پرستاری سرطان مسئله‌ای است که در کشور بسیار نادیده گرفته شده است. پرستارانی که در حال حاضر با اکثر بیماران سرطانی در ارتباط هستند، عمدتاً آموزش تخصصی ندیده‌اند و مشکلات عدیده‌ای بابت حرفه خود دارند.
شفا آنلاین:کنگره امسال انجمن
کلینیکال آنکولوژی به همین دلایل بخش مجزایی از فضای خود را به پرستاران
اختصاص داد تا در آن آموزش ببینند و در مورد مسائل و مشکلات صنفی خود
گفت‌وگو کنند.به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید در همین زمینه با مهناز ایلخانی، دکترای پرستاری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهیدبهشتی و مسئول بخش پرستاری کنگره صحبت کردیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
بخش پرستاری سرطان چگونه تشکیل شد؟
دی ماه سال گذشته انجمن کلینیکال آنکولوژی از من دعوت کرد تا بخش پرستاری انجمن را راه‌اندازی کنم. این پیشنهاد با استقبال روبه‌رو شد، چرا که ما در حال حاضر شرایط تاسیس انجمن پرستاری سرطان را به صورت مجزا نداریم. به همین علت کمیته‌ای در انجمن کلینیکال آنکولوژی تشکیل دادیم تا پرستاران سرطان را تحت حمایت قرار دهد.
انجمن هم‌اکنون 70 درصد هزینه‌های ما را بر عهده دارد و در کنگره امسال خودش هم بخش مجزایی را به ما اختصاص داده تا برنامه‌های خود را داشته باشیم. برای کنگره امسال هم فراخوان دادیم و تمام پرستاران را از استان‌های کشور دعوت کردیم. در مجموع 62 مقاله جمع‌آوری شد که هفت مقاله به شکل پوستر ارائه شد و 32 مقاله هم به صورت شفاهی ارائه شدند. مقالاتی که به شکل تحقیقاتی گردآوری نشده بودند هم حذف شدند. سه سخنران از کشورهای دیگر دعوت کردیم و هر سه آنها جلسات آموزشی برای پرستاران ما برگزار کردند.
همچنین، از آنجا که این گردهمایی به نوعی نخستین باری است که پرستاران سرطان توانسته‌اند دور هم جمع شوند، مجمع عمومی‌ای تشکیل شد که به مسائل و مشکلات آنان پرداخت و بسیاری از انتقادات و پیشنهادات جمع‌آوری شد.
هیچ انجمن صنفی تخصصی برای پرستاران شاغلان در این حیطه نداریم؟
پرستاران به صورت جداگانه یک انجمن صنفی دارند، اما همه آنها را در برمی‌گیرد و به شکل تخصصی به فعالیت‌های آنان نمی‌توان رسیدگی کرد. در سال 82 ما همه را جمع‌آوری کردیم و فرم‌های زیادی هم پر شد و درخواست خودمان را به وزارت بهداشت ابلاغ کردیم. اما در همان سال سه وزیر بهداشت تغییر کرد و هر بار درخواست ما به تعویق می‌افتاد. حالا هم به این نتیجه رسیدیم که برای اینکه انجمن مستقلی داشته باشیم که به تنهایی و با درآمد اعضا روی پای خودش بایستد زود است و به همین دلیل در کمیته‌ای در انجمن کلینیکال آنکولوژی فعالیت می‌کنیم.
تاسیس انجمن پرستاری سرطان چه ضرورتی دارد؟
از سویی آمار سرطان در کشور ما بسیار بالا است و از طرف دیگر هم تعداد زیادی بیمارستان دولتی و خصوصی داریم که همگی آنها با بیماران رو به رشد سرطانی مواجه هستند. این پرستاران هم به آموزش نیاز دارند و هم به سازمانی که بتواند مطالبات صنفی و حرفه‌ای آنها را دنبال کند. در نتیجه نیاز به انجمنی به صورت مجزا برای پرستاران سرطان به شدت احساس می‌شود. خصوصاً که پرستاران برای فعالیت در بخش سرطان به گواهی احتیاج دارند و این گواهی‌نامه از سوی نهادی مانند انجمن می‌تواند صادر شود.
انجمنی که برای تاسیس آن تلاش می‌شود علمی عملی خواهد بود یا صنفی؟
هدف اصلی ما تاسیس انجمن علمی است و به همین علت مجوز آن باید از وزارت بهداشت گرفته شود. پرستاران بیش از هرچیز در حال حاضر به آموزش مراقبت از بیماران سرطانی احتیاج دارند و قدم بعدی مطالبات حرفه‌ای آنها است. امسال هم در برنامه سه روزه‌ای که ما برای پرستاران در نظر گرفتیم آموزش به آنان هدف اصلی بود و برای خواسته‌های حرفه‌ای آنان هم یک جلسه برگزار شد.
بسیاری از پرستاران جراحی و دیابت می‌گویند ما با وجود گذراندن دوره‌های تخصصی و کار با بیماران خاص، تعرفه بیشتری دریافت نمی‌کنیم و تغییری در درآمد ما اتفاق نمی‌افتد. این وضعیت در مورد پرستاران سرطان هم مشاهده می‌شود؟
دقیقاً همین طور است. یکی از تحقیقاتی که در این برنامه سه روزه هم مطرح شد در مورد کیفیت زندگی پرستاران بود. کیفیت زندگی پرستاران آنکولوژی بسیار پایین است. سر و کار داشتن با بیماران بدحال به صورت طولانی مدت که گاه از دست می‌روند، روی روان پرستاران تاثیر عمیقی دارد. درآمد ناکافی هم باعث می‌شود پرستاری که یک شیفت به راحتی وی را از پا در می‌آورد، مجبور شود دو شیفت کاری پشت سر هم قبول کند که هم از کیفیت کار وی کم می‌کند و هم خود پرستار را به سرعت فرسوده می‌کند. بنابراین اگر ما تلاش داریم مسائل و مشکلات پرستارای را حل کنیم باید مسئولی برای انجام این کار در وزارتخانه و دیگر نهادها انتخاب کنیم که خود پرستار بالینی بوده و تمام مشکلات آنها را به شخصه لمس کرده باشد. درآمد پرستاران به هیچ‌وجه خطرات ناشی از کار آنها را به لحاظ روانی و جسمانی پوشش نمی‌دهد و این موضوع به علت پرستار نبودن خود مسئولین اتفاق افتاده است.
