شفا آنلاین>سلامت> واژه Health که به معنای «سلامت» است، در سیستمهای آموزشی و خدماتی در موارد بسیاری به «بهداشت» (Hygiene) ترجمه شده، درحالیکه کلمه بهداشت تداعی کننده مفاهیم سلامت نیست.
سلامت از نظر سازمان جهانی سلامت World Health
Organization (WHO) - که البته خود این سازمان مهم نیز در ایران به اشتباه
سازمان جهانی بهداشت ترجمه میشود- به معنای برخورداری از رفاه جسمی
(Physical)، ذهنی (Mental) و اجتماعی (Social) است. بنابراین مقوله سلامت
صرفا به مفهوم عدم بیماری و نقص اندام نیست بلکه شامل تعادل در سه مولفه
جسم، ذهن و اجتماعی است. در تعریف قدیمی از سلامت، فقط مفهوم بیمار نبودن
مد نظر بود.
واژه بهداشت (Hygiene) در فرهنگ عمومی بیشتر طرحوارههای ذهنی
را چون تمیز بودن، شستشو، بیماریها، عفونتها، موضوعات مربوط به خون،
دهان و دندان و مفاهیمی از این نوع، تداعی میکند و این در حالی است که
واژه سلامت (Health) طرحوارههای ذهنی را همانند احساس خوب بودن، پرانرژی
بودن، پویایی و تحرک، ذهن سالم، بدن سالم، فعال بودن و مقولاتی از این نوع
بر میانگیزد که چنین مفاهیمی نیز میتوانند تحت تحقیق و مطالعات علمی قرار
گیرند، با توجه به اینکه افراد نسبت به دو واژه «سلامت» و «بهداشت» چه
کلمات و مفاهیمی در ذهن آنها ایجاد میشود. تاکید بر واژه سلامت، درک و
احساس بهتری از زندگی در افراد و اجتماع ایجاد میکند و حوزههای
روانشناختی و اجتماعی که نقش بسیار مهمی در نگرشها و رفتار افراد و جوامع
دارند، بیشتر آشکار میشوند. بدینترتیب، نگاه بهداشتمحور به نگاه
سلامتمحور تغییر جهت میدهد.
در
اینجا به برخی از اصطلاحات و واژههایی که در ایران کلمه Health را معادل
بهداشت (Hygiene) گرفتهاند، اشاره میشود:
*سازمان جهانی بهداشت که در اصل سازمان جهانی سلامت (World Health Organization) است.
*روز جهانی بهداشت که در اصل روز جهانی سلامت (World Health Day) است.
*بهداشت عمومی که در اصل سلامت عمومی (Public health) است.
*بهداشت روانی که در اصل سلامت روانی (Menta- health) است.
*آموزش بهداشت که در اصل آموزش سلامت (Health Education) است.
*رشته بهداشت حرفهای که در اصل سلامت شغلی (Occupationa- health) است.
*رشته
آموزش بهداشت و ارتقای سلامت که در اصل آموزش سلامت و ارتقای سلامت
(Health educatio- and health promotion) است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی که یک نهاد رسمی و کلیدی است و انگلیسی آن در وبسایتهای رسمی این
وزارت Ministry of Health and Medica- Educatio- فرض شده، در اصل باید
وزارت سلامت (Ministry of Health) باشد! البته این ترجمه و برداشت نادرست
از کلمه سلامت صرفا محدود به کلمات نبوده و گویا باعث شده بر مقوله درمان
بیش از پیشگیری تمرکز شود و حرفهها و رشتههایی که نقش پیشگیرانه در
حیطههای مختلف سلامت دارند، چندان مورد توجه و اقبال قرار نگیرند! سلامت
(Health) واژهای جامع و یک مفهوم کلی است که دارای حوزههای وسیعی است، به
نحویکه در ابتدا باید معانی آن از نظر شاخصهای مختلف مشخص اصولا سلامت و
شاخصهای سلامت، بهداشت را نیز به همراه خود دارند. بنابراین چه در ترجمه
صحیح و چه در اصول سیستمیک، سلامت اصل است و درحقیقت بهداشت بر اساس تعاریف
و استانداردهای سلامت که حوزهای گسترده با مفاهیمی وسیع است، معنا
مییابد. بدین ترتیب، سیستمهای سلامت، به خصوص بخشهایی که نقش کلیدی
دارند باید تداعی کننده مفاهیم سلامت و تندرستی بوده و برانگیزاننده سالم
بودن، خوب بودن، احساسات و هیجانات مثبت، پرانرژی بودن، آرامش و... باشند.
این نوع نگرش نسبت به معانی و مفاهیم سلامت، مشارکتهای بیشتر افراد،
گروهها، سازمان ها و جوامع را به همراه خود دارد که درنهایت بخشهای مختلف
جامعه، کادر آموزش و درمان را که یک سیستم یکپارچه هستند، هماهنگ میکند و
به درک واحدی از مبانی سلامت میانجامد.
موسی شیرالی
فیزیوتراپیست
ابراهیم برزکار
فیزیوتراپیست