شفا آنلاین>سلامت> ساییدگی مفصل که به آن آرتروز یا استئوآرتریت هم گفته می‌شود، در واقع بیماری غضروف مفصل است. در ساییدگی یا آرتروز، غضروف مفصلی نازک و خراب می‌شود.
به گزارش شفا آنلاین، به نقل از سپید هر
مفصل از دو استخوان تشکیل شده که در کنار یکدیگر قرار گرفته و نسبت به هم
حرکت می‌کنند. برای تسهیل این حرکت و کاهش اصطکاک، محل تماس این دو استخوان
باید صاف و لغزنده باشد و این وظیفه بر عهده غضروف است. غضروف لایه‌ای نرم
و ارتجاعی به رنگ سفید براق است که روی استخوان‌ها را در محلی که مفصل را
تشکیل می‌دهند، می‌پوشاند.با افزایش سن و با شروع روند پیری، همان‌گونه که پوست چروکیده می‌شود و رنگ مو به سفیدی می‌گراید، تغییراتی در غضروف مفصلی نیز اتفاق می‌افتد که مهم‌ترین آنها نازک شدن لایه غضروفی و تغییر جنس غضروف است. غضروف دیگر آن شادابی و خاصیت ارتجاعی و کلفتی کافی را برای محافظت از مفصل ندارد و نتیجه آن کاهش حرکت یا خشکی مفصل و درد مفصلی است.
ساییدگی مفصل روندی طبیعی است
همانطور که گفتیم این اتفاقات، قسمتی از روند طبیعی افزایش سن است ولی در افراد مختلف شدت و ضعف دارد. در بعضی افراد زودتر ایجاد شده یا شدیدتر است و در بعضی دیگر کمتر. بعضی عوامل مانند وزن زیاد یا انجام کارهای بدنی خاص می‌توانند این روند را تسریع کنند.
گاهی اوقات شدت این ناراحتی متناسب با سن بیمار نیست و تنها در این زمان است که می‌توان به این روند نام بیماری را اطلاق کرد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. بعضی عوامل مانند شکستگی‌ها یا عفونت‌ها یا دیگر بیماری‌های اسکلتال می‌توانند ایجاد استئوآرتریت را سرعت بخشند.
استئوآرتریت یکی از شایع‌ترین علل درد اندام در انسان‌ها است و ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. یکی از مفاصل مستعد استئوآرتریت مفصل ران یا هیپ است که ممکن است به علت نیروها و فشارهای زیادی باشد که به این مفصل وارد می‌شود.
علت ایجاد ساییدگی در مفصل ران چیست؟
مهم‌ترین عللی که موجب بروز این بیماری می‌شوند عبارتند از:
دیسپلازی مفصل ران: در این بیماری مادرزادی که بیشتر در زنان دیده می‌شود، حفره استابولوم گودی کافی را نداشته و نمی‌تواند به‌طور کامل در بالای سر استخوان ران قرار گرفته و آن را بپوشاند. نتیجه این است که انتقال و توزیع نیروی وزن در مفصل ران به درستی صورت نمی‌گیرد و به بعضی از قسمت‌های غضروف استابولوم فشار بیش از حد وارد می‌شود. در نتیجه مفصل دچار تخریب و ساییدگی می‌شود.
بیماری ایمپینجمنت: در این بیماری مادرزادی به علت تغییر شکل‌هایی که در شکل استخوان مفصل ران ایجاد شده، سر و گردن استخوان ران در موقع حرکت کردن در داخل حفره استابولوم، به لبه آن گیر می‌کند و این روند در درازمدت موجب وارد آمدن فشارهای زیاد به مفصل می‌شود. نتیجه آن بروز استئوآرتریت است.
نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران: سر استخوان ران به‌دنبال نکروز و سیاه شدن بتدریج نرم شده و قدرت و سفتی خود را از دست می‌دهد. این استخوان نرم شده، زیر فشار وزن تنه که در هنگام راه رفتن به آن وارد می‌شود، به‌تدریج تغییر شکل می‌دهد. به‌دنبال این تغییر شکل، هماهنگی و یکنواختی که بین سر استخوان ران و حفره استابولوم وجود دارد از بین رفته و بر اثر سایش این دو استخوان روی هم، ساییدگی یا آرتروز مفصل ران به‌وجود می‌آید.
بد جوش خوردن شکستگی‌های استابولوم یا سر استخوان ران: شکستگی‌های استابولوم و شکستگی‌های سر استخوان ران جزء دسته کلی به نام شکستگی‌های لگن قرار می‌گیرند. بد‌جوش خوردن شکستگی‌های استابولوم یا سر استخوان ران موجب می‌شود سطح صاف و یکنواخت بین حفره استابولوم و سر استخوان ران از بین برود و سایش این دو سطح ناهموار در بلندمدت موجب ساییدگی و بروز آرتروز در مفصل ران می‌شود.
آسیب به غضروف مفصل ران به‌دنبال ضربه: بدنبال ضربات شدیدی (مانند سقوط از ارتفاع یا تصادف وسایل نقلیه) که به مفصل ران وارد می‌شود، ممکن است حتی بدون اینکه شکستگی در مفصل ایجاد شده باشد، غضروف سر استخوان ران یا غضروف حفره استابولوم آسیب ببیند. آسیب این غضروف سطح صاف و لغزنده بین دو استخوان را از بین برده و بر اثر سایش مکرر سطوح مفصلی، در بلندمدت ساییدگی یا آرتروز ایجاد می‌شود.
عفونت مفصل ران: عفونت‌های مفصل ران می‌تواند موجب از بین رفتن غضروف سر استخوان ران یا غضروف حفره استابولوم شود. با از بین رفتن غضروف مفصلی ساییدگی و آرتروز ایجاد می‌شود.
علائم آرتروز مفصل لگن یا ران
اولین علائم استئوآرتریت لگن احساس خشکی و ناراحتی گنگی در ناحیه کشاله ران و باسن یا حتی ناحیه ران است. این مشکلات به‌خصوص در صبح، وقتی بیمار از خواب بیدار می‌شود، بیشتر است و ممکن است به‌تدریج در طول روز کمتر شود. بتدریج با شدت یافتن بیماری، این احساس به‌صورت درد به وجود می‌آید. این درد در هنگام فعالیت‌های بدنی شدیدتر شده و با کمی استراحت بهتر می‌شود. با شدیدتر شدن بیماری، درد دیگر حتی با استراحت هم خوب نشده و حرکت مفصل به‌شدت کم می‌شود. به عبارت دیگر مفصل خشک می‌شود.
بتدریج ممکن است بیماری آنقدر شدید شود که لایه غضروفی کاملا از بین رفته و در سطح مفصل، استخوان روی استخوان حرکت کند. در این وضعیت حرکت مفصل به‌طور طاقت فرسایی دردناک بوده و توانایی خم و راست شدن ران یا چرخش ران به شدت کم می‌شود. بیمار برای کاهش شدت درد مجبور می‌شود اندامش را کمتر حرکت بدهد و کمتر راه برود و همین امر موجب می‌شود به‌تدریج عضلات اطراف ران و باسن ضعیف شده که نتیجه آن ایجاد لنگش در حین راه رفتن است.
در موارد پیشرفته ممکن است طول اندام تحتانی بیمار کاهش یابد.
بیمار در حین راه رفتن می‌لنگد. علت این لنگش می‌تواند درد، ضعف عضلات لگن، محدودیت حرکت مفصل و کوتاهی اندام باشد.
مهرداد منصوری
متخصص ارتوپدی
متخصص ارتوپدی
نظرشما
آخرین اخبار