شفا آنلاین>سلامت>تجربه نسبتا موفق نظام سلامت ایران طی سال‌های گذشته در زمینه به کارگیری نیروهای بهورز در روستاها و در قالب خانه‌های بهداشت، متولیان بهداشت کشور را ترغیب کرد که حالا این طرح را در حاشیه شهرها نیز به اجرا بگذارند.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید پرواضح است که درصد زیادی از موفقیت تجربه بهورز، مدیون هدف‌گذاری مناسب در
زمینه انتخاب این افراد از دل روستاها و از میان بومیان منطقه و سپس دادن
یک اطمینان خاطر به این نیروها، از طریق استخدام آنها بود. اما طرح به
کارگیری مراقبان سلامت در پایگاه‌های بهداشتی حاشیه شهرها، بدون اینکه پاسخ
روشنی برای این سوال داشته باشد که آیا اساسا نظام بهداشت را می‌توان با
نیروی اجاره‌ای اداره کرد یا خیر؟ اجرا شد و گذشته از لرزانی نیروها، یکی از نقاط مبهم آن، تلاش سردمداران بهداشت کشور به منظور جبران برخی از کمبودهای مهارتی مراقبان سلامت، از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی است. دوره‌هایی که مدت آموزش آن 46 ساعت، اما انتظاری که از آن می‌رود معادل یک پایه تحصیلی و یک رشته دانشگاهی است.
وزارت بهداشت سلسله تحقیقات وسیعی را در این زمینه آغاز کرد و در نهایت به این نتیجه رسید که باید افراد دارای پایه آموزشی به‌عنوان مراقب سلامت را به 3 گروه تقسیم کند. به این ترتیب که ماماها و افرادی که در رشته مامایی تحصیل کرده‌اند در گروه نخست، آنهایی که تحصیلکرده پرستاری بودند در گروه دوم و افرادی که آموزش‌های بهداشت محیط دیده بودند، در گروه سوم جای گرفتند.
معاون بهداشت وزیر بهداشت کارشناسان مراقب سلامت را نیروهایی جدیدی در نظام سلامت کشور می‌داند که تا به امروز تربیت نشده بودند و قرار است خدماتی را ارائه دهند که طی این چند سال در حوزه سلامت تعریف شده است. از نظر علی‌اکبر سیاری بخش عمده این خدمات مربوط به پاسخگویی به نیازهای جدید مردم در زمینه بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطرناکی است که سلامت آنها را تهدید می‌کند. وی در گفت‌وگو با «سپید» می‌گوید: «زمانی که برنامه درسی این افراد را بررسی کردیم، پی به نقایص آن بردیم و به این نتیجه رسیدیم که این برنامه، برای رساندن این افراد به اهداف ما، کامل نیست. به همین دلیل یک دوره آموزشی طراحی کردیم که شامل دو قسمت است. قسمت اول دربرگیرنده مباحث تئوری و بخش بعدی مربوط به حوزه عملی است.»
سیاری می‌افزاید: «هم‌اکنون بخش تئوری را در مراکز آموزشی بهورزی آموزش می‌دهیم و در بخش عملی از مربیان بهورزی که آموزش‌های لازم را در این زمینه دیده‌اند، دعوت به همکاری کرده‌ایم. درواقع قسمت عملی، حین کار به این افراد آموزش داده شده و به تدریج دوره‌های آنها کامل می‌شود.» وی ضمن اظهار امیدواری از اینکه به زودی این دوره در دانشگاه‌ها نیز راه‌اندازی و از این طریق کارشناسان مراقب سلامت به یک برند جدید تبدیل شوند، تصریح می‌کند: «همان‌طور که امروز نظام بهورزی یک برند برای ایران است، این طرح نیز به همین نقطه خواهد رسید. به منظور دستیابی به این هدف، هم‌اکنون درحال رایزنی با معاونت آموزشی وزارتخانه برای تهیه برنامه هستیم و انتظار می‌رود در سال آموزشی جدید بتوانیم این طرح را عملیاتی کنیم.»
