گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و واکنش وزیر بهداشت

به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید  هاشمی به دلایلی همچون کلید خوردن طرح تحقیق و تفحص از طرح تحول سلامت، افشای برخی اسناد مالی و اعتراض به پرداخت‌های آنچنانی، افشای فیش حقوقی مدیران وزارتخانه، افزایش روز‌افزون مطالبات بیمارستان‌های دولتی، چالش با انجمن‌های علمی و گروه‌های صنفی مثل سازمان نظام پرستاری، اختلاف با سازمان نظام پزشکی در موضوع تعرفه‌ها و مواردی دیگر روزهای آرامی را پشت سر نمی‌گذراند و این تلاطم و ناآرامی در لحن صحبت‌های روز گذشته وی در صحن علنی مجلس کاملا مشهود بود.

به‌خصوص وقتی معاون مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارش این مرکز را قرائت کرد و پس از آن 4 نماینده دیگر به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند و نادر قاضی‌پور با همان فریادهای همیشگی از ریاست مجلس آغاز تحقیق و تفحص را خواستار شد، بخش دوم صحبت‌هایش به وزیری شبیه شد که در حال استیضاح است.

       این صحبت‌ها پس از آن آغاز شد که معاون مرکز پژوهش‌ها گزارش این مرکز را قرائت کرد و سیدقاسم جاسمی، اصغر مسعودی، علیرضا سلیمی و سیدتقی کبیری دیدگاه‌های خود درباره طرح تحول سلامت را ارائه کردند. حسن هاشمی هم کلام خود را با این امید آغاز کرد که مرکز پژوهش‌های مجلس در دوره جدید، عالمانه‌تر و علمی‌تر گزارش دهد و درواقع با این آرزو، انتقادات مطرح شده را وارد ندانست.

به‌خاطر خدا و مردم، بیمه را درست کنید
       حسن هاشمی ابتدا به سراغ بیمه‌ها رفت و گفت: «تا بیمه‌ها درست نشوند، سلامت مردم درست نخواهد شد. من این حرف را 3 سال است که می‌زنم و این هم سال آخر خدمتمان است. بنابراین هیچ علاقه‌ای به توسعه وزارت بهداشت نیست و اگر هم بوده، دیگر این شائبه وجود ندارد. ولی من به‌خاطر خدا و به‌خاطر مردم شما را قسم می‌دهم که بیمه را درست کنید.» وزیر بهداشت با یادآوری اینکه در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به موضوع بیمه‌ها تاکید شده بود، نمایندگان ملت را مخاطب قرار داد و پرسید: «پس چرا تا الان درست نشده است؟ چرا تجمیع منابع صورت نگرفته؟» وی افزود: «بسیاری از مخاطراتی که برای سلامتی مردم وجود دارد، به بیمه‌ها برمی‌گردد و هیچ ربطی هم به وزارت رفاه و غیره ندارد. ما در کشور چیزی به نام بیمه نداریم. ما یک صندوق داریم که اگر به آن پول دادند، پرداخت می‌کند و اگر پول ندادند هم که هیچ.»

       موضوع دیگری که مورد انتقاد وزیر بهداشت قرار گرفت،‌ترکیب شورای عالی بیمه بود. وی تصریح کرد: «شورای عالی بیمه را همکاران شما در گذشته تصویب کردند. سهم بنده به عنوان مسئول سلامت در دولت جمهوری اسلامی در یک جمع 12 نفره، فقط یک رای است. رای من با نهادی که نیم درصد از بیمه‌ها را پوشش می‌دهد یعنی بیمه کمیته امداد امام(ره) یکی است.

آن‌وقت شما انتظار دارید اوضاع نظام سلامت درست شود؟ ما تولیت هستیم؟ وقتی بیمه‌ها با هم دست‌ به یکی کنند، آیا می‌شود مشکلی را حل کرد؟ الان بیمه‌ها پرداخت نمی‌کنند. من چه کارش کنم؟ تو را به خدا این مسئله را از این حالت دوگانگی درآورید. در دولت‌های هفتم، هشتم، نهم و دهم کاری نشد و در دولت یازدهم هم این کار به همین صورت معطل ماند.

