شفا آنلاین>سلامت> درمان بیولوژیک چیست؟ درمان بیولوژیک (که گاهی اوقات ایمنی درمانی، زیست درمانی یا درمان تعدیل کننده واکنش زیست ـ شناختی نیز نامیده میشود)، در بین انواع درمانهای سرطان، روش نسبتا جدیدی بهحساب میآید.
به گزارش
شفا آنلاین، سایر درمانها عبارتند از جراحی، شیمیدرمانی و
پرتودرمانی. درمانهای بیولوژیک، از سیستم ایمنی بدن بهصورت
مستقیم یا غیرمستقیم، بهمنظور مبارزه با سرطان یا کاهش عوارض جانبی
احتمالی برخی از روشهای درمان آن، استفاده میکند.
سیستم
ایمنی چیست و چه اجزایی دارد؟ سیستم ایمنی شبکه پیچیدهای متشکل
از سلولها و اندامهاست که با یکدیگر بهمنظور دفاع از
بدن در مقابل حملات عوامل «بیگانه» یا «غیرخودی» همکاری میکنند.
این شبکه یکی از ابزارهای اصلی بدن برای مبارزه با عفونت و بیماری است.
سیستم ایمنی، به اشکال مختلف در برابر بیماریها، از جمله سرطان
عمل میکند. برای مثال، سیستم ایمنی تفاوت میان سلولهای
سالم و سلولهای سرطانی را در بدن تشخیص میدهد و برای نابودی
سلولهای سرطانی اقدام میکند. با اینحال، سیستم ایمنی همواره با
سلولهای سرطانی بهعنوان «بیگانه» برخورد نمیکند. از
طرفی، ممکن است سرطان هنگامی ایجاد شود که سیستم ایمنی آسیب دیده باشد یا
بهطور مناسب کار نکند. درمانهای بیولوژیک جهت ترمیم، برانگیختن
یا بهبود واکنشهای سیستم ایمنی طراحی میشوند.
تعدیلکننده
واکنشهای زیستشناختی چه هستند و از آنها چگونه جهت درمان سرطان
استفاده میشود؟ برخی پادتنها، سایتوکینها و
دیگر مواد سیستم ایمنی را میتوان جهت استفاده در درمان سرطان در
آزمایشگاه تولید کرد. اغلب این مواد را تعدیلکننده
واکنشهای زیستشناختی مینامند. این مواد فعل و
انفعالات میان سیستم ایمنی بدن و سلولهای سرطانی را با تقویت،
هدایت یا ترمیم توانایی بدن برای مبارزه با سرطان تنظیم میکنند.
تعدیلکنندههای واکنشهای زیستشناختی
عبارتند از اینترفرونها، عاملهای تحریککننده
کلونی، پادتنهای تک دودمانی، واکسنها، ژن درمانی و
عوامل تاثیرگذار بر سیستم ایمنی.
پژوهشگران
بهمنظور درک عملکرد تعدیلکنندههای واکنشهای
زیستشناختی و طرح روشهایی برای درمان سرطان، همچنان
انواع جدیدی را از آنها کشف میکنند. ممکن است از
درمانهای بیولوژیک در موارد زیر استفاده شود:
◙ متوقف ساختن، مهار یا مختل کردن فرآیندهایی که موجب گسترش سرطان میشوند.
◙
متمایز ساختن سلولهای سرطانی و در نتیجه، افزایش احتمال شناسایی
و نابودی آنها توسط سیستم ایمنی.
◙
تقویت قدرت نابودکنندگی سلولهای سیستم ایمنی، از جمله
سلولهای T، سلولهای نابودگر طبیعی و ماکروفاژها.
◙
تنظیم الگوی رشد سلولهای سرطانی به شکلی که رفتاری مشابه
سلولهای سالم پیدا کنند.
◙
متوقف ساختن یا معکوس کردن فرآیندی که سلولهای طبیعی یا
سلولهای پیش سرطانی را به سلولهای سرطانی تبدیل
میکند.
◙
افزایش توانایی بدن در ترمیم یا جایگزینی سلولهای طبیعی
آسیبدیده یا از بین رفته بر اثر دیگر روشهای درمان
سرطان، مانند شیمیدرمانی یا پرتوتابی.
◙ جلوگیری از سرایت سلولهای سرطانی به دیگر قسمتهای بدن.
برخی
از تعدیلکننده واکنشهای زیستشناختی، بخش
ثابتی در درمانهای استاندارد گونههایی از انواع سرطان هستند، در
حالیکه گروهی دیگر از آنها در پژوهشهای بالینی بررسی میشوند.
از تعدیلکننده واکنشهای زیستشناختی به
تنهایی یا به همراه یکدیگر استفاده میشود. از این مواد به همراه
دیگر درمانها، مانند پرتودرمانی یا شیمیدرمانی نیز استفاده
میشود.