجه شود، همه فعالیتهایش تحتتأثیر قرار
میگیرد. ما ذیل برنامه راهبردی ١٠ساله، دو برنامه ٥ساله تدوین خواهیم کرد
که تا پایان امسال به تصویب مجمع عمومی جمعیت خواهد رسید. شروع این برنامه
سال ١٣٩٦ است. بودجه سالانه جمعیت نیز برشهای یکساله از این برنامه
خواهد بود، اما با وضع موجود، ما نگران هستیم. بودجه سال آینده جمعیت فقط
٣درصد افزایش پیدا کرده است که کفاف وضع عادی ما را هم نمیدهد و باید
توجه ویژه به آن کرد. طبیعی است برای جمعیت هلالاحمر با این بزرگی این وضع
بودجه، اشکال دارد.
بخشی از بودجه جمعیت حذف شده است. رایزنیهایی برای اصلاح آن انجام شده است؟
این بخش از بودجه ما، به دلیل اختلاف در برداشت از قانون است. بخشی که
مهمترین هزینههای ما را تأمین میکرد و حالا با حذف آن، مشکل بزرگی ایجاد
شده است. ما درحال رایزنی هستیم که آن را اصلاح کنیم، زیرا اگر این بخش
اصلاح نشود، جمعیت هلالاحمر، بخش زیادی از فعالیتهای خود را نمیتواند
انجام دهد. به هرحال طبیعی است درمقابل خدمتی که ارایه میکنیم و اهمیت
زیادی هم برای کشور دارد و از اساس این خدمت را قانون برعهده ما گذاشته
است، باید قیمت تمامشدهاش را به مسئولان نشان دهیم. بالاخره خدمتی ارایه
میشود و نمیتوانیم انجام آن را با منابع دیگری تأمین کنیم. اگر کشور به
این خدمات نیاز دارد، باید هزینههایش را پرداخت کند. اگر دولت این خدمت را
میخواهد، باید هزینههایش را تأمین کند. نمیتوان برای یک سازمان
مأموریتی تعریف کرد اما منابعش را تأمین نکرد اما متأسفانه این اتفاق
افتاده است و در دوسال گذشته، هلالاحمر، یکدهم آن چیزی که باید دریافت
میکرد را دریافت کرده است. طبیعی است یک سازمان درچنین وضعیتی، دچار مشکل
خواهد شد. ما به نفع مردم این اقدامات را انجام میدهیم و باید به دولت و
مجلس ارزش ریالیاش را نشان دهیم، البته این خدمات ارزش اجتماعی هم دارد که
از اساس این ارزش قابل محاسبه نیست اما اینکه این خدمات چقدر برای جمعیت
هزینه دارد، باید احساس شود که البته با آنچه امروز پرداخت میشود، بسیار
متفاوت است. درمجموع باید گفت، شرایط بودجهای هلالاحمر نامساعد است،
البته همه کشور مشکل دارند اما ما انتظار داریم که اگر قرار است مشکلی
باشد، تقسیم آن به عدالت باشد، نه اینکه دستگاهی که مسئولیتهای خیلی زیاد
و مهمی دارد را بخواهیم با بودجه خیلی کمی اداره کنیم، اما بقیه اینطور
نباشند. ما خدمتی را میدهیم و متناسب با همان که دیگران این خدمات را
میدهند، باید هزینهاش را دریافت کنیم.
شما در سخنانتان گفتید؛ ٧٥درصد فعالیتهای هلالاحمر، در زمینه امدادونجات
است، ازسوی دیگر بودجه جمعیت در وضع اضطراری است، این موضوع چه تأثیری
برخدمات امدادونجات میگذارد؟
اینکه بخواهیم دقیقا با عدد مشخص کنیم، کاهش بودجه از لحاظ عددی و بهطور
دقیق چقدر بر خدمات امدادونجات ما تأثیر میگذارد، فعلا نمیشود گفت که کجا
و به چه میزان خدمات با مشکل مواجه میشود، البته باید این را بگویم که
هرچه میزان بودجه ما کم شده، باز هم ما از خدماتمان چیزی کم نمیکنیم و
هرچه بودجه کاهش یافته، خدمات با فداکاری امداگران و نجاتگران تأمین شده
است. باید تأکید کرد، جمعیت هلالاحمر اقداماتی که انجام میداده را روی
زمین نگذاشتهاست. ما با وجود محققنشدن و تخصیصنیافتن بودجه مقرر، افزایش
خدمات داشتهایم. در واقع آن کسری بودجه، با از جانگذشتگی بچههایی که در
سرما و در گرما کار میکنند، جبران شده است. من جاهایی رفتم و از مناطقی
بازدید کردهام که امدادگران ما درکانکس هستند و کمترین امکانات را دارند.