چرا؟ چون در جمهوری اسلامی همه‌چیز با رودربایستی است. کسی نمی‌خواهد تصمیم بگیرد. شما را به خدا تکلیف بیمه را یکسره کنید. یا بیمارستان‌های ما را بگیرید و بدهید آنها اداره کنند یا اینکه واقعا تکلیف بیمه را یکسره کنید و بدهید تا ما اداره کنیم.»

       اینجا بود که لاریجانی به میان بحث آمد و پرسید: «چرا دولت در این زمینه لایحه‌ای تنظیم نمی‌کند و به مجلس بیاورد تا این معضل حل شود؟» هاشمی هم پاسخ داد: «چون این مرض، واگیر دارد. یعنی این رودربایستی در دولت هم هست. اگرخدابخواهد یک دوایی برایش فراهم شود.» البته لاریجانی هم که در طنازی کم نمی‌آورد، گفت: «واگیر هم که داشته باشد، شما که متخصص بیماری‌ها هستید، باید آن را حل کنید.»

تحقیق و تفحص کنید، اما از همه جا
       وزیر بهداشت با بیان اینکه الان بحث فیش‌های حقوقی داغ است، اسلایدی از پرداختی‌های دانشگاه علوم‌پزشکی تهران نشان داد و خطاب به قاضی‌پور نماینده ارومیه گفت: «اسناد پرداختی‌های دانشگاه تهران که به عنوان سمبل خدمات علمی کشور است را تحویل جناب قاضی‌پور می‌دهیم تا بررسی کنند. ما استقبال هم می‌کنیم. فیش حقوقی که هیچ، بقیه چیزها را هم می‌دهیم. آره. به شرطی که بیایید پشت تریبون و همه جا را واقعا گزارش کنید. اجازه بدهید همه جا و دستگاه‌های زیرمجموعه شما هم تحقیق و تفحص بشود.» آنگاه گزارشی از پرداخت‌های دانشگاه تهران ارائه کرد: «در دانشگاه تهران پرداختی به 337 نفر یعنی بالای 60 درصد از غیر‌تمام‌وقتی‌ها زیر 5 میلیون تومان است. پرداخت بین 5 تا 10میلیون تومان نزدیک به 28 درصد است. پرداخت بین 60 تا 70 میلیون 2 درصد و 50 تا 60 میلیون یک درصد است.»

       هاشمی که پس از ارائه هر قسمت از گزارش، دوباره برافروخته می‌شد، تاکید کرد: «پزشکی که ما اینجا نگه داشته‌ایم اگر به بخش خصوصی برود، سه چهار برابر درآمد بیشتری دارد. مردم کجا باید بروند؟ در بعضی از مناطق کشور، پول خون طرف را باید بدهیم. اسم نمی‌برم. شما خودتان می‌دانید کجاها را می‌گویم. شما می‌فهمید ما پشت تریبون و اینطرف و آنطرف چه می‌گوییم ولی همین‌طور یکطرفه حمله می‌کنید. واقعا اگر می‌توانید، شما تامین کنید. کسی حاضر نیست این جاها برود.»

حسابمان پاک است
       گزارش ادامه پیدا کرد. متوسط پرداختی به پزشکان تمام‌وقت و غیرتمام‌وقت، پزشکان عمومی، سرپرستاران و جانشین آنها هم مواردی بود که سیدحسن هاشمی با دقت و حوصله یک‌به یک اعلام کرد و گفت: «از تحقیق، تفحص، بازرسی، دیوان و اینها استقبال می‌کنیم. ریگی به کفشمان نیست. حسابمان پاک است. ما الک‌ها را گذاشته‌ایم بیرون و آمده‌ایم توی وزارت بهداشت. بنابراین ما را از چه می‌ترسانید؟ هزار بار بیایید تحقیق و تفحص کنید.»

       وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن تاکید بر لزوم تامین منابع پایدار برای نظام سلامت اظهار داشت: «یک بار برای همیشه تکلیف را روشن کنید. الان یک درصد از ارزش افزوده به ما پرداخت می‌شود. از بودجه عمومی به ما پول ندهید ولی حتی برای مردم هم خیلی راحت‌تر است که 4 درصد از مالیات بر ارزش افزوده را به بخش سلامت بدهند. حق بیمه هم مشکل دیگری است که باید اصلاح شود. با وضع مالیات بر کالاهای آسیب‌رسان مانند دخانیات و نوشابه و مواد قندی و نمکی، منابع نظام سلامت را پایدار کنید که به آقای دکتر روحانی و این دولت و آن دولت وابسته نشوید.»

       تعرفه پرستاری مورد دیگری بود که در سخنان نمایندگان مجلس به آن اشاره شده بود. وزیر بهداشت اینطور پاسخ گفت: «حدود 8 سال پیش قانونی تصویب شد که بر اساس آن، خدمات پرستاری هم مانند خدمات پزشکی تعرفه‌دار شد. ولی وقتی که قانونی را تصویب می‌کنیم، باید منابع آن را هم ببینیم. شما در همین مجلس بررسی کنید. اگر واقعا تایید کردید، ‌منابع آن را هم پیش‌بینی کنید تا ما هم اجرا کنیم. اما پزشک و پرستار و بهداشت‌کار را مقابل هم قرار ندهیم.»

بروید قانون را عوض کنید
       حسن هاشمی به فاصله درآمدها هم اشاره‌ای داشت و در پاسخ به منتقدان این موضوع تصریح کرد: «سال 74 قانونی تصویب شد بر این اساس که هرآنچه درآمد داشته باشید، 10 تا 20 درصد آن را پرداخت می‌کنیم. معلوم است که هرکس بیشتر عمل کند، بیشتر می‌گیرد. به کسی که یک میلیارد تومان درآمد داشته، 70 میلیون تومان می‌دهند. شما بروید قانون را عوض کنید. وقتی قانون را عوض نکرده‌اید، چرا دائما در تریبون‌ها این و آن را متهم می‌کنید؟ فردا اگر اتفاقی در حوزه سلامت افتاد، من چگونه می‌توانم اداره کنم؟ »

چراغ سبز آقای رئیس
       اما جملات پایانی سیدحسن هاشمی در مقابل نمایندگان دهمین دوره مجلس شورای اسلامی: «شما ممکن است از دولت، از بنده یا از تیم ما خوشتان نیاید ولی درمورد سلامت، خواهش من این است که کمک کنید.»

       سرانجام پس از حدود 2 ساعت پرسش و پاسخ و فضایی که آنچنان باب طبع وزیربهداشت دولت تدبیر و امید نبود، رئیس مجلس با چند جمله امیدوارکننده، نفس وزیر بهداشت را چاق کرد. از همان پشتیبانی‌ها که تصویب برجام را تداعی می‌کرد. علی لاریجانی به سیدحسن هاشمی که لحظاتی بود بر یکی از صندلی‌های سبز ردیف جلو تکیه داده بود، رو کرد و گفت: «درمورد نکته‌ای که آقای دکتر هاشمی درزمینه هماهنگی بین وزارت بهداشت و بیمه‌ها و ساماندهی درآمدهای آنها گفتند، یک بند از سیاست‌های بخش سلامت که در مجمع تشخیص مصلحت تصویب شد و رهبری معظم ابلاغ کردند، همین است که باید این بخش از یک مدیریت واحد برخوردار شود و لازمه‌اش این است که دولت لایحه‌ای را تقدیم کند که باتوجه به سیاست‌های کلی نظام، این مشکل را حل کند. ما هم حتما کمک می‌کنیم که سیاست‌های کلی در این زمینه محقق شود.» لاریجانی ادامه داد: «ازطرفی این نگرانی وزیر محترم که برای وزارت بهداشت جهت سلامت منابع پایداری درنظر بگیریم، امر درستی است و اضطراب و نگرانی را رفع می‌کند. ما می‌توانیم در برنامه ششم یک سامانی بدهیم و پایه‌ای قرار بدهیم که درآمدهایی که مربوط به سلامت است، از یک پایداری و ثباتی برخوردار شود. این دو موضوعی است که هر دو را در قانون برنامه می‌شود شکل داد.» با این جملات لبخندی به معنای رضایت بر لبان وزیر نقش بست و با حرکت سر، از رئیس مجلس تشکر کرد.

