چند روزی است که فرزندتان بیقراری و گریه می‌کند؟ دائم دست شما را در دهان خود می‌برد؟ میلی به غذا خوردن ندارد؟ کافی است به لثه‌های او خصوصا لثه‌های فک بالا به آرامی دست بکشید. بله، فرزندتان دارد اولین دندان‌های خود را در‌می‌آورد. در این مرحله وظیفه و مسئولیت شما به‌عنوان والدین بیش از پیش خواهد شد.

 باید بتوانید نوزادتان را آرام کرده و درد او را کاهش دهید تا از این مرحله هم به سلامت گذر کند. شاید نمی‌دانید چطور باید درد فرزندتان را کم کرده و او را آرام کنید. به جای استرس و دستپاچه شدن، کافی است این مطلب را بخوانید تا در چنین مواقعی با تسلط بتوانید از عهده کنترل اوضاع برآیید. ما در کنار شما هستیم تا بگوییم چه کارهایی برای دندان درآوردن فرزندتان انجام دهید.


کی منتظر رویش دندان‌ها باشیم؟

دندان درآوردن نوزادان معمولا در سنین ۶تا ۲۴ماهگی اتفاق می‌افتد. اما ممکن است در اوایل ۳ماهگی یا حتی اواخر ۱۲ماهگی نیز رخ دهد. دندان‌های تحتانی جلو اول از همه درمی‌آیند، بعد نوبت به دندان‌های فوقانی جلو می‌رسد. تصور کنید نوزاد چه دردی می‌کشد وقتی یک دندان تیز و برجسته در لثه‌های ملتهب و دردناکش رشد می‌کند. تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که وضع اسفبار، درد و ناراحتی آنها را تصور کنید.

 حتی با اینکه دندان درآوردن دردناک است، خیلی از نوزادان گریه نمی‌کنند. درواقع، آنها نمی‌توانند درد و ناراحتی محسوس در اطراف لثه خود را درک کنند، بنابراین گاهی به شکل دیگری با آن برخورد می‌کنند که در هر یک از نوزادان علائم مختلفی دارد. باید به‌عنوان مادر بتوانید زمان دندان درآوردن فرزندتان را از روی علائم آن متوجه شوید و زودتر برای رفع درد و ناراحتی اقدام کنید.

علائم نشان‌دهنده رویش دندان

نوزاد تحریک‌پذیر شده و بیداد می‌کند. ناراحت نباشید، لثه‌های او را بررسی کنید. خواهید دید که نوزاد دارد دندان در‌می‌آورد.

اگر نوزادتان از خوردن و نوشیدن سر باز می‌زند، هرگز به زور به نوزاد غذا ندهید. درد ناشی از دندان درآوردن اشتهای او را کور می‌کند و این یک موضوع طبیعی است. می‌توانید برای اینکه او ضعیف نشود از غذاهای آبکی مثل سوپ و... استفاده کنید.

اگر نوزاد از دهانش حباب خارج می‌کند، این مهم‌ترین نشانه‌ای است که هنگام دندان درآوردن نوزاد مشاهده می‌شود. آب دهان نوزاد به این خاطر سرازیر نمی‌شود که جلوی او دسر، شکلات یا آبنبات می‌خورید؛ او دارد دندان در می‌آورد!

ممکن است انگشتان دست شما یا هر چیزی که نزدیکش باشد را گاز بگیرد. جویدن یا گاز زدن هر چیزی کمک می‌کند که لثه نوزاد تا مدتی تسکین پیدا کند.

نوزاد داد می‌زند و بی‌دلیل صداهای بلندی از خود در می‌آورد. این مسئله جای نگرانی ندارد. این تنها راهی است که می‌تواند دردش را به شما نشان دهد.

چطور دردش را تسکین دهید

وقتی مطمئن شدید که نوزاد دارد دندان درمی‌آورد، سعی کنید از اقدامات زیر برای تسکین لثه دردناک نوزادتان استفاده کنید:

ماساژ لثه: اگر می‌توانید لبه‌های برجسته دندان نوزاد را ببینید، سعی کنید موقع گریه و شیون با یک انگشت یا پارچه تمیز لثه او را ماساژ دهید. از استعمال هر نوع ژل بی‌حس‌کننده برای تسکین درد نوزاد اکیدا خودداری کنید.

یک پستانک بخرید: یک پستانک ژله‌ای، آبی یا پلاستیکی برای نوزادتان بخرید. می‌توانید پستانک را در یخچال بگذارید تا سرد شود، اما از منجمد کردن آن خودداری کنید، چون به لثه نوزاد آسیب می‌رساند. می‌توانید از پستانک برای نوزاد استفاده کنید تا با جویدن آن کمی از دردش کاسته شود.


از مواد طبیعی استفاده کنید: می‌توانید یک تکه سبزی سرد مانند هویج به نوزادتان بدهید تا به آن گاز بزند. اما مراقب باشید! اگر نوزاد یک تکه کوچک از هویج را گاز بزند و بخواهد قورت دهد، این احتمال وجود دارد که دچار خفگی شود. معمولا قدرت نوزاد به کندن هویج نمی‌رسد اما درباره میوه‌های دیگر که نرم‌تر هستند و امکان کنده شدن آنها وجود دارد بیشتر حواس‌تان را جمع کنید.

سر و صورت نوزاد را تمیز نگه دارید: یک پارچه نرم و تمیز بردارید و بزاق دهان نوزاد را از روی دهان و گردن پاک کنید تا نوزاد دچار بثورات پوستی روی صورت و گردن نشود. زمانی که فرزندتان در حال دندان درآوردن است آب دهان او بیشتر از قبل پوست او را اذیت می‌کند. ‌هر کاری می‌توانید انجام دهید تا نوزاد از درد و ناراحتی رهایی پیدا کند. راه‌های زیادی برای اطمینان از بهداشت دهان و دندان نوزادان وجود دارد.

وقتی اولین سری از دندان‌های نوزاد درآمدند، یادتان باشد که با یک مسواک نرم دندان‌های او را دو بار در روز تمیز کنید.

شیردهی شبانه (چه شیر مادر و چه شیر خشک) را متوقف کنید تا از پوسیدگی دندان نوزاد جلوگیری شود.

از پارچه حوله‌اي خيس و سرد استفاده کنید: يكي از روش‌هاي خوب براي تسكين درد درآوردن دندان است. اين پارچه را روي لثه‌هاي كودك قرار دهيد تا بجود.

حتي مي‌توانيد يك تكه يخ هم ميان پارچه بگذاريد و محكم ببنديد تا خداي نكرده در گلوي كودك نپرد و سپس پارچه را در دهان كودك بگذاريد تا بجود.

براي اين منظور مي‌توانيد پارچه را در چاي بابونه خيس كنيد و در يخچال قرار دهيد تا سرد و خنك بماند يا حلقه‌هاي پلاستيكي كه براي دندان درآوردن كودكان است را نيز در يخچال قرار دهيد تا سرد شود. سپس به كودك بدهيد تا بجود.

دارو آخرین گزینه انتخاب باشد: سعی کنید از تمام راه‌های ممکن برای تسکین درد و ناراحتی نوزاد استفاده کنید؛ چون هیچ راه دیگری برای برطرف کردن درد ناشی از دندان در‌آوردن وجود ندارد. اگر نوزاد درد شدیدی را تحمل می‌کند، می‌توانید هر ۶یا ۸ساعت یک‌بار از داروی پاراستامول استفاده کنید.

 با اینکه شواهد علمی چندانی در این راستا وجود ندارد، گفته می‌شود که هومیوپاتی هم به تسکین درد نوزادان حین دندان درآوردن کمک می‌کند. البته حتما توجه داشته باشید که در این رابطه به پزشک مراجعه کرده و حتما قبل از استفاده از هر نوع دارویی برای فرزندان از پزشک کمک بگیرید.
 
تب طبیعی است یا نه؟

زمان دندان در آوردن معمولا سطوح ايمني كه از مادر به شيرخوار رسيده، كاهش مي‌يابد و كودك كم‌كم خودش بايد عناصر ايمني را بسازد، بنابراين كاهش عناصر ايمني منتقل‌شده از مادر به كودك مي‌تواند دليلي براي تب يا بروز عفونت باشد كه اين فقط يك همراهي با دندان ‌درآوردن است و رويش دندان به تنهايي باعث چنين اتفاقي نمي‌شود.


 همچنين در كودكاني كه مشكل يا بيماري خاصي ندارند، معمولا در محل رويش دندان‌ها خونريزي اتفاق نمي‌افتد. به والدين توصيه مي‌كنيم زماني كه كودك دچار مشكلي مانند تب يا اسهال شديد مي‌شود، حتما به پزشك مراجعه كنند و اين مشكلات را به حساب دندان‌درآوردن نگذارند.

کدام دندانگیر بهتر است؟

زمانی که فرزندتان هنوز دندان در نیاورده و فقط علائم آن را نشان می‌دهد، بهترین زمان برای استفاده از دندانگیر است، اما هنگام استفاده از آن مراقب باشید و به جای انواع ژله‌ای یا پلاستیکی، بهتر است نوع طبیعی آن را تهیه کنید. پیشنهاد ما، استفاده از دندانگیرهای چوبی است که سفت بوده و مواد شیمیایی ندارند.

دندانگیرهای پلاستیکی هم در بازار موجود است که از پلاستیک‌هایی با درجه کیفی پایین درست شده‌اند و زمانی که نوزاد شروع می‌کند به دندان درآوردن قابل استفاده خواهد بود. در این مورد، مواد شیمیایی موجود در آن می‌تواند به عفونت و اسهال او بینجامد. دلایل زیر نشان می‌دهد چرا استفاده از دندانگیر چوبی بهتر از پلاستیکی است:

-برخلاف دندانگیر پلاستیکی، دندانگیرهای چوبی طبیعی بوده و هیچ نوع ماده رنگی شیمیایی ندارند.

-سفتی آن تا حدی است که کودک می‌تواند به‌راحتی آن را گاز بگیرد و به کمک آن لثه‌ خود را بمالد.

-احتمال شکسته شدن بخشی از دندانگیرهای چوبی برحسب اتفاق نسبت به نوع پلاستیکی آن خیلی کمتر است.

اگر می‌توانید لبه‌های برجسته دندان نوزاد را ببینید، سعی کنید موقع گریه و شیون با یک انگشت یا پارچه تمیز لثه او را ماساژ دهی سیب سبز