جاهایی هست که حتی برق ندارند. ما با این وضع کمبود بودجه را جبران
کردهایم و خدمتی را کم نکردیم، اما این وضع قابل ادامهدادن نیست.
موضوعاتی مانند انبارهای جمعیت هست که باید بهروز و با استانداردهای جهانی
باشند و با این کمی بودجه استانداردسازی آنها با مشکل مواجه میشود.
کمبود مایحتاج امدادونجات به نظر بیشتر از این میرسد...
بله، همینطور است. یکی از این موضوعات تأمین بالگرد برای پوشش امداد هوایی
است. ما تا ٦ماه آینده، ٣ فروند دیگر به بالگردهایمان اضافه میکنیم و
امیدواریم تا پایان سال آینده، پوشش هوایی امدادی کشور کامل شود، اینها
همه به بودجه نیاز دارد. اگر تعداد بالگردهای ما به ٣٠ فروند برسد، به ازای
هر استان یک بالگرد داریم و میتوانیم کل کشور را از منظر امداد هوایی،
پوشش دهیم اما درحالحاضر ٨٠درصد کشور پوشش داده شده است. البته درواقع ما
به ٤٥ فروند بالگرد نیاز داریم. ازطرف دیگر ما ناوگانی داریم که هنوز
نمیتوانیم برای آنها آمبولانس تأمین کنیم. بسیاری از پایگاهها اضافه
شدهاند، اما آمبولانس ندارند. ظرفیت پایگاههای ما درکشور ١٠٠٠ پایگاه
است، درصورتی که ٢١٠٠ پایگاه درکشور کم داریم. اگر بخواهیم آن را ایجاد
کنیم، نیاز به بودجه دارد. بالاخره باید کشور تصمیم بگیرد اگر میخواهد
درپاسخ به سوانح اقدامات مناسبی انجام دهد، باید بودجهاش تأمین شود. در
زمینه پیشگیری و... کاهش ریسک که جای خود دارد و باید کار بیشتری در این
زمینه صورت گیرد. به هرحال باید در زمان حادثه، پاسخ مثبت به آنها بدهیم و
منابعش را تأمین کنیم. اگر کسانی فکر میکنند بخش دیگری درکشور هست که
میتواند این خدمات را بهتر ارایه کند، این وظیفه را به آنها واگذار کنند و
ما را از این مسئولیت سنگین که اعتباری هم برای آن درنظر نمیگیرند، خلاص
کنند.
درماده ١٧ اساسنامه، ٦ مورد برای تأمین هزینههای جمعیت درنظر گرفته شده که
همیشه هم درباره آن با مشکل مواجه بودهاید. مثلا سهم جمعیت از هر بلیت
هواپیما و قطار که پارسال با چالش مواجه بود. این اساسنامه مصوب مجلس است و
در اصلاحیههای متعدد هم بارها و بارها تصویب شده است. حالا سهم ٤٢درصدی
جمعیت از محل حقالثبت، حذف شده است. اگر قرار بر حذف بود، نباید از مسیر
قانونی اقدام میشد و مجلس درباره آن تصمیم میگرفت؟
ما درباره حذفشدن سهم ٤٢درصدی جمعیت طور دیگر فکر میکنیم و آن را
نمیپذیریم. این بخش به نظر ما حتما اعاده خواهد شد. این یک اختلاف برداشت
از قانون است که اتفاق افتاده. کار کارشناسی نشان میدهد که این اقدام
کاملا اشتباه است. معاونت حقوقی رئیسجمهوری هم پاسخ داده که این کار
اشتباه بوده است و ما مطمئنیم که (با احتمال زیاد) این موضوع درمجلس حل
میشود و اعاده خواهد شد. رایزنی هم کردهایم و بسیاری از نمایندگان مجلس
هم درجریان موضوع هستند و البته گمان میکنیم خود دولت هم اصلاحیه خواهد
داد و موضوع را حل خواهد کرد. این اقدام از اساس با حیات جمعیت درتضاد است و
مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد. کسانی که فکر میکنند با این کار کمکی
به مردم کردهاند، در اشتباه هستند و با این اقدام، جمعیتی با این خدمات را
دچار مشکل جدی خواهند کرد.
هرچه بودجه کاهش یافته، خدمات با فداکاری نجاتگران تامین شده است
بالاخره باید کشور تصمیم بگیرد اگر می خواهد در پاسخ به سوانح اقدام مناسبی انجام دهد، باید بودجهاش تامین شود
٧٥ درصد فعالیتهای هلال احمر در زمینه امداد و نجات است
٤٥ بالگرد و ٢١٠٠ پایگاه امداد و نجات نیاز داریم
اگر کسی دیگر مسئولیت امداد و نجات را بهتر انجام میدهد، این وظیفه را
به اومحول کنید و ما را از این مسئولیت که اعتباری هم برایش در نظر
نمیگیرندخلاص کنید.شهروند