» عمومی
شفا آنلاین>سلامت>اسراف و اتلاف مواد غذایی از مهم ترین عوامل تهدید کننده در مسیر دستیابی به توسعه پایدار محسوب می شود، بر پایه گزارش های منتشرشده به وسیله سازمان خواروبار و کشاورزی(فائو) در جهانی که900 میلیون تن از گرسنگی رنج می‌برند.
به گزارش شفا آنلاین، انسان برای رشد، نیازمند موادغذایی مناسب و مفید است و
کیفیت زندگی او با چگونگی تغذیه آن پیوندی عمیق دارد زیرا مواد غذایی مختلف
سبب ایجاد انرژی در بدن می شود و زمینه رشد وی را فراهم می کند، افرادی که
به صورت کافی تغذیه نمی کنند، دچار مشکل های فراوانی می شوند و در نگاهی
دیگر باید دانست مصرف بیش از اندازه مواد غذایی نیز آسیب های فراوانی را
برای افراد ایجاد می کند، بنابراین باید همواره به حفظ تعادل در این باره
توجه داشت و به منظور مصرف متعادل آن تلاش کرد اما در این میان مردمان برخی
کشورها به نوع مواد مصرفی و میزان استفاده از آن دقت نمی کنند و بیش از
استانداردهای مطرح شده به اسراف مواد غذایی مبادرت می پردازند.
بر پایه گزارش های منتشرشده سازمان خواروبار و کشاورزی(فائو) در جهانی که900 میلیون تن از گرسنگی رنج می‌برند، یک‌سوم از مواد غذایی تولید شده به وسیله انسان ها هدر می‌رود. این امر از زیان اقتصادی صرف فراتر است و پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی آن، بر پایداری توسعه جوامع بشری اثر می گذارد.
در این میان اسراف و هدر رفت مواد غذایی در ایران نیز از جمله مسایل مهم و نگران کننده است که فائو هم آن امر را تایید می کند. بر اساس گزارش این نهاد هر روز به ازای هر فرد، 134کیلوکالری غذا در ایران به هدر می‌رود، یعنی سرانه هدر رفت روزانه غذا در کشور 134 کیلوکالری است. همچنین گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد که 35 درصد محصول های کشاورزی تولیدی در ایران به هدر می‌رود. بدین شکل از 100 میلیون تُن محصول کشاورزی تولیدی در کشور 35 میلیون تن در سال دور ریخته می‌شود که معادل غذای 15 میلیون تن است. در این زمینه باید به 30 درصد ضایعات در نان، 25 تا 30 و حتی 50 درصد ضایعات در میوه‌ها و سبزیجات، 10 درصد ضایعات در برنج، 25 درصد ضایعات در خرما و ... اشاره کرد.
نتیجه اینکه ابعاد خیره‌کننده ضایعات مواد غذایی نشان می دهد که این امر در شمار یکی از بارزترین مصداق های اتلاف، اسراف و انحراف از معیارهای توسعه پایدار به شمار می‌آیند، باید بیان داشت، پدیده ضایعات مواد غذایی به طور کامل در تضاد با چشم انداز تصور شده کشور در 1404 خورشیدی و رهنمودهای اقتصاد مقاومتی است، در حالی که در فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی، غذا نمونه تمام معنای روزی خیر و برکت است و اسراف یا اتلاف آن از نظر اخلاقی امری ناپسند تلقی می شود.
پژوهشگر اطلاع رسانی به دلیل اهمیت این موضوع و آثار زیانبار آن بر اقتصاد و جامعه به گفت و گو با «خدیجه رحمانی» عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، «کاوه زرگران» فعال اقتصادی در عرصه صنعت غذایی و دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران و «لیلا میرمقدایی» عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران پرداخت.
