بااینحال دیروز و یک روز پس از سفر جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به
ترکیه و دیدار او با وزیر امور خارجه این کشور و رجب طیب اردوغان؛ سازمان
میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با صدور اطلاعیهای، لغو ممنوعیت اعزام
تورهای گردشگری به ترکیه را اعلام کرد.
به گزارش شفاآنلاین ،در این اعلامیه آمده است: «پیرو اطلاعیه مورخ ٢٦/٤/٩٥ سازمان درخصوص ممنوعیت اعزام تورهای گردشگری به ترکیه، با توجه به وقایع و حوادث پیشآمده در آن کشور؛ ناشی از کودتای نافرجام و نظر به روابط و همکاریهای دوستانه بین دو کشور و حسب مذاکرات بهعملآمده در سفر اخیر وزیر محترم امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به آنکارا و درخواستهای مکرر دولت ترکیه بهمنظور برقراری مجدد تورهای مسافرتی، با استناد به شرایط باثبات موجود در آن کشور و اعلام وجود فضای امن برای گردشگران خارجی و همچنین اعلام آمادگی دولت آن کشور نسبت به تأمین خسارت دفاتر و شرکتهای ایرانی، بدین وسیله سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لغو ممنوعیت ثبتنام و اعزام تورهای گردشگری به مقصد ترکیه را اعلام میدارد».
در بخش دیگری از این اطلاعیه نیز میخوانیم: «از دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری ایرانی انتظار میرود در هنگام انعقاد قرارداد با طرفهای مرتبط ترکیه، رعایت دقیق قوانین و مقررات مربوطه از جمله حفظ قوانین و شئونات گردشگران ایرانی را مورد توجه جدی قرار داده و این امر از طرف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مورد نظارت جدی قرار دارد».در روزهایی که برگزاری تور گردشگری از ایران به مقصد ترکیه ممنوع بود، یکی از مسائل اصلی طرحشده دراینباره اعلام خسارت سنگین دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری از این اعلام ممنوعیت بود. در همین باره، نایب رئیس هیأتمدیره انجمن دفاتر آژانسهای مسافرتی به ایلنا گفته بود: «ما از مدتها قبل به دلیل محدودیتها و کمبود هواپیما در کشور، پروازهای خارجی را چارتر کرده و هزینه آنها را نیز به ترکیه پرداختهایم و هتلها نیز رزرو شده است، اگر به صورت رسمی دولت ایران اعلام وضعیت فوقالعاده کند، ترکیه باید پولهای ما را پس بدهد، در غیر این صورت آژانسهای مسافرتی میتوانند در محاکم حقوقی، به استناد اعلام رسمی دولت پیگیر پولهایشان باشند و پولهایی را که به هواپیمایی ترکیه و هتلها دادهاند، استرداد کنند، اما تا وقتی این اتفاق نیفتاده، آژانسها نیز نمیتوانند هزینههایی را که کردهاند از ترکیه بگیرند».
در موضوع ممنوعیت سفر گردشگران ایرانی به ترکیه اگرچه تعدادی از دفاتر
خدمات مسافرتی ایرانی متحمل خسارت شده بودند، طرف ترکیهای آسیبهای بیشتری
دیده است. ایران در یک دهه اخیر همیشه در میان پنج کشور اول گردشگرفرست به
ترکیه حضور داشت، بهعنوان نمونه براساس آمارهای بینالمللی فقط در سال
٢٠١٣، بیش از یکمیلیون و ١٩٦هزار گردشگر ایرانی به ترکیه سفر کردند، طبق
اعلام سازمان میراث فرهنگی در سال ۹۴ نیز بیش از یکمیلیون و ٩٠٠هزار نفر
از ایران به ترکیه رفته بودند که از رشد ۱۷درصدی نسبت به سال ۹۳ برخوردار
بوده است. به همین دلیل نیز ممنوعیت یکباره سفر این حجم از گردشگران ضربات
اقتصادی سنگینی به صنعت گردشگری بسیار پولساز ترکیه وارد کرد.
