شفا آنلاین>اجتماعی> در ماه‌های اخیر نظارت بر مراکز ترک اعتیاد طی تفاهمنامهای با وزارت بهداشت به بسیج جامعه پزشکی واگذار شد.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید آن‌طور که مسئولان نظارت بر اجرای
طرحMMT می‌گویند از سوم مهرماه نظارت بر مراکز ترک اعتیاد آغاز شده است.
به همین منظور با روح‌الله قائد‌امینی، معاون امداد و درمان بسیج جامعه
پزشکی و مدیر اجرایی طرح MMT به گفت‌وگو پرداختیم تا در خصوص جزئیات نحوه
نظارت بر این مراکز برایمان توضیح دهد. نظارت بر مراکز درمان ترک اعتیاد از سوی بسیج جامعه پزشکی از چه زمانی انجام خواهد شد؟
خوشبختانه گام اول طرح یعنی شناسایی و آموزش ناظرین در سراسر کشور به اتمام رسیده است. ما در بسیج در به کارگیری ناظرین حساسیت ویژه داشتیم تا بتوانیم این اقدام را با دقت کامل به نتیجه برسانیم. در این پروسه قرار است چک لیست‌ها به صورت الکترونیکی پر شوند و در اختیار متولیان امر یعنی دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت بهداشت قرار گیرد. مراحل اولیه کار انجام شده و مرحله عملیاتی از شنبه سوم مهر آغاز شده است.
چه تعداد نیروی انسانی در این طرح فعالیت دارند؟
بر اساس تفاهمنامهای که با وزارت بهداشت به امضاء رسیده در کل کشور بالغ بر 300 نفر از کارشناسان را شناسایی و آموزش داده‌ایم. همچنین باید به این نکته اشاره کنم که اعضای بسیج جامعه پزشکی، بسیجیان تخصصی حوزه بهداشت و درمان کشور هستند و در این حوزه نیز آموزش‌های لازم از طرف مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت به آنها ارائه شده است. آنها در این حوزه بر اساس نیاز وزارت بهداشت ورود پیدا کردند تا بتوانند قدم مثبتی در این زمینه بردارند.
300 نفر کارشناس برای این تعداد مرکز کم نیست؟
براساس پیش‌بینی‌هایمان این تعداد کافی است چرا که هر تیم مسئولیت بازدید حدود 70 الی 80 مرکز را در طول یک سال بر عهده خواهد گرفت و هر جایی که احساس کنیم با کمبود نیرو مواجه هستیم، نیرو اضافه می‌کنیم. هزاران نفر از اعضاء بسیج جامعه پزشکی صلاحیت چنین کاری را دارند و محدودیتی از این بابت وجود ندارد. براساس اعلام وزارت بهداشت در کل 7 هزار مرکز در کل کشور در سامانه وزارت بهداشت وجود دارد که آدرس و اسامی آنها به ما ارائه شده است و بازدیدها بر همین اساس خواهد بود.
چند بار در سال بازدید خواهید داشت؟
در مرحله اول در یک پروسه سه ماهه تمام مراکز یک بار مورد بازدید قرار می‌گیرند. در مراحل بعدی بازدیدها براساس شرایط موجود مراکز است. ممکن است مراکزی به دلیل برخورداری از شرایط لازم از چرخه بازدیدهای بعدی حذف شود و یا با توجه به وضعیت موجودشان حتی تا سه بار دیگر مورد بازدید قرار گیرند. در مجموع 14 هزار بازدید از مراکز صورت خواهد گرفت. وظیفه بسج جامعه پزشکی و بازرسان این سازمان این است که در یک بازدید میدانی از مراکز، خواسته‌ها و چک لیست‌های موجود را به صوت واقعی، صحیح، دقیق و منصفانه پر کنند و در اختیار معاونین دانشگاه‌ها قرار دهند تا براساس آن بتوانند برای ارتقاء کیفیت این مراکز تصمیم‌گیری‌های آتی را انجام دهند.
این بازدیدها نامحسوس خواهد بود؟
ما قصد مچ‌گیری از کسی را نداریم. در نظارت‌ها هدفمان ارتقاء کیفیت خدمات است. ما با این دید وارد یک مرکز می‌شویم که تمام اقداماتی که آن مرکز قرار بود براساس تعهداتش انجام دهد را انجام داده باشد.اگر مرکزی مطابق با چک لیست ایرادی داشته باشد، گزارش آن به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مربوطه منتقل می‌شود و آنها، روند قانونی لازم در برخورد با کاستی‌های موجود در مرکز را انجام خواهند داد. یعنی در مرحله اول تذکرات لازم به مرکز داده می‌شود تا در ارزیابی بعدی نواقص رفع شده باشد و بتواند در مرحله ثبت قرار گیرد.
همچنین باید به این نکته اشاره کنم در این طرح ناظر یا بازدید کننده به عنوان مشاور ارائه‌دهنده خدمات به مرکز ورود پیدا می‌کند. کار ما روشنگری است یعنی وزارت بهداشت قصد دارد با این بازدیدها نواقص را برطرف کند تا مراکز خدمات باکیفیت‌تری به بیماران ارائه دهند و کیفیت خدمات مراقبت از سلامت در مراکز سنجیده شود و براساس آن رتبه بندی مراکز انجام شود تا از مزایای ارائه کیفیت بهره‌مند شوند. مرکز ترک اعتیادی که خدمات بهتری ارائه می‌دهد باید آورده بیشتری نصیبش شود و مرکزی که فاقد کیفیت است باید خودش را به سطوح کیفی برساند. پیش‌بینی ما این است که بیش از 80 درصد از مراکز ترک اعتیاد در ارزیابی عملکردی که صورت می گیرد در رده سبز قرار گیرند.
اگر مرکزی استانداردهای لازم را در زمینه خدمات انجام نداده باشد چه اقدامی انجام خواهید داد؟
بسیج جامعه پزشکی هیچ ورود یا مداخله‌ای در برخورد با مراکز ترک اعتیاد نخواهد داشت. این اقدام صرفا ارزیابی عملکرد خدمات مراقبت از سلامت است که در مراکز MMT ارائه می‌شود. ما سیاست‌گذار و ضابط در این حوزه نیستیم و صرفا به عنوان تیم پرسشگری قابل اعتماد مجموعه، وظیفه پرسشگری و انتقال صحیح اطلاعات به مراجع متولی سلامت کشور را انجام می‌دهیم.
برخی از مراکز با کمبود امکانات و نیروی انسانی مواجه هستند که مسلما بر کیفیت ارائه خدمت آنها تاثیر گذاشته است. چگونه با این کمبودها می‌توان انتظار داشت که مرکزی خدمات استاندارد و با کیفیت ارائه دهد؟
ارائه‌دهنده خدمات در مراکز ترک اعتیاد هزینه‌ای را به صورت گلوبال از بیمار دریافت می‌کند. این قیمت براساس فرآیند ارائه خدمت تعیین شده است و باید نیروهایی که در این مراکز فعالیت می‌کنند از جمله پرستار، روانشناس، درمانگر و مسئول فنی در مرکز حضور داشته باشند. کمبود نیروی انسانی اگر در قسمت مسئول فنی و پزشک باشد کمبود خطرناکی است و این مراکز بدون آنها نمی‌توانند خدمتی به بیمار ارائه دهند. اگر منظور از کمبود، کمبود پرستار و روانشناس است به مدیریت مرکز بستگی دارد که بتوانند خدمات با کیفیت‌تری ارائه دهد. پزشکان و مسئولان دارنده مراکز MMT با هنر مدیریتی می‌توانند منابع را طوری تنظیم کنند که خروجی ارائه خدمات سلامت با کیفیت باشد.
رتبه‌بندی و ارزیابی عملکرد برای این است که کیفیت خدمات سنجیده و قیمت‌ها دیده شود. مسلما خدمت با کیفیت نیاز به هزینه دارد و اگر خدمت باکیفیتی ارائه شود هزینه آن نیز از بیمار یا نظام بیمه‌ای دریافت شده و این هزینه، صرف تامین منابع انسانی لازم برای ارائه خدمات می‌شود. باید توجه داشت که هزینه‌های ترک اعتیاد هزینه‌های سرسام‌آوری است. باید نظام بیمه‌ای و وزارت بهداشت برای درمان این بیماران بخشی از هزینه یا تمامی هزینه را بر عهده بگیرند تا افرادی که در چرخه فقر به اعتیاد کشیده شده‌اند دوباره به عرصه سلامت جامعه بازگردند.
آن‌طور که گفته می‌شود آمار اعتیاد در کشور بیش از آماری است که از سوی مبانی رسمی کشور اعلام می‌شود در این شرایط آیا نباید برنامه‌ریزی‌های گسترده‌تری در این حوزه انجام شود؟
آنچه برای برنامه‌ریزان و متولیان نظام سلامت در هر کشوری مبنا است آمار مبانی رسمی آن کشور است. ما باید طوری اقدام کنیم که اگر کسانی در مبادی رسمی ثبت‌نام نشدند به آمار تقریبی دست یابیم و در برنامه‌ریزی‌ها براساس آن عمل کنیم. عوامل موثر اجتماعی در حوزه ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله اعتیاد بسیار موثر هستند و بخش سلامت فقط به عنوان بخش درمان این افراد ورود پیدا می‌کند. به هر حال منابع محدود است ولی باید به این موضوع توجه شود. همانطور که درمان در بیمارستان‌ها مورد توجه نظام سلامت قرار گرفته است بخش بهداشت و پیشگیری به ویژه عوامل‌اجتماعی موثر بر سلامت از جمله اعتیاد نیز باید مورد توجه قرار گیرد و برای آن منابع خوبی چه از سوی وزارت بهداشت و چه از سوی تامین‌کنندگان منابع از جمله مجلس دیده شود. نگاه به اعتیاد نگاه تک‌بخشی نیست بلکه نگاه چند بخشی است. اعتیاد یک ناهنجاری اجتماعی است که ما از آن با عنوان بیماری یاد می‌کنیم تا فرد را به عرصه سلامت بازگردانیم. بنابراین باید نگاه همه جانبه در تامین اعتبارات این حوزه باشد که بتواند به اثر بخشی لازم برسد.
فکر می‌کنید با نظارت‌هایی که انجام خواهد شد چه میزان کیفیت ارائه خدمات افزایش و سودجویی‌ها کاهش یابد؟
مطمئنا انجام هر نظارت و ارزیابی عملکردی منجر به ایجاد آگاهی و پیش آگاهی در ارائه‌دهندگان و گیرندگان خدمات مراقبت از سلامت خواهد شد. وقتی بحث ارزیابی مطرح می‌شود درمانگران اعتیاد متوجه می‌شوند که ناظری بر آنها وجود دارد و سعی می‌کنند خدمات را با استانداردها ارائه دهد که بعدها براساس استانداردها درآمدشان مشخص خواهد شد. از طرفی بیماران نیز مطمئن خواهند شد خدماتی که دریافت می‌کنند باعث بازگشتشان به سلامت و جامعه خواهد شد. در صورتی که ارزیابی‌ها به صورت پیوسته و مستمر صورت گیرد در آینده منجر به اثربخشی درمان در مراکز ترک اعتیاد و خروج بیماران از چرخه درمان خواهد شد.
و حرف پایانی؟
بسیج جامعه پزشکی و متولیان نظام سلامت به هیچ‌وجه به دنبال بسته شدن مراکز ترک اعتیاد نیستند. بسیج جامعه پزشکی به دلیل اصرارهایی که از سوی وزارت بهداشت صورت گرفت برای حمایت از این مراکز و اینکه خدمات باکیفیت به مردم ارائه شود وارد این عرصه شد که هم حامی بیماران و حامی ارائه دهندگان خدمات مراقبت از سلامت است و صرفا با این هدف به این حوزه ورود کرده است که نگرانی‌هایی که در این حوزه وجود دارد به پایان برسد.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار