بررسی
تستهای تیروئید در خون تنها با گرفتن نمونه خون وریدی امکانپذیر است و
آمادگی خاصی برای انجام آن لازم نیست. البته بعضی داروها میتوانند در
نتیجه اصلی آن اختلال ایجاد کنند، بنابراین مسئولان آزمایشگاه را قبل از
انجام تست در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهید.
زمانی
که پزشک میخواهد عملکرد غده تیروئید شما را بررسی کند یا به تشخیص
کمکاری یا پرکاری تیروئید برسد، به پانل تستهای تیروئیدی میپردازد که
دربرگیرنده 3 تست زیر هستند:
هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)
تیروکسین آزاد (free T4)
ترییدوتیرونین آزاد یا کل (tota- or free T3).
امروزه
توصیه میشود برای ارزیابی اولیه اختلالات تیروئیدی فقط تست TSH درخواست
شود. اگر سطح آن غیرطبیعی بود، میتوان پس از آن سطح تیروکسین آزاد را
بررسی کرد. البته بعضی راهنماهای بالینی هنوز توصیه میکنند بررسی سطح تست
T3 توتال یا T3 آزاد نیز درخواست شود. بعضی از آزمایشگاهها بهطور روتین
این کار را انجام میدهند و اگر سطح TSH غیرطبیعی باشد، بقیه تستها را نیز
انجام میدهند. این کار باعث صرفهجویی در زمان پزشک و بیمار خواهد شد.
گاهی
تستهای پانل تیروئیدی زمانی درخواست میشوند که بیمار با علایم مطرح
کننده کمکاری یا پرکاری تیروئید مراجعه کرده است.
علایم
و نشانههای کمکاری تیروئید عبارتند از: افزایش وزن، پوست خشک، یبوست،
عدم تحمل سرما، پف کردگی پوست، ریزش مو، خستگی و نامنظمی قاعدگی در زنان.
علایم
و نشانههای پرکاری تیروئید عبارتند از: افزایش تعداد ضربان قلب، اضطراب،
کاهش وزن، اشکال در خواب، لرزش در دستها، ضعف، اسهال، پفکردگی در اطراف
چشمها، خشکی، التهاب یا برآمدگی چشمها.
اگر
سیستم بازخورد (فیدبک) که دربرگیرنده غده تیروئید است، به دلیل طیفی از
اختلالات به درستی کار نکند، افزایش یا کاهش مقادیر هورمونهای تیروئیدی رخ
میدهد. اگر غلظت TSH افزایش یافته باشد، بدان معنا است که تیروئید
نتوانسته مقادیر کافی از هورمونهای T4 و T3 را در خون آزاد کند و فرد
علایم کمکاری تیروئید را بروز میدهد. عکس این رابطه برای پرکاری تیروئید
صدق میکند. در زیر به بعضی مثالها برای نتایج معمول تست و معانی آنها
اشاره میشود.
TSH: بالا، T4: طبیعی، T3: طبیعی: کمکاری تیروئید خفیف یا تحت بالینی
TSH: بالا، T4: پائین، T3: پائین یا طبیعی: کمکاری تیروئید
TSH: پائین، T4: طبیعی، T3: طبیعی: پرکاری تیروئید خفیف یا تحت بالینی
TSH: پائین، T4: بالا یا طبیعی، T3: بالا یا طبیعی: پرکاری تیروئید
TSH: پائین، T4: پائین یا طبیعی، T3: پائین یا طبیعی: بیماری غیرتیروئیدی،
کمکاری ثانویه یا مربوط به غده هیپوفیز
TSH: طبیعی، T4: بالا، T3: بالا: نشانگان مقاومت به هورمون تیروئیدی
(موتاسیون در گیرنده هورمون تیروئیدی که عملکرد هورمون تیروئید را کاهش
میدهد).سپید