خصـایـل نیکـوی استـاد عبـاس شفیـعی

سی ودوسال قبل بودکه افتخارشاگردی استاد راپیداکردم. درست دراوج ناملایمات و حوادث جنگ تحمیلی، نام استاد از بدو ورود به دانشکده به گوش هردانشجوی جستجوگری می‌خورد. همان روزهای اول حضور بود که شنیدم دکترشفیعی که از نوابغ علم شیمی دارویی است، درحال تحقیق روی شناسایی عوامل شیمیایی جنگی است.

 به‌خاطر داریم‌که درجنگ تحمیلی عراق علیه ایران حجم انبوهی‌ازسلاح‌های شیمیایی درانواع مختلف (‌‌خردل، عوامل اعصاب، عوامل خون، عوامل میکروبی، خفه‌کننده‌ها و...) ازسوی رژیم بعثی عراق علیه رزمندگان اسلام مورد استفاده قرارگرفت.

       استاد دکترعباس شفیعی از اولین گروه اساتید و محققان بود که برای شناسایی این عوامل و تولید داروهای موردنیاز دست‌به‌کارشد. هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنیم که چگونه این استاد فرزانه علی‌رغم فرصت‌های علمی و کاری بسیارزیادی که در آمریکا داشت چگونه به عشق وطن وخدمت به مردمش بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در رشته شیمی دارویی از آمریکا عازم ایران شد و عشق به خدمت به مردم عزیر ایران را در روزهای آغازین جنگ باورود به عرصه درمان مصدومان شیمیایی نشان داد. جامعه علمی و حتی سیاسی کشور دفاع عالمانه و جسورانه استاد شفیعی را در کنوانسیون‌های بین المللی از حقوق رزمندگان اسلام به خصوص مصدومان شیمیایی را هرگز فراموش نکرده و نخواهد کرد. استاد در کنار احساس وظیفه در مقابل جنگ وحفظ جان مصدومان شیمیایی و همچنین دفاع ازحقوق ملت ایران در مجامع بین‌المللی یکی ازموثرترین پایه‌گذاران نظام نوین دارویی ایران (نظام ژنریک)بود. تلاش‌های این استاد فرزانه و دیگر اساتید داروسازی و پزشکی کشور بود که کشور وابسته به صنایع دارویی غرب را در دوران پیش از انقلاب، درکمتراز 5سال در مسیر تولید انواع مولکول‌های دارویی قرارداد، به‌طوری‌که درسال‌های پایانی جنگ توان تامین بیش از 85 درصد نیاز دارویی کشور توسط صنایع داخلی فراهم شده بود.

       علم وخودباوری عالمانه استاد شفیعی ودیگر داروسازان ارزشمند کشورمان ایران رادرهمان سالهای جنگ درمسیر تولید دارو قرارداد ودرسالهای میانی دهه شصت هجری شمسی این باور وعزم رادرایشان ودیگرمحققان کشورایجاد نمود که ما می توانیم حتی تولید کننده مواد اولیه دارویی باشیم . به حق می‌توان گفت که دکترشفیعی پدرعلم داروسازی نوین درایران است. اوبود که بسیج تولید مواداولیه دارویی رادرایران رقم زد و باور ما می توانیم را به عمل نشان داد. استاد درکنارباور وتحرکی که درصنعت دارویی کشور (‌تولیددارو و مواد اولیه دارویی )ایجاد کردند ،به عنوان محرک آموزش داروسازی کشور نیز عمل نمودند.