هزینه سنگین و غیرضروری آموزش
رئیس انجمن علمی مامایی ایران معتقد است که طراحی این دوره آموزشی برای کارشناسان مراقب سلامت، هزینه سنگینی را به وزارت بهداشت و طرح تحول نظام سلامت تحمیل کرده که هیچ ضرورتی برای آن وجود نداشت. ناهید خداکرمی می‌گوید: «کارشناسان بهداشت عمومی در دانشگاه تحصیلکرده، ماماها برای حوزه خاص خود تربیت شده و پرستار نیز در امور مرتبط به خود به اندازه کافی متبحر است و لذا آموزش این تخصص، به دوباره‌کاری و اتلاف منابع منجر می‌شود.»
وی راهکار مقرون به صرفه را در این می‌داند که هرکس خدمات مربوط به خود را انجام دهد. نه اینکه خدمات غیر مرتبط را به صورت ناقص فراگرفته و آنها را به صورت غیرطبیعی ارائه دهد. خداکرمی این شرایط را درست مانند این می‌داند که مثلا از آنجا که زاهدان با کمبود پزشک قلب مواجه است، دوره‌هایی را طراحی کنیم تا یک نفر به متخصص قلب تبدیل شود و سپس او را به آنجا منتقل کنیم. وی ادامه می‌دهد: «این طرز فکر منطقی نیست و لازم است که هرکس در حوزه مربوط به خود فعالیت کند. کمااینکه امروز سواد اجتماعی، اقتصادی و سلامت مردم ما ارتقا پیدا کرده و جامعه قطعا زیربار دریافت خدمات از افراد غیرحرفه‌ای نخواهد رفت.»
رئیس انجمن علمی مامایی ایران با تاکیدبر اینکه برنامه‌های ما باید منطبق با سیاست‌های کلی کشور باشد، تصریح می‌کند: «یکی از سیاست‌های اصلی نظام سلامت، پیشگیری از تقاضای القایی است. وقتی بیمار در ابتدا به افراد غیرحرفه‌ای مراجعه کند، تعداد مراجعات القایی او افزایش پیدا می‌کند؛ همچنین یکی دیگر از سیاست‌های جمعیتی ما افزایش نرخ باروری و تشویق به فرزند‌آوری است. این یک وظیفه تخصصی مامایی و نیازمند مشاوره‌هایی است که باید در خلال خدمات ادغام یافته، به صورت غیر مستقیم ارائه شود. درحالی که هم‌اکنون و با اجرای برنامه‌های اضافی که در مراکز پایگاه‌های بهداشتی به ماما ارائه می‌شود، قادر نخواهیم بود به این نقطه مهم برسیم.» وی در پایان تاکید می‌کند: «از همه مهمتر اینکه زنان ما انتظار دارند خدمات مورد نیاز خود را در یک محیط خصوصی از ماما دریافت کنند که با این تفاسیر، به این خواسته خود نمی‌رسند.»
دوره‌هایی برای هماهنگی
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اما معتقد است که پیش بینی این دوره آموزشی به هیچ عنوان به معنای حیف‌میل سرمایه‌ها نیست. زهرا عبدالهی در گفت‌وگو با «سپید» توضیح می‌دهد: «برای کارشناسان تغذیه‌ای که به‌عنوان مراقب سلامت باید در پایگاه‌های بهداشتی فعالیت کنند، یک برنامه آموزشی 46 ساعته تعریف شده که در طول 6 یا 7 روز اجرا می‌شود.»
وی با یادآوری اینکه کارشناس تغذیه حداقل 4 سال در دانشگاه، واحدهای درسی مربوط به تغذیه را گذرانده و لذا دانش تغذیه‌ای مورد نیاز را دارد، می‌گوید: «در این میان این دوره‌ها به منظور کسب مهارت و استانداردسازی در روند ارائه خدمات به مراجعه کنندگان در کشور است.»
عبدالهی رسالت اصلی این دوره‌ها را، کسب مهارت و آشنا کردن مراقبان سلامت با فرم‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت می‌داند و تصریح می‌کند: «شکی در این نیست که مراقبان سلامت دانش کافی در زمینه ارائه خدمات مورد نیاز را دارند؛ اما لازم است در خصوص اینکه چه خدماتی را باید مطابق با برنامه‌های دفتر بهبود تغذیه جامعه به مردم ارائه شود، در این دوره‌های توجیهی فرا گیرند.
نظرشما
آخرین اخبار