در حالی که صدها میلیون نفر در فقر غذایی در جهان به سر میبرند، میلیاردها نفر مازاد مصرف غذا دارند و این بیعدالتی سبب به مخاطره افتادن محیط زیست و به خطر افتادن شیوههای صحیح غذایی شده است. در ایران بر اساس برخی از مطالعات در برخی مناطق کشور تا 11 درصد هم مشکل تامین غذا داریم و کالری کافی توسط مردم دریافت نمیشود. ولی این وجود با میانگین کالری دریافتی کل ایران 20 درصد از میزان مطلوب آن بیشتر است و شاید هم به همین خاطر میانگین 50 درصدی اضافه وزن و چاقی کشوری ما به جای خود مانده است و در آن تغییر دیده نمیشود. این رقم به این معنی است که 65 درصد مردم کشور چاق هستند.
به دلیل وجود همین چاقی و اضافه وزن، نگرانیهایی در رابطه با سیمای سلامت کشور احساس میشود. بسیاری از بیماریها در ارتباط مستقیم با شیوه زندگی و تغذیه هستند و گاهی سیاستهای ملی نیز سبب میشود کالاهای آسیبرسان در دسترس مردم قرار گیرد. برخی از این کالاهای آسیبرسان سالانه یارانه دریافت میکنند به طوری که سالها به بدترین نوع روغن یارانه دادیم و از طریق یارانه این نوع روغن جامد با اسید چرب ترانس بالا را به خورد مردم دادیم که ضررهای زیادی برجا گذاشت. همچنین بعدها به شکر نیز یارانه تعلق گرفت و سبب آسیب مردم شد. باید این موضوع را جدی گرفت که سیاستهای تامین غذا اگر با سیاستهای سلامتمحور یکسان نباشد، مشکل ایجاد میکند. این موضوع همچنین در ارتباط با سوخت نیز صادق است. یکی از سیاستهای اشتباه این بود که سوخت را به ارزانترین قیمت به مردم ارائه کردیم، در حالی که به محیط و سلامتی خود مردم آسیبرسان بود و حالا هم باید جهت کاهش مصرف کالاهای آسیبرسان که تبلیغات بسیار زیادی در مورد آنها میشود، مالیات لحاظ شود. بسیار دیده میشود در صدا و سیما که میتواند منبعی آگاهی بخش به مردم باشد تا سلامتی خود را حفظ و تقویت کنند، همین محصولات با آسیب بالا تبلیغ میشود. تبلیغات در مورد روغن و نمک نیز به همین صورت است.
وزارت بهداشت در جهت ارتقای آزمایشگاههای غذا و دارو و مبارزه با قاچاق کالاهای آسیبرسان تلاشهایی کرده است و در همین راه سامانه رهیابی و رهگیری جهت پیشگیری از ورود کالاهای قاچاق راهاندازی شده است. میتوان امیدوار بود که این وزارتخانه تمام تلاشهای لازم را جهت تامین امنیت غذایی سالم برای مردم انجام میدهد. چرا که طی 10 سال آینده هیچ فرآورده غذایی نمیتواند وارد بازار شود مگر اینکه اسید چرب ترانس آن صفر باشد.
مسئلهای
هم به عنوان برچسب چراغ راهنمایی تغذیه داریم. تا پایان شهریور ماه 75
درصد فرآوردههای غذایی دارای این برچسب میشوند و مردم میتوانند از
راهنماهای این برچسب بهرهمند شوند. همچنین ممنوعیت تبلیغ کالاهای
آسیبرسان و محدودیت آن مد نظر قرار گرفته و امیدواریم مالیات گرفتن از این
کالاها اجباری شود. در خصوص روغنهای پالم و لبنیات پرچرب باید گفت پیش
از این ماستهایی توزیع میشد که تا 14 درصد چربی داشت و این درصد از چربی
غیرقابل پذیرش بود. چرا که چربی طبیعی شیر نبود و روغنهایی همچون پالم به
آن اضافه میشد. خوشبختانه در حال حاضر گرایش به لبنیات کم چرب نسبت به پر
چرب پیشی گرفته که این مسئله به دو دلیل پیشگیری و کمپین رسانهای و
همچنین موضوع تقلبهای عنوان شده در این زمینه است.سپید
رسول دیناروند
رئیس سازمان غذا و دارو