به همین دلیل نیز بود که مقامات این کشور بیشتر از همه به دنبال برداشتن
این ممنوعیت بودند. در یکی از روزهای اخیر پس از کودتا، رضا هاکان تکین،
سفیر ترکیه در ایران، در یک نشست خبری که در محل سفارت این کشور در تهران
برگزار شد، در سخنانی ضمن قدردانی از موضع مسئولان ایران در قبال کودتای
نافرجام از دولت ایران خواست که ممنوعیت مسافرت گردشگران ایرانی به ترکیه
را در اولین فرصت لغو کند. به گزارش آناتولی، وی در همین باره افزود:
«درحالحاضر شرایط ترکیه آرام است و هیچ توجیهی برای این ممنوعیت وجود
ندارد. ما ایران را از بسیاری کشورها نزدیکتر میدانیم، البته انتظار ما
درباره گردشگران ایرانی از منظر اقتصادی نیست، و ممنوعیت سفر گردشگرانی
ایرانی برداشته شود تا گامی باشد برای نزدیکی دو ملت».
خبر برداشتن ممنوعیت سفر گردشگران ایرانی به ترکیه را نه فقط سازمان میراث
فرهنگی بلکه وزارت امورخارجه هم در وبسایت رسمی خود اعلام کرد. در این
وبسایت آمده است: بهرام قاسمی، سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و
رسانهای وزارت امور خارجه، در پاسخ به سؤال تعدادی از خبرنگاران، درباره
تفاهمات صورتگرفته در سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ترکیه گفت: سفر دکتر
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به این کشور را که با استقبال گرم مقامات
ترکیه همراه بود، سفری سازنده و در جهت منافع مردم دو کشور میدانم. قاسمی
در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران در مورد چگونگی سفر گردشگران ایرانی به
ترکیه اضافه کرد: «با توجه به درخواست طرف ترکیهای درباره برقراری مجدد
تورهای گردشگری ایران به مقصد ترکیه و از آنجایی که دولت ترکیه علاقهمند
به برقراری مجدد این تورها است و گردشگران ایرانی را جزء بهترین گردشگران و
بازدیدکنندگان از این کشور میدانند، در مورد امنیت و رفاه حال گردشگران
ایرانی قولهای مساعدی را به طرف ایرانی اعلام کردهاند، طرف ایرانی پذیرفت
که ممنوعیت سفر تورهای گردشگری به ترکیه با توجه به پذیرش تعهدات لازم از
سوی دولت ترکیه را لغو کند و از این پس آژانسهای مسافرتی کشورمان
میتوانند به صلاحدید و با بررسیهای همهجانبه و ایجاد تمهیدات لازم و
مناسب و مورد نیاز شهروندان ایرانی در هماهنگی و تماس با شرکای ترکیهای
خود نسبت به اعزام تورهای گردشگری به این کشور همسایه اقدام کنند».
سخنگوی وزارت امور خارجه البته در این خبر تأکید کرد: «رفع ممنوعیت سفر گردشگران ایرانی به همراه تورهای گردشگری توسط آژانسهای ایرانی به معنی سلب مسئولیت آژانسها و مؤسسات گردشگری نخواهد بود و آنها باید طی تفاهمات دقیق و بررسی شرایط برای فراهمکردن رفاه کامل گردشگران ایرانی اقدام لازم به عمل آورند. سازوکارهای لازم و چگونگی آغاز مجدد این فرایند و اقدامات مقتضی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری متعاقبا و بعد از هماهنگیهای لازم اعلام خواهد شد».
در مدتی که ممنوعیت سفر ایرانیان به ترکیه پابرجا بود، برخی کشورهای همسایه ایران مانند ارمنستان و گرجستان تلاش کردند از موقعیت پیشآمده بهترین استفاده را بکنند و ایرانیان مشتاق سفر خارجی را به سمت خود جذب کنند. علاوه بر این دفاتر خدمات مسافرتی نیز مقاصد جایگزینی مثل بلغارستان و قبرس و دیگر کشورهای اطراف را به گردشگران پیشنهاد میدادند. بااینحال با برداشتن این ممنوعیت باید منتظر ماند و دید آیا دوباره گردشگران ایرانی مانند روزهای پیش از کودتا باز هم با خیالی آسوده راهی این کشور میشوند یا خیر.