رویکرد درمانی جدید در نشانگان مثانه دردناک

به گزارش شفا آنلاین، علت اصلی نشانگان مثانه دردناک نامشخص است؛ در نتیجه درمان‌های مختلفی برای آن مطرح‌اند. طبق دستورالعمل رسمی انجمن اورولوژی آمریکا، انتخاب گزینه درمانی مناسب بر اساس وضعیت هر بیمار و شدت علائم وی توصیه شده است. به دلیل مشکلات متعدد موجود بر سر راه درک این بیماری، در حال حاضر هدف از درمان آن، بهبود علائم و ارتقای کیفیت زندگی بیمار است. سیستیت بینابینی و نشانگان مثانه دردناک، واژه‌هایی هستند که برای تشریح یک بیماری مزمن درگیر‌کننده مثانه به‌کار می‌روند که تاثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی فرد دارد. درد مزمن مثانه، در گذشته به سیستیت بافت بینابینی اطلاق می‌شد زیرا دلیل واضحی برای اثبات این وضعیت که التهاب مثانه در پاتوفیزیولوژی آن نقش دارد یا که این بیماری مرتبط است با ناهنجاری‌های بافت بینابینی مثانه وجود نداشت، بنابراین احتمالا این بیماری به اشتباه نامگذاری شده است. واژه نشانگان مثانه دردناک، دیگر به تنهایی به کار نمی‌رود. هنوز به درستی نمی‌دانیم که بهترین درمان برای نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی چیست.

       طبق اعلام انجمن اورولوژی آمریکا، نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی، به یک حس ناخوشایند(درد، فشار، ناراحتی) در ناحیه مثانه گفته می‌شود که مرتبط است با علائم مجاری ادراری تحتانی که بدون وجود عفونت ثابت شده یا علل مطرح دیگر بیش از 6 هفته طول بکشد. شیوع تقریبی نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی بر اساس روش مورد استفاده برای تخمین آمار آن متفاوت است. این بیماری در میان زنان شایع‌تر از مردان دانسته شده(نسبت 1 به 10) و در میان زنان بزرگسال آمریکایی، این بیماری 2تا6 درصد تخمین زده شده است. نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی اغلب در میان بیمارانی دیده می‌شود که به سایر بیماری‌های دردناک نظیر آلرژی‌ها، فیبرومیالژی یا نشانگان روده تحریک پذیر هم مبتلا هستند. شایع‌ترین علائم مطرح در این بیماری عبارتند از افزایش حس ناراحتی در مثانه با پرشدن مثانه و بهبود حس ناراحتی با کاهش فشار داخل مثانه. سایر علائمی که ممکن است گزارش شوند عبارتند از حس تکرر ادرار، درد، شب ادراری، دفع ادرار دردناک، درد در ناحیه پوبیک، درد ناحیه پرینه، اسپاسم‌های مثانه، هماچوری گروس و افسردگی. بسیاری از بیماران بدتر شدن، وخامت کیفیت زندگی و مختل شدن فعالیت‌های خانه و محل کار را تجربه می‌کنند.

خط اول درمانی
       درمان اولیه باید بر اساس شدت علائم و قضاوت پزشک از وضعیت بیمار تعیین شود. گزینه‌های درمان خط اول عبارتند از آموزش بیمار در مورد رفتارهای تعدیل‌کننده علائم، درمان ضداضطراب و مدیریت استرس و در نهایت، کنترل درد. آموزش بیمار در مورد عملکرد طبیعی مثانه، آشنا کردن وی با علائم و علل احتمالی نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی و فواید و مضرات هر کدام از گزینه‌های درمانی موجود ضروری است. تاکنون هیچ گزینه درمانی به تنهایی در درمان نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی موثر شناخته نشده است و کنترل قابل‌قبول علائم طبق مطالعات بالینی، به دنبال ترکیب درمانی حاصل می‌شود.

خط دوم درمانی
       گزینه‌های مطرح برای خط دوم درمان عبارتند از داروهای خوراکی نظیر آمی‌تریپتیلین، سایمتیدین، هیدروکسی زین یا پنتوزان پلی‌سولفات سدیم. درمان‌های خارج مثانه‌ای عبارتند از دی‌متیل‌سولفوکساید، هپارین یا لیدوکایین و در کنار هر کدام از این داروها، کنترل درد نیز لازم است.

       آمی‌تریپتیلین: یک مطالعه تصادفی کنترلی روی داروی خوراکی آمی‌تریپتیلین، برتری آن نسبت به دارونما را در صورت مصرف دوز 25میلی‌گرم در روز تا 100 میلی‌گرم در روز طی چند هفته به اثبات رسانده است. آمی‌تریپتیلین، بهبود قابل‌توجهی در درد و احساس فوریت دفع ادرار در مقایسه با دارونما نشان داده است. شایع‌ترین عوارض گزارش شده در بیماران تحت درمان با این دارو، عوارض آنتی‌کولینرژیک بودند.

        سایمتیدین: یک آنتاگونیست گیرنده هیستامین است که با دوزاژ 400 میلی‌گرم دوبار در روز در مقایسه با دارونما در بهبود درد و نیاز به دفع مکرر ادرار طی شب طی مطالعه 3 ماهه موثر دانسته شده است. نتایج 2 مطالعه مشاهده گر دیگر (300میلی‌گرم 2 بار در روز یا 200میلی‌گرم 3بار در روز) در 44تا 57درصد بیماران بهبود علائم را گزارش کرده‌اند.

       هیدروکسی زین: در یک مطالعه بالینی 6 ماهه، در 23 درصد از بیماران در گروه تحت درمان با هیدروکسی زین، بهبود بالینی علائم درد و تکرر ادرار گزارش شد که این آمار در گروه کنترل، 13 درصد بود. درمان بیماران در مطالعه با دوزاژ 10 میلی‌گرم در روز شروع شد و طی چند هفته به 50میلی‌گرم در روز افزایش یافت.

       پنتوزان پلی‌سولفات سدیم: این دارو با نام تجاری المیرون، دارویی است که بیشترین مطالعات روی آن در درمان نشانگان مثانه دردناک/سیستیت بینابینی انجام شده و تنها داروی خوراکی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان درد مثانه یا احساس ناراحتی در مثانه مرتبط با این نشانگان است.

       درمان‌های داخل مثانه: این داروها از سوی انجمن اورولوژی آمریکا به عنوان درمان‌های خط دوم مطرح شده‌اند و عبارتند از دی‌متیل‌سولفوکساید، هپارین یا لیدوکایین. تجویز داخل مثانه‌ای موجد فراهم شدن دوز بالای دارو در ناحیه مورد نظر شده و نیز احتمال مواجهه با عوارض ناخواسته را به حداقل می‌رساند. دی‌متیل‌سولفوکساید، تنها داروی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای تجویز داخل مثانه‌ای است.