گزارش انتقادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
       گزارش ابتدایی وزیر بهداشت،40 دقیقه‌ به طول انجامید. بعد از آن نوبت به ایروان مسعودی معاون مرکز پژوهش‌های مجلس رسید تا در جایگاه قرار بگیرد. وی سخنان خود را گزارش بسته‌ای خواند که در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و لباس قانون به تن کرده است. مسعودی با بیان اینکه بسته اصلاح سلامت در قانون برنامه پنجم توسعه 4 محور دارد، این محورها را اینگونه برشمرد: «محور اول تولیت نظام سلامت براساس شورای عالی سلامت، محور دوم ارائه خدمات سطح اول مبتنی بر نظام ارجاع و پزشک خانواده، محور سوم اصلاح نحوه اداره بیمارستان‌ها در سطح 2 و 3 و محور چهارم تمام‌وقتی پزشکان و پرهیز از دوشغله بودن. همچنین برای کاهش پرداخت از جیب و تامین منابع مالی، 10 درصد از هدفمند شدن یارانه‌ها پیش‌بینی شد.»

وی افزود: «برای تحقق این بندها و الزامات آن مثل سامانه اطلاعاتی و پرونده الکترونیک سلامت، راهنماهای بالینی، مقابله با بیماری‌ها و عوامل خطرساز سلامت، توسعه کمی و کیفی بیمه‌های سلامت و تعرفه‌گذاری پیش‌بینی شد و انتظار می‌رفت با اجرای این بسته کامل، تحولی در نظام سلامت کشور اتفاق بیفتد.

 اما متاسفانه دولت گذشته توجهی به اجرای برنامه پنجم نکرد و دولت فعلی هم به جای بسته نظام سلامت، طرح تحول سلامت را در دستور کار قرار داد و الان هروقت می‌خواهیم درمورد نظام سلامت حرفی بزنیم، به نوعی به طرح تحول سلامت گره خورده است.» معاون مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «نوع اجرای طرح تحول سلامت در کنار موفقیت‌هایی که داشت باعث شد سایر حوزه‌های سلامت به حاشیه رفته و صرفا «درمان» مورد توجه قرار بگیرد.» وی اضافه کرد: «طرح تحول سلامت، قانون برنامه پنجم توسعه که پیشرفته‌ترین قانون در بخش سلامت است را نادیده گرفت که اگر این قانون اجرا می‌شد، تحول اجرا شده بود.» مسعودی در ادامه گزارش خود اظهار داشت: «اگر طرح تحول مبتنی بر قانون برنامه پنجم و سیاست‌های کلی اجرا می‌شد، انتظار داشتیم که مواردی مثل «مراقبت‌های اولیه سلامت»، «نظام ارجاع مبتنی بر پزشک خانواده»، «سطح‌بندی خدمات»، «عدالت در دسترسی»، «‌خرید راهبردی»،‌ «تک‌شغله شدن پزشکان» در اولویت قرار بگیرد. درحالی‌که الان بیمارستان‌هایی که در مناطق برخوردار هستند، بیشترین منابع مالی را دریافت کرده‌اند یعنی عدالت در بهره‌مندی مخدوش شده است.» وی ابلاغ کتاب ارزش نسبی خدمات به عنوان گام سوم طرح تحول را باعث افزایش هزینه‌های مردم در بخش سرپایی و هزینه‌های بیمه‌ها خواند.

آسیب‌های طرح تحول سلامت
       معاون مرکز پژوهش‌های مجلس، آسیب‌های این طرح را «بی‌توجهی به قوانین بالادستی»، «درمان‌محوری به جای توجه به پیشگیری»، «پزشک‌محوری به جای خدمات‌محوری»، «بیمار‌محوری به‌جای سلامت‌محوری»، «فقدان پایداری بر اثر ناکارآمدی سازوکارهای کنترل هزینه»، «تخصص‌گرایی» و «بی‌توجهی نسبت به سطح یک خدمات» دانست و گفت: «می‌توان گفت در طرح تحول نظام سلامت، منابع به سمت عرضه و عرضه‌کننده هدایت شده است.»