دانشمندان و پزشکان مرکز تحقیقاتی درمانی MSK (Memoria- Sloa- Kettering) قاطعانه باور دارند که در آستانه ورود به عصر روشن درمان سرطان قرار داریم.
شفا انلاین: با وجود اینکه تاریخچه شناخت و درمان
سرطان آکنده از ناکامی است، نمیتوان از این واقعیت چشمپوشی کرد که در چند
سال اخیردستاوردهای قابل ملاحظهای دراین زمینه حاصل شده است.
به گزارش
شفا آنلاین: علیرغم
تمامی چالشهایی که با آن روبرو بوده و هستیم، دلایل بیشماری برای
امیدواری در دست داریم. پنج مورد زیر مهمترین این دلایل است:
درمان شخصی شده و تفسیر ژنتیکی
اوباما
در آخرین سخرانی رسمی خود بار دیگر بر عزم دولت ایالات متحده برشخصی و
دقیق سازی امر درمان تاکید کرد، امری که در صورت تحقق این امکان را برای
همگان بوجود میآورد که با تحلیل سوابق خانوادگی و خصوصیات ژنتیک هر فرد
درمانی مختص به وی ارائه شود. اینگونه روش درمانی نسبت به روشهای سنتی
ازاین امتیاز بهرهمند است که عوارض جانبی کمتری به همراه دارند. اگرچه
نادانستههای ما از پزشکی اختصاصی شده بسیار است، میتوانیم مدعی شویم که
در راه درستی قدم گذاشتهایم. دانشمندان مرکز تحقیقاتی-درمانی سرطان MSK با
پشتکار در پی استفاده از این روش در درمان انواع سرطانهای رایج و نادر،
هستند. بدین ترتیب فرصتهای پیش رو برای هدف گرفتن سلول بدخیم و معکوس کردن
جهش ژنها بیشتر و قابل اطمینانتر میشود. برای مثال آسیبشناسان این
مرکز از آزمایش تعین توالی DNA تومور به نام MSK-IMPACT برای تشخیص بهترین
راه درمان بیمار مبتلا به سرطان پیشرفته، از هرنوع که باشد، استفاده
میکنند.
به
علاوه، پژوهشگران MSK در حال ارتقاء و توسعه «سبد آزمایش» هستند. سبد
آزمایش روشی است که بیماران بهصورت داوطلبانه اطلاعات ژنهای جهش یافته
خود را دراختیار بانک اطلاعاتی قرار میدهند. استفاده از بانک اطلاعاتی
گامی بلند بسوی اختصاصیسازی درمان است که بوسیله آن موثرترین راه درمان
برای هربیمار بصورت انفرادی انتخاب میشود.
بازدارندههای چک-پوینت: فعالسازی سیستم دفاع ایمنی بدن
بکارگیری
سیستم دفاع ایمنی بدن فرد برای مبارزه با تومور سرطانی ایمونوتراپی نامیده
میشود و حاصل به بار نشستن طرحی با قدمت 100 ساله است. محققین این مرکزدر
ساخت دو داروی nivolumab و ipilimomubنقش عمدهای داشتهاند. این دو دارو
توان سلولهای T دستگاه ایمنی را برای مبارزه با سلولهای سرطانی زیاد
میکند. این دو دارو متعلق به گروهی از درمانهای ایمونوتراپی هستند که به
بازدارنده چک-پوینت شهرت دارند. این داروها با رفع موانع عملکرد سیستم
ایمنی راه را برای فعالانه و بهترعمل کردن آن هموار میکنند. تاکنون مصرف
این داروها با نتایج قابل ملاحظهای همراه بوده و در درمان بیماران مبتلا
به ملانومای پیشرفته بسیار خوب نتیجه داده است. همچنین مصرف داروی
nivolumab برای درمان سرطانهای ریه و کلیه هم موثر بوده است. امید است که
استفاده از بازدارندههای چک-پوینت در درمان سرطانهای مثانه، سر و گردن و
پستان موثر واقع شود.
متاسفانه
این نوع درمان برای همه اثربخش نیست ولی دانشمندان گامهای موثری برای
تغییر این وضعیت برداشتهاند. تحقیقات جدید سرنخهای مهمی در ارتباط با
کارکرد این داروها و چگونگی بهینه ساختن آنها، مشخص ساختهاند. همچنین به
لطف اعتبار مالی 250 میلیون دلاری بنیاد پارکر به مرکز MSK تحقیقات در
زمینه داروهای ایمونوتراپی شتاب بیشتری بهخود گرفته است.
سلولدرمانی: استفاده از داروی زنده برای مبارزه با سرطان
علاوه
بر استفاده از دو داروی nivolumab و ipilimomubپژوهشگران مرکز MSK با
دستکاری سلولهای T آنها را برای مبارزه با سلولهای بدخیم فعالتر
میسازند. در این روش که
(chimeric antige- receptor therapy) CAR therapy نام دارد، سلولهای T از
خون فرد بیمار گرفته میشود و پس از اعمال مهندسی پزشکی، توانایی این
سلولها را در شناسایی نوع خاصی از پروتئین که در سلولهای بدخیم موجود
است، افزایش داده سپس به جریان خون بیمار باز میگردانند. استفاده از این
روش در مراحل اولیه درمان نوعی سرطان خون موثر بوده است و امید اینکه
بتواند در درمان تودههای بدخیم هم موثر باشد، وجود دارد. تصور استفاده از
این روشهای درمانی که از سلول زنده استفاده میشود بسیار هیجانانگیز است
چون که مسلما سلول زنده نسبت به داروی شیمیایی بسیار چالاکتر و هدفمندتر
عمل میکند. برای مثال سلول زنده میتواند عوامل گوناگون محیطی را شناسایی و
نسبت به آن واکنش نشان دهد. شناسایی و مدیریت عوارض جانبی این روش درمانی
نیاز به مطالعه و تحقیق بیشتر دارد.
درمانهای اپیژنتیک: تصحیح سلولهای سرطانی
علم
پزشکی تا کنون سعی بر این داشته که با کمک دارو و مواد شیمیایی سلولهای
سرطانی را مسموم کرده و از بین ببرد. اما امروزه یک راه دیگر هم پیش روی
علم قرار دارد، تغییر هویت سلولهای بدخیم و تبدیل آنها به سلولهای عادی.
تحقیقات اپیژنتیک، که در بیانی کوتاه خاموش – روشن شدن ژنها در واکنش به
تاثیرات پیرامونی است، شناخت ما نسبت به سرطان و بسیاری دیگر از بیماریها
را دگرگون میسازد. با توجه به این خصوصیت ژنها، داروهایی در دست ساخت است
که آنزیمهای اپیژنتیک را که مسئول برنامهریزی ژنها هستند اهدف
قرارمیدهد.
یکی
از این داروها که با نام AG_221 شناخته میشود در درمان بیماران مبتلا به
نوعی سرطان خون میلوئیدی حاد AML موثر بوده است. طبق گزارش شهریور 2015 از
159 بیمار مبتلا به این بیماری که نسبت به داروی شیمی درمانی مقاومت پیدا
کرده بودند، استفاده از این دارو با موفقیتی 38 درصدی همراه بوده است.
گزارشات مشابهی در باره داروهای دیگر از این دست در درمان انواع دیگر سرطان
خون ثبت شده است.
تحقیقات متاستاز: آشکارسازی ماهیت دشمن پنهان
بیش
از 200 سال است که دانشمندان میکوشند به ماهیت متاستاز پی ببرند،
پدیدهای که در آن یک یا چند سلول سرطانی از توده اولیه سرطانی جدا میشود
ودر دیگربافتهای بدن ریشه میدواند. از هر 10 فوت ناشی از سرطان 9 مورد
مربوط به متاستاز است، از این رو حل معمای آن ضرورت بسیار دارد ولی مطالعه و
تحقیق دراین زمینه به چند دلیل بسیار چالشبرانگیز است. برای مثال یکی از
چندین چالش پراهمیت روش تشخیص تمایزسلولی که قابلیت متاستاز دارد از
دیگرسلولهای توده سرطانی است زیرا در میان چند میلیون سلول توده فقط
چندتایی توانایی ایجاد متاستاز دارند، به همین سبب شناسایی و جدا کردن آن
از دیگر سلولها بسیار دشوار است.
اما
بهنظر میرسد که پس از چندین دهه در این زمینه شانس به ما رو کرده است.در
چند سال اخیر دانشمندان موفق شدهاند ژنها و مسیرهایی را شناسایی کنند که
سبب متاستاز سرطان پستان به کلیه و مغز میشوند. در سال 2014 پژوهشگران
مرکز MSK پی بردند که سلولهای متاستازیک تمایل دارند خود را به سلولهای
خون متصل کنند. اتصال به سلولهای خون و پخش به وسیله جریان آن برای بقا
سلولهای متاستازیک تمامی انواع سرطان امری حیاتی است. علاوه بر آن محققان
موفق شدهاند که چگونگی پنهان شدن این سلولها را از چشم سیستم ایمنی روشن
سازند، امری که شاهراهی مهم را در درمان این بیماری مهلک فراهم ساخته است.
هرچه بیشتر و بهتر به ماهیت متاستاز پی ببریم، راههای درمانی بهتر و
موثرتری را پیدا خواهیم کرد.
پژوهشگران
این مرکز یادآور میشوند که در سالهای آغازین قرن بیستم سرطان بیماری
ناشناخته و غیر قابل علاجی محسوب میشد. امروزه این بیماری با وجود
سختیهایی که در درمان آن وجود دارد، به صورت بیماری قابل درمان درآمده
است. دقیقا همانند رویارویی بشر با بیماریهای عفونی قبل و بعد از کشف
آنتیبیوتیکها.سپید
منبع: Scientific American