به صورت کلی پرستار آنکولوژی با پرستار عمومی چه تفاوت‌هایی دارد؟
اسم این دو خود گویای تفاوت آنها است. ما بیش از 200 نوع سرطان داریم که هر کدام علائم متفاوتی در بیمار خود دارند. هر کدام از این انواع سرطان هم در بیماران به شکل متفاوتی خود را نشان می‌دهد. تنها پرستاری که در زمینه سرطان به صورت تخصصی آموزش دیده باشد می‌تواند، به شکل حرفه‌ای از بیمار مراقبت کند. در حالی که در بسیاری از بیمارستان‌های کشور پرستاران بخش‌های سرطان همه عمومی هستند و دانسته‌های خود ار از طریق مطالعه یا به صورت تجربی به دست آورده‌اند. باید از خود پرسید چرا در صورت مواجه با سرطان ما به پزشک فوق‌تخصص مراجعه می‌کنیم ولی به پرستار متخصص نه؟
این تقسیم‌بندی حرفه‌ای شکل جزئی‌تری هم به خود می‌گیرد؟
بله، پرستاران سرطان زیادی در کشورهای مختلف هستند که تنها بیماران سرطانی با تومورهای مغزی یا سرطان‌های خونی را درمان می‌کنند. تخصص خود من در مورد بیماران سرطان پستان است. زمانی که پرستاران تنها یک یا دو نوع سرطان را پوشش دهند، میزان تخصص و تجربه آنها بسیار بالا می‌رود و در نتیجه کیفیت مراقبت آنها هم افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. پرستار شیمی‌درمانی قطعاً باید دانسته‌های متفاوت‌تری با پرستار رادیوتراپی داشته باشد،خصوصاً که علوم این دو هم روز به روز بیشتر تخصصی می‌شود. این حق بیمار است که همان‌طور که درمان تخصصی دارد، مراقبت تخصصی داشته باشد. چرا که اهمیت این دو به یک اندازه است.
وضعیت پرستاری در مراقبت‌های تسکینی به چه صورت است؟
در مورد مراقبت‌های تسکینی باید به نام آن توجه کنیم که از مراقبت صحبت می‌کند. در دو سال گذشته کمیته ملی مراقبت‌های پزشکی تشکیل شد که مسئولیت آن با پزشکان است، در صورتی که بیماری که دوران انتهایی زندگی خود را می‌گذارند، بیشتر از پزشک به پرستار آموزش دیده نیاز دارد. در حالی که زمانی که این کمیته تشکیل شد و از من هم دعوت شد به جلسه بروم متوجه شدم همگی شرکت‌کنندگان در جلسه پزشک هستند و تنها من پرستاری خوانده بودم. این مسئله نشان می‌دهد ما به نقش پرستاران در حیاتی‌ترین بخش‌های مراقبتی بی‌توجه هستیم. شاید تشکیل این کمیته بسیار مفید و ضروری باشد، اما باید توجه داشت که در مراقبت‌های آخر عمر پرستاری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند تا پزشکی.
محل فعالیت پرستاران تخصصی تنها به بیمارستان محدود می‌شود یا شامل موقعیت‌های حرفه‌ای دیگر هم هست؟
در این زمینه باید اشاره کرد که بسیاری از بیماران احتیاجی ندارند تا در بیمارستان بستری باشند. آنان تنها به برخی مراقبت‌های حرفه‌ای مانند تعویض پانسمان و تزریقات منظم و نظارت بر روی فعالیت‌های جسمی و خوراک لازم دارند. اگر بتوانیم مراکزی تاسیس کنیم که در آن پرستاران و نه پزشکان به منزل بیماران فرستاده شوند از بسیاری از مشکلات و هزینه‌های بیماران کم کرده‌ایم. هم درصد ابتلا به عفونت بیمارستانی پایین می‌آید و هم بیمار مجبور نیست هزینه بالای تخت بیمارستان را بپردازد. در حال حاضر پرستارانی داریم که در منازل فعالیت دارند، اما دوره‌های تخصصی ندیده‌اند و عمومی هستند.
آموزش پرستاران از طریق مراکز دانشگاهی چگونه پیگیری می‌شود؟
آن‌طور که یکی از سخنرانان ما در جلسات این سه روز گفت این بود که در کشور عراق پرستاران در دانشگاه سه سال عمومی می‌گذارنند و بعد به انتخاب خود سال چهارم را در یکی از دوره‌های تخصصی وارد می‌شوند. این مسئله در ایران با مخالفت روبه‌رو شد. علت هم این بود که می‌گفتند در این صورت تقاضا برای ارشد و دکترا پایین خواهد آمد. در صورتی که ما بیش از آنکه به پرستار دکترا احتیاج داشته باشیم به پرستار دوره دیده نیاز داریم که کار بالینی کند. البته امسال ما برنامه کارشناسی ارشد پرستاری سرطان را به وزارتخانه فرستادیم و منتظر تایید آن هستیم تا این رشته در دانشگاه‌ها افتتاح و تدریس شود.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار