شفا آنلاین>سلامت>یکی از مشکلاتی که ممکن است به علل متفاوتی در ساق به‌وجود آید، تورم آن است. این تورم ممکن است حاد یا مزمن باشد، می‌تواند با درد یا بدون درد باشد و می‌تواند به‌صورت یکطرفه و یا دوطرفه ایجاد شود.
به گزارش شفا آنلاین، معمولا در مواردی که علت
تورم ساق مشکلات سیاهرگ (ورید) یا رگ لنفی باشد، این ورم یکطرفه است.
همچنین تورمی که در ساق به‌دنبال ضربه یا عفونت ایجاد می‌شود هم یکطرفه
است. در زیر مهمترین علل ورم یکطرفه و دوطرفه ساق بحث می‌شوند. البته در
مواردی ممکن است ورم ناشی از این بیماری‌ها دوطرفه باشد.علل تورم یکطرفه ساق
وریدها رگ‌هایی هستند که خون تیره را از بافت‌های بدن جمع‌آوری کرده و آن را به قلب برمی‌گردانند. رگ‌های لنفی رگ‌هایی هستند که مایع میان‌بافتی را جمع‌آوری کرده و آن را به جریان خون بازمی‌گردانند. مهمترین این علل عبارتند از:
بارداری: بارداری بر اثر فشار رحم بزرگ شده روی وریدهای لگن می‌تواند موجب بیشتر ماندن خون در وریدهای ساق و به‌دنبال آن ورم شود.
نارسایی وریدی ساق: در ساق دو سیستم وریدی وجود دارد که یکی سطحی و دیگری عمقی است. نارسایی وریدهای سطحی ساق معمولا موجب واریس و نارسایی سیستم وریدی عمقی ساق موجب ورم می‌شود.
تومورهای لگن و انسداد ورید وناکاوای تحتانی دو بیماری هستند که می‌توانند موجب انسداد در مسیر بازگشت خون وریدی اندام تحتانی به قلب شده و ایجاد ورم ساق کنند.
لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق می‌تواند موجب انسداد ورید و در نتیجه تورم ساق شود. این بیماری معمولا به‌صورت حاد ایجاد شده و با درد ساق همراه است. در صورت درمان مناسب، معمولا درد و ورم از بین می‌رود. با این حال، در تعدادی از بیماران حتی با وجود از بین رفتن لخته، ورم ساق تا مدت‌ها باقی می‌ماند.
لنف‌ادم به علت انسداد وریدهای لنفاوی: انسداد وریدهای لنفی معمولا به دنبال تومور، جراحی، بعد از رادیوتراپی، عفونت مزمن، رشد ناقص سیستم لنفاوی و فیلاریازیس ایجاد می‌شود.
اختلالات مادرزادی مانند اتصال کوتاه بین ورید و شریان: اتصال نابجای بین شریان و ورید را شانت (Shan)می‌گویند. شانت‌ها می‌توانند موجب افزایش فشار وریدی و در نتیجه ورم ساق شوند.
گاهی اوقات علت ورم ساق ضربات وارده به آن در حین کار یا ورزش است. مهمترین این آسیب‌ها عبارتند از: پارگی تاندون آشیل، پارگی عضلات ساق، شکستگی ساق.
موارد زیر هم می‌توانند موجب ورم ساق شوند: عفونت در پوست عضلات یا استخوان‌های ساق، پارگی کیست بیکر که علائمی شبیه به لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق ایجاد می‌کند، آلرژی و بدنبال آن کهیر و تورم پوست ساق.
ورم ساق یک درمان مشخص و عمومی ندارد بلکه برحسب اینکه علت ایجاد کننده آن چه باشد درمان متناسب با آن انجام می‌شود. پزشک با توجه به گفته‌های بیمار، معاینه وی و بررسی‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری از میان علل گفته شده علت اصلی ورم ساق را مشخص کرده و پس از تشخیص، اقدام به درمان مناسب می‌کند.
علل تورم دوطرفه
ورم ساق ممکن است به علت بیماری‌های سیستمیک باشد. منظور از بیماری‌های سیستمیک، آنهایی هستند که کل بدن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. در این موارد هر دو ساق ورم می‌کنند. به عبارت دیگر تورم ساق در این بیماری‌ها معمولا دوطرفه است. مهمترین این علل عبارتند از:
نارسایی کلیوی: وقتی کلیه نارسا شده و خوب کار نمی‌کند، نمی‌تواند آبی را که از طریق خوردن و آشامیدن وارد بدن می‌شود به خوبی دفع کند. این مشکل موجب می‌شود آب زیادی در بدن باقی مانده و بدن متورم شود. به این تورم، ادم می‌گویند. به علت تاثیر جاذبه این تورم معمولا در اندام تحتانی بخصوص در ساق و مچ پا بیشتر است. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی دراز کشیدن موجب می‌شود آبی که در ساق تجمع پیدا کرده در کل بدن پخش شود. این بیماران صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوند ورم ساق کمی داشته و در عوض صورت آنها متورم و پف کرده است.
نارسایی قلبی: قلبی که ضعیف و نارسا شده، نمی‌تواند خون وریدی را به خوبی پمپ کند. نتیجه آن تجمع خون وریدی در پشت قلب و پس زدن آن در کل بدن است. بر اثر تاثیر جاذبه زمین، بیشترین جایی که این خون جمع می‌شود در ساق و مچ پا است. در این بیماران با دراز کشیدن و بالا نگه داشتن پا ورم ساق کمتر می‌شود.
کاهش پروتئین خون: کاهش پروتئین خون به‌دنبال نارسایی کبدی یا سندرم نفروتیک در کلیه یا سوء‌تغذیه یا بعضی بیماری‌های گوارشی ایجاد می‌شود. کاهش پروتئین خون موجب نشت بیشتر سرم از داخل مویرگ‌ها به فضای بین سلولی شده و در نتیجه موجب ورم کل بدن می‌شود.
بیماری‌های مزمن ریه مانند آمفیزم و برونشیت مزمن: در این بیماری‌ها فشار عروق ریوی بالا می‌رود و بدنبال آن ممکن است این افزایش فشار به وریدهای قبل از قلب منتقل شده و در نتیجه موجب ورم شود.
کم‌خونی
مصرف داروهای ضدالتهاب مانند بروفن و بعضی داروهای ضدفشار خون
کم‌کاری غده تیروئید
فشار خون بارداری
گاهی اوقات ورم ساق‌ها به علت کاهش سرعت جریان خون در وریدهای اندام تحتانی و در نتیجه ماندن بیشتر خون در آنها ایجاد می‌شود. این وضعیت را «استاز» می‌نامند. شایع‌ترین علل استاز عبارتند از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی، فلج بودن اندام تحتانی یا چاقی مفرط.
مهرداد منصوری
متخصص ارتوپدی
متخصص ارتوپدی
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار
ممنون از مقاله خوبتون
میخواستم بدونم برای درمان به کدوم متخصص باید مراجعه کرد.