شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> برای تدوین استانداردهای اعتباربخشی بیمارستان‌ها، دو رویکرد «بخشی» و «کارکردی» وجود دارد. در رویکرد بخشی که در آن برای هر بخش بیمارستان به‌صورت جداگانه استانداردها و سنجه‌هایی تدوین می‌شود، سنجه‌های اعتباربخشی افزایش پیدا کرده و بیمارستان‌ها درگیر مستندسازی زیاد می‌شوند.
علاوه‌براین، در این روش با توجه به متفاوت بودن نوع بیمارستان‌ها نیاز به
چندین کتاب استاندارد وجود دارد. از آنجاکه در رویکرد بخشی، بیمارستان به
صورت بخش‌های مجزا دیده می‌شود، در نتیجه، کیفیت در برخی از بخش‌ها مناسب
بوده و در سایر بخش‌ها مطلوب نیست. رویکرد بخشی ممکن است کار را برای مدیران ارشد بیمارستان‌ها ساده کند و آنها اجرای استانداردهای هر بخش را به مسئول بخش واگذار کنند. این روش علاوه‌بر اتلاف منابع بیمارستان، موجب افزایش تنش بین کارکنان نیز می‌شود. به خاطر ماهیت خدمات بیمارستانی، عملکرد هر بخش وابسته به عملکرد بخش‌های دیگر می‌شود. در ادامه وقتی مسئول هر بخش تنها به دنبال اجرای سنجه‌های اعتباربخشی واحد خود باشد، همکاری بین واحدهای مختلف بیمارستان کم شده و در نهایت بیمار آسیب خواهد دید.
استانداردهای اعتباربخشی کشور باید از حالت بخشی به حالت کارکردی تبدیل شوند. استانداردها در رویکرد کارکردی برای کل بیمارستان با تاکید همزمان بر ساختارها، فرایندها و نتایج برای نهادینه‌شدن کیفیت، ایمنی و اثربخشی در بیمارستان‌ها تدوین می‌شود.
در این رویکرد کارکردهای مهمی که منجر به بهبود ایمنی، کیفیت و اثربخشی خدمات می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد و مدیران بیمارستان‌ها بر ارتقای این کارکردها متمرکز می‌شوند. در نتیجه، مسئولیت اصلی اجرای استانداردهای اعتباربخشی در دست مدیران ارشد بیمارستان خواهد بود. از آنجاکه این رویکرد موجب استفاده بهینه از منابع بیمارستان شده و اثربخشی بیشتری خواهد داشت، تقریباً اکثر کشورهای جهان از رویکرد کارکردی استفاده می‌کنند. در این میان هیچ‌گونه رویکرد تلفیقی وجود ندارد. استفاده از ترکیب این دو رویکرد، اثربخش و کارآمد نبوده و تنها منجر به افزایش تعداد محورها و استانداردهای ارزیابی می‌شود.
بیش از 100 مدل ارزشیابی عملکرد در جهان وجود دارد که همگی از مدل کارکردی استفاده می‌کنند.
سازمان ملی استاندارد ایران نیز از مدل کارکردی برای ارزیابی سازمان‌ها و انتخاب بهترین آنها استفاده می‌کند که شامل 7 محور رهبری و مدیریت، فرایندها، منابع، کارکنان، نتایج مشتریان و مصرف کنندگان، نتایج محیط زیست و جامعه و نتایج عملکردی (نتایج مالی، غیرمالی و نتایج کارکنان) است.
برای تدوین استانداردها باید کمیته فنی اعتباربخشی شامل متخصصان بالینی و کارشناسان خبره مدیریت بهداشت و درمان تشکیل شود. اعضای کمیته باید از دانش فنی و تجربه کاری بسیار بالایی برخوردار و با سیستم‌های ارزشیابی عملکرد آشنا باشند. مدت عضویت در کمیته باید حداقل 3 سال باشد و این افراد حداقل باید 20 سال سابقه کاری مفید در حوزه تخصصی خود داشته باشند. نظرات ذینفعان مختلف نظیر مدیران و کارکنان بیمارستان‌ها، بیماران و همراهان آنها، ارزیابان و اساتید باید جمع‌آوری، در کمیته فنی بررسی و در تکمیل استانداردها استفاده شود. البته حضور مستقیم این افراد در کمیته تدوین استانداردها پیشنهاد نمی‌شود چراکه ممکن است منجربه به‌کارگیری استانداردهای ضعیف گاهاً بدون پشتوانه علمی شود. مدیران و کارکنان بیمارستان‌ها مشتریان استانداردها هستند، بنابراین، متمایل به کاهش هر چه بیشتر سنجه‌ها و بکارگیری سنجه‌هایی هستند که اجرای آنها ساده باشد.سپید
علی‌محمد مصدق‌راد
دکترای سیاستگذاری و مدیریت سلامت و
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکترای سیاستگذاری و مدیریت سلامت و
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نظرشما
آخرین اخبار