** الگوی غذایی خانوار ایرانی نامناسب است
«خدیجه رحمانی» عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی الگوی مصرف مواد غذایی در ایران را نامناسب ارزیابی کرد و گفت: الگوی مصرف مواد غذایی در کشور نسبت به الگوی مصرف سالم اختلاف زیادی دارد. به همین علت هم از آن به عنوان علل سوء تغذیه یا علل مرگ و میر نام برده می شود. در سطح خانوارهای ایرانی، سرانه مصرف موادی مانند نان و برنج 5 درصد، روغن 20 درصد، قند و شکر 38 درصد بیشتر از مقدار توصیه شده است، بر این پایه می توان دریافت که مصرف خانوارهای ایرانی تا چه میزان از یک الگوی سالم فاصله دارد که همین امر زمینه افزایش وزن و به دنبال آن دچار شدن به بیماری های متعدد قلبی و عروقی و برخی از سرطان ها را فراهم می کند. بنابراین به نوعی می توان گفت، مهمترین علت مرگ و میر در ایران تغذیه نامناسب در خانوارها است.
عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی درباره دریافت کالری مواد غذایی ایرانی ها، بیان داشت: برپایه بررسی های انیستیتو تغذیه ایران در سال های پیش از 1390 خورشیدی، 50 درصد از مردم ایران بیش از میزان معمول کالری مواد غذایی دریافت می کنند و از 50 درصد باقی مانده 25 درصد کمتر از میزان معمول بوده است و تنها 25 درصد به صورت نرمال کالری مواد غذایی به بدن آنها وارد می شود، باید گفت که دریافت بالای کالری سبب بیماری های متعدد و مرگ و میر می شود.
با توجه به اینکه آمارها بیانگر یک الگوی نامناسب مواد غذایی در جامعه است، بایستی برای گسترش فرهنگ صحیح مصرف در تمام زمینه ها به ویژه در مصرف مواد غذایی با استفاده از یک تلاش گسترده به یک الگوی صحیح دست پیدا کرد که در این میان رسانه ها می توانند رسالت مهمی بر عهده داشته باشند به ویژه صدا و سیما بایستی یک الگوی صحیح تغذیه را به جامعه ایرانی آموزش دهد.
در بخش صنایع غذایی بعضی مواقع غذاهای نامناسبی وجود دارد و با تبلیغات گسترده نیز همراه است در صورتی که باید در این باره به آموزش های صحیح به ویژه برای کودکان و دانش آموزان پرداخت اما در این زمینه زیاد کارآمد رفتار نمی شود، به همین دلیل می توان گفت وظیفه آموزش صحیح به عهده رسانه ها است که باید در ترویج الگوی صحیح مصرف مواد غذایی در جامعه تلاش کنند. همچنین دولت و سیاست گزاران مربوطه هم باید در بخش امنیت غذایی مسوولیت تامین مواد غذایی سالم و ایمن را که قابل دسترسی برای جامعه باشد، بر عهده بگیرند.
**بسته بندی های نوین باعث کاهش ضایعات مواد غذایی می شود
«کاوه زرگران» فعال اقتصادی در عرصه صنعت غذایی و دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران درباره وضعیت صنایع غذایی جامعه، گفت: در برخی از صنایع غذایی جامعه به استانداردهای جهانی بسیار نزدیک و پیشرفت قابل ملاحظه ای دارد و در بخشی دیگر همچون صنایع قند و شکر قدیمی بوده اما کارایی خود را همچنان دارد. باید دانست که بدین شکل اتلاف مواد خام در کارخانه های مواد غذایی صورت نمی گیرد.
وی در ادامه بسته بندی مواد غذایی را از راهکارهای مهم و اساسی در جلوگیری از اسراف مواد غذایی دانست و اظهار داشت: یکی از بحث های مهم و اثرگذار در ماندگاری و کیفیت محصول های غذایی بسته بندی است و در حال حاضر تمام واحدهای صنایع غذایی ملزم به بسته بندی محصول های خود هستند. البته کاربرد روش های نوین بسته بندی نیز در فروش و مصرف محصول های غذایی بسیار تاثیرگذار و مهم است. مشاهده می شود بسیاری از واحدهای صنایع غذایی به دلیل بسته بندی های به روز خود از فروش بالایی برخوردار هستند. همچنین برای کاهش ضایعاتی که در مواد غذایی کشاورزی وجود دارد باید از نظام سورتینگ و بسته بندی های مناسب و نوین در این زمینه استفاده کرد زیرا در برخی از حوزه های مواد غذایی ارزان بودن مواد خام باعث شده تا ارزش واقعی این مواد برای جامعه قابل درک و لمس نباشد.
دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران فرهنگ سازی در مصرف مواد غذایی در میان افراد جامعه را بسیار تاثیرگذار دانست و عنوان کرد: به دلیل اینکه مواد غذایی که به دست مردم می رسد از بخش های مختلف همچون صنایع، مزرعه ها و اصناف تهیه می شود از این رو فرهنگ سازی برای مصرف کننده بسیار مهم است و در این زمینه در جامعه ضعف وجود دارد و تنها بخش هایی از این زنجیره غذایی به هدف های عالیه خود دست پیدا می کند به همین منظور بایستی دانست اصلاح الگوی مصرف از روش فرهنگ سازی امکان دارد.
کاوه زرگران نقش رسانه ها در زمینه فرهنگ سازی برای ترویج الگوی صحیح مصرف مواد غذایی را مهمترین و تاثیرگذارترین بخش مطرح کرد و گفت: رسانه ها باید با برنامه ریزی های صحیح به فرهنگ سازی در زمینه مصرف مواد غذایی و جلوگیری از اسراف و اتلاف آن در خانوارها بپردازند و هر سازمان و وزراتخانه ای که بخواهد بخش صنایع و مواد غذایی را مدیریت کند، باید از کمک و همیاری رسانه ها به ویژه صدا و سیما و خبرگزاری ها استفاده کند.
** آموزش در رسانه ها نقش مهمی در کاهش اسراف و اتلاف مواد غذایی دارد
«لیلا میرمقدایی» عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران، ساده ترین روش برای محافظت از مواد غذایی را بسته بندی دانست و اظهار داشت: بسته بندی در واقع از مواد غذایی در برابر نفوذ عوامل خارجی و حفظ خواص داخلی آن محافظت می کند. این مقوله به منظور افزایش مدت نگهداری به دلیل محافظت ماده غذایی از عوامل فساد درونی و بیرونی به ویژه درباره محصولات تازه ای همچون گوشت، مرغ و ماهی و حمل و نقل آسان تر آنها استفاده می‌شود و بدین ترتیب ضایعات مواد غذایی را به دلیل آلودگی‌های میکروبی، واکنش‌های شیمیایی و تنش‌های فیزیکی کاهش می‌دهد. علاوه بر این موارد در کنار بسته بندی؛ انجماد مواد غذایی نیز به افزایش عمر نگهداری و حفظ بافت، رنگ، عطر، طعم و ارزش تغذیه ای محصول و در نتیجه کاهش ضایعات مواد غذایی کمک می‌کند.
وی در ادامه افزود: استفاده از تکنولوژی‌های نوین در مزرعه، هنگام برداشت محصول، زمان نگهداری مواد اولیه و حتی در زمان تولید محصول نهایی می‌تواند کمک زیادی به کاهش ضایعات کشاورزی و مواد غذایی کند.
عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران در مورد نقش رسانه ها در کاهش اسراف مواد غذایی، گفت: رعایت اصول نگهداری مواد غذایی با توجه به نوع محصول در مراحل مختلف تولید، نگهداری در فروشگاه ها و مصرف در منزل به جلوگیری از اسراف کمک می‌کند، این اصول را می‌توان به وسیله رسانه ها به مردم آموزش داد و آن را حتی از زمان مدرسه در افراد شروع و نهادینه کرد. بدین ترتیب نقش رسانه ها در کاهش اسراف مواد غذایی می تواند بسیار پررنگ باشد. نشان دادن روش های نگهداری صحیح مواد غذایی مختلف، تشویق به خرید مواد غذایی به اندازه مصرف روزانه، تشویق به کاهش تنوع غذاها در مهمانی‌ها و نهاد های اداری و دولتی، ترغیب رستوران‌ها به استفاده از غذا به‌صورت نیم پرس، از مواردی است که به صورت میان برنامه های تبلیغاتی یا ساخت فیلم، سریال و انیمیشن می توان به مخاطبان آموزش داد، با توجه به این اصول، نمایش دادن معایب اسراف به صورت کاریکاتور در روزنامه ها نیز تا میزان زیادی می‌تواند به فرهنگسازی در این زمینه کمک کند.
بر پایه گزارش های منتشرشده سازمان خواروبار و کشاورزی(فائو) در جهانی که900 میلیون تن از گرسنگی رنج می‌برند، یک‌سوم از مواد غذایی تولید شده به وسیله انسان ها هدر می‌رود. این امر از زیان اقتصادی صرف فراتر است و پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی آن، بر پایداری توسعه جوامع بشری اثر می گذارد.
در این میان اسراف و هدر رفت مواد غذایی در ایران نیز از جمله مسایل مهم و نگران کننده است که فائو هم آن امر را تایید می کند. بر اساس گزارش این نهاد هر روز به ازای هر فرد، 134کیلوکالری غذا در ایران به هدر می‌رود، یعنی سرانه هدر رفت روزانه غذا در کشور 134 کیلوکالری است. همچنین گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد که 35 درصد محصول های کشاورزی تولیدی در ایران به هدر می‌رود. بدین شکل از 100 میلیون تُن محصول کشاورزی تولیدی در کشور 35 میلیون تن در سال دور ریخته می‌شود که معادل غذای 15 میلیون تن است. در این زمینه باید به 30 درصد ضایعات در نان، 25 تا 30 و حتی 50 درصد ضایعات در میوه‌ها و سبزیجات، 10 درصد ضایعات در برنج، 25 درصد ضایعات در خرما و ... اشاره کرد.
نتیجه اینکه ابعاد خیره‌کننده ضایعات مواد غذایی نشان می دهد که این امر در شمار یکی از بارزترین مصداق های اتلاف، اسراف و انحراف از معیارهای توسعه پایدار به شمار می‌آیند، باید بیان داشت، پدیده ضایعات مواد غذایی به طور کامل در تضاد با چشم انداز تصور شده کشور در 1404 خورشیدی و رهنمودهای اقتصاد مقاومتی است، در حالی که در فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی، غذا نمونه تمام معنای روزی خیر و برکت است و اسراف یا اتلاف آن از نظر اخلاقی امری ناپسند تلقی می شود.
پژوهشگر اطلاع رسانی به دلیل اهمیت این موضوع و آثار زیانبار آن بر اقتصاد و جامعه به گفت و گو با «خدیجه رحمانی» عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، «کاوه زرگران» فعال اقتصادی در عرصه صنعت غذایی و دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران و «لیلا میرمقدایی» عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران پرداخت.
** الگوی غذایی خانوار ایرانی نامناسب است
«خدیجه رحمانی» عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی الگوی مصرف مواد غذایی در ایران را نامناسب ارزیابی کرد و گفت: الگوی مصرف مواد غذایی در کشور نسبت به الگوی مصرف سالم اختلاف زیادی دارد. به همین علت هم از آن به عنوان علل سوء تغذیه یا علل مرگ و میر نام برده می شود. در سطح خانوارهای ایرانی، سرانه مصرف موادی مانند نان و برنج 5 درصد، روغن 20 درصد، قند و شکر 38 درصد بیشتر از مقدار توصیه شده است، بر این پایه می توان دریافت که مصرف خانوارهای ایرانی تا چه میزان از یک الگوی سالم فاصله دارد که همین امر زمینه افزایش وزن و به دنبال آن دچار شدن به بیماری های متعدد قلبی و عروقی و برخی از سرطان ها را فراهم می کند. بنابراین به نوعی می توان گفت، مهمترین علت مرگ و میر در ایران تغذیه نامناسب در خانوارها است.
عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی درباره دریافت کالری مواد غذایی ایرانی ها، بیان داشت: برپایه بررسی های انیستیتو تغذیه ایران در سال های پیش از 1390 خورشیدی، 50 درصد از مردم ایران بیش از میزان معمول کالری مواد غذایی دریافت می کنند و از 50 درصد باقی مانده 25 درصد کمتر از میزان معمول بوده است و تنها 25 درصد به صورت نرمال کالری مواد غذایی به بدن آنها وارد می شود، باید گفت که دریافت بالای کالری سبب بیماری های متعدد و مرگ و میر می شود.
با توجه به اینکه آمارها بیانگر یک الگوی نامناسب مواد غذایی در جامعه است، بایستی برای گسترش فرهنگ صحیح مصرف در تمام زمینه ها به ویژه در مصرف مواد غذایی با استفاده از یک تلاش گسترده به یک الگوی صحیح دست پیدا کرد که در این میان رسانه ها می توانند رسالت مهمی بر عهده داشته باشند به ویژه صدا و سیما بایستی یک الگوی صحیح تغذیه را به جامعه ایرانی آموزش دهد.
در بخش صنایع غذایی بعضی مواقع غذاهای نامناسبی وجود دارد و با تبلیغات گسترده نیز همراه است در صورتی که باید در این باره به آموزش های صحیح به ویژه برای کودکان و دانش آموزان پرداخت اما در این زمینه زیاد کارآمد رفتار نمی شود، به همین دلیل می توان گفت وظیفه آموزش صحیح به عهده رسانه ها است که باید در ترویج الگوی صحیح مصرف مواد غذایی در جامعه تلاش کنند. همچنین دولت و سیاست گزاران مربوطه هم باید در بخش امنیت غذایی مسوولیت تامین مواد غذایی سالم و ایمن را که قابل دسترسی برای جامعه باشد، بر عهده بگیرند.
**بسته بندی های نوین باعث کاهش ضایعات مواد غذایی می شود
«کاوه زرگران» فعال اقتصادی در عرصه صنعت غذایی و دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران درباره وضعیت صنایع غذایی جامعه، گفت: در برخی از صنایع غذایی جامعه به استانداردهای جهانی بسیار نزدیک و پیشرفت قابل ملاحظه ای دارد و در بخشی دیگر همچون صنایع قند و شکر قدیمی بوده اما کارایی خود را همچنان دارد. باید دانست که بدین شکل اتلاف مواد خام در کارخانه های مواد غذایی صورت نمی گیرد.
وی در ادامه بسته بندی مواد غذایی را از راهکارهای مهم و اساسی در جلوگیری از اسراف مواد غذایی دانست و اظهار داشت: یکی از بحث های مهم و اثرگذار در ماندگاری و کیفیت محصول های غذایی بسته بندی است و در حال حاضر تمام واحدهای صنایع غذایی ملزم به بسته بندی محصول های خود هستند. البته کاربرد روش های نوین بسته بندی نیز در فروش و مصرف محصول های غذایی بسیار تاثیرگذار و مهم است. مشاهده می شود بسیاری از واحدهای صنایع غذایی به دلیل بسته بندی های به روز خود از فروش بالایی برخوردار هستند. همچنین برای کاهش ضایعاتی که در مواد غذایی کشاورزی وجود دارد باید از نظام سورتینگ و بسته بندی های مناسب و نوین در این زمینه استفاده کرد زیرا در برخی از حوزه های مواد غذایی ارزان بودن مواد خام باعث شده تا ارزش واقعی این مواد برای جامعه قابل درک و لمس نباشد.
دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران فرهنگ سازی در مصرف مواد غذایی در میان افراد جامعه را بسیار تاثیرگذار دانست و عنوان کرد: به دلیل اینکه مواد غذایی که به دست مردم می رسد از بخش های مختلف همچون صنایع، مزرعه ها و اصناف تهیه می شود از این رو فرهنگ سازی برای مصرف کننده بسیار مهم است و در این زمینه در جامعه ضعف وجود دارد و تنها بخش هایی از این زنجیره غذایی به هدف های عالیه خود دست پیدا می کند به همین منظور بایستی دانست اصلاح الگوی مصرف از روش فرهنگ سازی امکان دارد.
کاوه زرگران نقش رسانه ها در زمینه فرهنگ سازی برای ترویج الگوی صحیح مصرف مواد غذایی را مهمترین و تاثیرگذارترین بخش مطرح کرد و گفت: رسانه ها باید با برنامه ریزی های صحیح به فرهنگ سازی در زمینه مصرف مواد غذایی و جلوگیری از اسراف و اتلاف آن در خانوارها بپردازند و هر سازمان و وزراتخانه ای که بخواهد بخش صنایع و مواد غذایی را مدیریت کند، باید از کمک و همیاری رسانه ها به ویژه صدا و سیما و خبرگزاری ها استفاده کند.
** آموزش در رسانه ها نقش مهمی در کاهش اسراف و اتلاف مواد غذایی دارد
«لیلا میرمقدایی» عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران، ساده ترین روش برای محافظت از مواد غذایی را بسته بندی دانست و اظهار داشت: بسته بندی در واقع از مواد غذایی در برابر نفوذ عوامل خارجی و حفظ خواص داخلی آن محافظت می کند. این مقوله به منظور افزایش مدت نگهداری به دلیل محافظت ماده غذایی از عوامل فساد درونی و بیرونی به ویژه درباره محصولات تازه ای همچون گوشت، مرغ و ماهی و حمل و نقل آسان تر آنها استفاده می‌شود و بدین ترتیب ضایعات مواد غذایی را به دلیل آلودگی‌های میکروبی، واکنش‌های شیمیایی و تنش‌های فیزیکی کاهش می‌دهد. علاوه بر این موارد در کنار بسته بندی؛ انجماد مواد غذایی نیز به افزایش عمر نگهداری و حفظ بافت، رنگ، عطر، طعم و ارزش تغذیه ای محصول و در نتیجه کاهش ضایعات مواد غذایی کمک می‌کند.
وی در ادامه افزود: استفاده از تکنولوژی‌های نوین در مزرعه، هنگام برداشت محصول، زمان نگهداری مواد اولیه و حتی در زمان تولید محصول نهایی می‌تواند کمک زیادی به کاهش ضایعات کشاورزی و مواد غذایی کند.
عضو هیات علمی انجمن تغذیه ایران در مورد نقش رسانه ها در کاهش اسراف مواد غذایی، گفت: رعایت اصول نگهداری مواد غذایی با توجه به نوع محصول در مراحل مختلف تولید، نگهداری در فروشگاه ها و مصرف در منزل به جلوگیری از اسراف کمک می‌کند، این اصول را می‌توان به وسیله رسانه ها به مردم آموزش داد و آن را حتی از زمان مدرسه در افراد شروع و نهادینه کرد. بدین ترتیب نقش رسانه ها در کاهش اسراف مواد غذایی می تواند بسیار پررنگ باشد. نشان دادن روش های نگهداری صحیح مواد غذایی مختلف، تشویق به خرید مواد غذایی به اندازه مصرف روزانه، تشویق به کاهش تنوع غذاها در مهمانی‌ها و نهاد های اداری و دولتی، ترغیب رستوران‌ها به استفاده از غذا به‌صورت نیم پرس، از مواردی است که به صورت میان برنامه های تبلیغاتی یا ساخت فیلم، سریال و انیمیشن می توان به مخاطبان آموزش داد، با توجه به این اصول، نمایش دادن معایب اسراف به صورت کاریکاتور در روزنامه ها نیز تا میزان زیادی می‌تواند به فرهنگسازی در این زمینه کمک کند.
نظرشما
آخرین اخبار