       ایشان باتاسیس دبیرخانه آموزش داروسازی وتخصصی با اعتماد به فارغ التحصیلان جوان که اغلب دانشجویان خود ایشان بودند،پایه گذار احیاء گروههای تخصصی دردانشکده‌های داروسازی کشور شدند. تلاشهای علمی ومدیریتی ایشان بود که رونق علمی وعملی رابه دانشکده های داروسازی تقریباً تعطیل شده پس ازانقلاب بازگرداند. اگرامروز رشته داروسازی درایران به عنوان یکی ازپرافتخارترین رشته‌های تخصصی درتولید علم وفناوری می‌درخشد، به یقین سهم ونقش استاد دکترشفیعی ستودنی وبسیار پررنگ است. ازیاد نمی برم که در سالهای اولیه دهه هفتاد که افتخارمعاونت ایشان دردانشکده راداشتم و در زمانی که تعداد محدودی ازکشورهای دنیا درحیطه بیوتکنولوژی ورود کرده بودند استاد دستور دادند که گروه بیوتکنولوژی دارویی رادر دانشکده داروسازی تهران ایجاد کنیم ، که حاصل این دوراندیشی را می‌توان امروز درتوان قابل ستایش تولید انواع محصولات بیوژنریک درکشور مشاهده نمود. همین گونه است ابتکارایجاد رشته های داروسازی هسته‌ای، نانو تکنولوژی و... دردانشکده های داروسازی کشور. خصایل نیکوی این استاد فرزانه به خدمات علمی وصنعتی ایشان خلاصه نمی‌شود.به عنوان کسی که بیش از 30 سال افتخارشاگردی این استاد فرزانه راداشته ام ، به تحقیق می توانم ادعا کنم تمام خصلتهای نیکویی که مولای متقیان حضرت علی ( علیه السلام) درخطبه صفات متقین بیان می‌دارند ،دراین استاد فرزانه مشهود ومتبلوربود. ایشان به واقع مراقب زبان خود بود و هرگز سخنی نابجا از ایشان شنیده نمی‌شد، ساده‌زیستی علیرغم برخورداری ازمواهب دنیایی درزندگی وعمل ایشان به وضوح وجود داشت. تواضع وفروتنی این استاد فرهیخته زبانزد سایرین بود.آنقدرتواضع وفروتنی ایشان خالصانه وعمیق بود که هر کس با ایشان معاشرت می‌کرد مجذوب این فروتنی خالصانه می‌شد، استاد به واقع اهل تواضع وفروتنی بودند.خداترسی، کار برای رضای خدا، توجه به عمل صالح ، شکرکردن مکرر ازنعمات الهی دراعمال وکردار ایشان نمایان بود. تصورنمی‌کنم بتوان کسی را پیدا کرد که با استاد معاشرت کرده باشد وهرگز شاهدخودستایی استادبوده باشد. استاد همواره حاصل کارهای خوب رابه شاگردانشان وهمکارانشان ربط می دادند ومی‌گفتند ماهم نقشی داشتیم . سکوت ، بجا سخن گفتن، تلاوت مستمر قرآن نمونه های دیگری ازخصایل استاد بود که به یقین در تکامل روح بلند ایشان نقش بسزایی داشت . استاد هرروز ساعت 30/6 صبح دردانشکده بودند . نیم ساعت پیاده روی روزانه مقابل مسجد دانشگاه ازبرنامه ثابت ایشان بود . پس ازآن تلاوت قرآن وپس ازآن آماده شدن برای رفتن به کلاس درس .

       استاد نزدیک به 50 سال تدریس کردند اما هرگز بدون مطالعه درکلاس درس حاضر نشدند. استاد به نماز اول وقت بهای زیادی می دادند وهمواره نصیحت می‌کردند که به دانشجویانتان بگویید هرکاری می‌خواهید انجام دهید شما جوانید ولی نمازاول وقت راترک نکنید، این را درکلاس درس ودرجلسات عمومی همواره متذکربودند. تاکید داشتند نماز حافظ شماست . ممکن است کمی گمراهی کنید ولی نماز شما را باز می گرداند به همین خاطر به نمازخیلی بها می دادند و به دانشجویان نیز این راتاکید داشتند. می فرمودند به کشورتان خدمت کنید این کشور را شما باید بسازید. دانشجویان نخبه اکثراً باایشان کارمی‌کردند . همواره یادآور می شدند که یادتان باشد وقتی شما از این کشور می روید کسی نیست این کشور را بسازد،باید بمانید وبسازید ودهها پیام اینگونه .

       به راستی شایسته است بگویم استاد صاحب مکتب و مرام صالحین در زندگی روزمره خود بود. استاد پدر و معلم بود برای نسل نو داروسازی کشور، ایران عالم وعامل بزرگی رااز دست داد . یقین دارم ایشان به عنوان بنده صالح خدا که عمرش همراه با خیر و برکت برای مردم بود و بندگی خدا در اعمال روزانه ایشان مشهود، در جوار صالحین آمرزیده خواهد بود، خداوند توفیقی دهد تا رهرو این دانشمند صالح و پرهیزگار باشیم.سپید