دیـالـیـز صـفـاقـی چـیـسـت؟

  شفا آنلاین: دیالیز صفاقی روشی است که برای دفع مواد زائد از خون، در افرادی که کلیه‌هایشان کارایی لازم را ندارد، به کار گرفته می‌شود. طی دیالیز صفاقی، رگ‌های خونی لایه احشایی شکم (صفاق یا روده‌بند) به کمک جریان مایع دیالیز در طرفین صفاق، کار کلیه‌ها را انجام می‌دهد.

به گزارش شفا آنلاین: دیالیز صفاقی با همودیالیز-روش رایج‌تری که طی آن خون فیلتر می‌شود-تفاوت دارد. در دیالیز صفاقی شخص می‌تواند درمان خود را در خانه، محل کار و حتی هنگام مسافرت ادامه دهد. همچنین نسبت به همودیالیز نیاز کمتری به مصرف دارو و رژیم‌های غذایی محدود دارد.

       دیالیز صفاقی برای همه افراد مبتلا به نارسایی کلیه مناسب نیست. در این روش شخص باید مهارت لازم را برای مراقبت از خود داشته باشد یا شخص قابل اعتمادی از او مراقبت کند.

علت انجام
       معمولا از دیالیز صفاقی برای جبران نارسایی کلیه تا فراهم شدن شرایط برای انجام پیوند کلیه استفاده می‌شود. نارسایی کلیه معمولا در اثر ابتلا به یک بیماری مزمن که به کلیه آسیب می‌رساند، ایجاد می‌شود. علل رایج نارسایی کلیه شامل موارد زیر است:

دیابت، پرفشاری خون (هیپرتانسیون)، التهاب کلیه (گلومرولونفریت)، التهاب رگ‌های خونی (واسکولیت)، وجود کیست‌های متعدد در کلیه (کلیه پلی‌کیستیک).

پزشک با در نظر گرفتن عوامل متعدد، مشخص می‌کند که کدام روش دیالیز برای شخص مناسب‌تر است:
سلامت کلی شخص، عملکرد کلیه (که توسط آزمایش خون و ادرار مشخص می‌شود)، ترجیح شخصی، شرایط منزل

دیالیز صفاقی ممکن است در شرایط زیر انتخاب مناسب‌تری باشد:
 در صورتی که شخص قادر به تحمل تغییرات سریع تعادل مایعات بدن طی همودیالیز نباشد. طی همودیالیز خون به دستگاهی وارد می‌شود تا از این طریق فیلتر شده و به بدن بازگردد.
 در صورتی که شخص بخواهد وقفه کمتری در کار روزانه‌اش ایجاد شود یا بتواند راحت‌تر به مسافرت بپردازد.

دیالیز صفاقی در موارد زیر ممکن است کارایی نداشته باشد:
 در صورتی که شخص در ناحیه شکم جوشگاه‌های متعددی ناشی از جراحی داشته باشد.
 در صورتی که شخص توانایی مراقبت را از خود نداشته باشد یا شخصی برای مراقبت و حمایت از وی در دسترس نباشد.
 در صورتی که فرد مبتلا به بیماری التهابی روده یا دیورتیکول باشد.
بیماری‌های مرتبط
آمیلوئیدوز

خطرات احتمالی
       بیشتر افرادی که نیاز به انجام دیالیز دارند با مشکلات سلامت عدیده‌ای مواجه‌اند، از جمله بیماری زمینه‌ساز ابتلا به نارسایی کلیوی. دیالیز طول عمر افراد زیادی را بیشتر می‌کند، اما به هر حال امید به زندگی در افراد تحت درمان با دیالیز نسبت به افراد عادی کمتر است.

عوارض اصلی دیالیز صفاقی عبارتند از:
        عفونت: معمول‌ترین مشکل در افراد تحت درمان با دیالیز عفونت صفاقی (پریتونیت) است، یعنی عفونت لایه پوشاننده احشا در حفره شکمی. عفونت حتی ممکن است به محل کاتتری که به منظور جریان مایع پاک کننده، نصب می‌شود نیز سرایت کند.

        افزایش وزن: مایعی که برای تصفیه خون در دیالیز صفاقی استفاده می‌شود، حاوی قند (دکستروز) است. فرد ممکن است از طریق مایع دیالیز طی یک روز بیش از چند صد کالری دریافت کند. در افراد مبتلا به دیابت این انرژی اضافی ممکن است منجر به افزایش قند خون شود.

ضعف عضلات شکمی (هرنیا): حضور مایعات در شکم به مدت طولانی باعث فرسوده شدن عضلات شکمی می‌شود.

چه انتظاراتی باید داشته باشید
       در دیالیز صفاقی یک محلول پاک کننده استریل از طریق کاتتر به درون شکم جریان می‌یابد. این محلول برای مدت مشخصی- زمان سکونت - در شکم باقی می‌ماند. در این زمان، ضایعات، مواد شیمیایی و مایعات اضافی خون از مویرگ‌های لایه صفاق (روده‌بند) حفره شکمی عبور کرده و با محلول دیالیز ادغام می‌شود. این محلول حاوی قند است تا به وسیله آن آب اضافی را از مویرگ‌ها به داخل صفاق شکمی بکشد. در مدتی که مایع دیالیز در شکم انباشته شده، بیمار ممکن است در ناحیه شکم احساس سنگینی کند. در پایان زمان سکونت مایع دیالیز در شکم، این مایع همراه مایعات زائد از بدن تخلیه شده و به درون کیسه جمع‌آوری استریل منتقل می‌شود. فرآیند پر شدن و تخلیه شکم، مرحله تعویض (تبادل) نام دارد.
سپید