هر چند آلودگي تاثير
مستقيمی بر كيفيت زندگي ما مي‌گذارد، اما دست روی دست گذاشته‌ایم و کاری
نمی‌کنیم. وقتي مي‌بينيم گرهی باز نمی‌شود انگار كه با خودمان و ديگران لج
كرده باشيم بدون توجه به اينكه مسبب بخش قابل توجهي از آلودگي خود ما
هستيم، خودروی شخصي را از پاركينگ بيرون مي‌آوريم و به ميليون‌ها خودروی
تك‌سرنشين شهر اضافه مي‌شويم. تعطيلي به دليل آلودگي هوا حتي استفاده از
خودروی شخصي را درست در اوج روزهاي آلوده بيشتر كرده است. كار حتي به دور
دور كردن در هواي آلوده كشيده است.
ديروز تهران براي يازدهمين روز متوالي آلوده بود؛ پايتختي كه در آن بر اساس آخرين آمارهاي پزشكي قانوني روزانه هفت نفر به دليل آلودگي هوا فوت مي‌كنند، اما اگر در اين 11روز در ساعات اوج ترافيك كه نه حتي در اوقات عادي هم سري به خيابان‌هاي پرتردد پايتخت مي‌زديد متوجه مي‌شديد شلوغي خيابان‌ها و تردد خودروها فرقي با گذشته ندارد. اين 11روز تهراني‌ها با موتور و خودروی شخصي و تك‌سرنشين خود سر كار رفتند و هيچ كس به روي خودش هم نياورد شاخص كيفيت وضعيت هوا به مرز هشدار نزديك شده است.
اينجا تهران است، اتوبان نيايش!
ساعت هفت صبح 27 آذر سال 94 است؛ اينجا تهران است، اتوبان نيايش! شلوغ‌ترين ساعت‌هاي ترافيكي كه اين اتوبان به خودش مي‌بيند در مسير غرب به شرق ساعت هفت تا 10 صبح است و عصرها از ساعت پنج تا هشت هم اوج ترافيك را در اين اتوبان پرتردد در هر دو مسير شاهد هستيم. امروز هفتمين روزي است كه هوا پشت سر هم ناسالم است و مدارس هم تعطيل است اما ترافيك اين اتوبان هيچ تفاوتي با ساعات عادي ندارد. نكته جالب اين است كه با وجود تعطيلي مدارس باز هم اين اتوبان مثل روزهاي سابق شلوغ است و يادم مي‌افتد در فصل تابستان هم كه مدارس تعطيل بودند اين مسير هميشه در همين ساعت‌ها پرترافيك بود. وقتي به خودروهايي كه اطرافم هستند نگاه مي‌كنم از هر ده خودرو نه خودرو تك سرنشين و خودروی دهم مسافركش يا تاكسي است. اغلب اين افراد در حال رفتن به سركار خود هستند و به دلايل مختلف ترجيح مي‌دهند با خودروی شخصي خودشان بروند. دولت براي كاستن از ميزان آلودگي هوا مدارس را تعطيل مي‌كند، در حالي كه بيشتر كودكان مدرسه‌اي با سرويس به صورت دسته جمعي به مدرسه مي‌روند و برمي‌گردند و اين كارمندان و شاغلان بخش‌هاي خصوصي و دولتي هستند كه بيشتر مايلند با خودروی شخصي و تك سرنشنين خود به سر كار بروند.
قرار ما فردا! همين ساعت! همين جا!
مسيري كه در ساعت عادي طي كردن آن كمتر از يك ربع زمان مي‌برد، در ساعت‌هاي پرترافيك مانند الان يك ساعت و نيم به طول مي‌انجامد در حالي كه چهره‌ها كاملا خونسرد است و مشخص است همه اين افراد روزهاي زيادي است كه هر روز سر همين ساعت، همينجا هم‌ديگر را ملاقات مي‌كنند و به كنار هم بودن عادت دارند. با خودم فكر مي‌كنم اگر كسي بيمار اورژانسي داشته باشد و در اين شرايط بخواهد او را به بيمارستان منتقل كند حتما بيمار قبل از رسيدن به بيمارستان فوت مي‌كند اما دفعات زيادي را به ياد مي‌آورم كه خودروی اورژانس پشت سر اين خودروهاي تك‌سرنشين به صاحبان هريك از خودروها تقريبا التماس مي‌كرده تا كنار بروند تا شايد او بتواند رد شود. مسير مخصوص تردد مواقع اضطراري در همه كشورها در همه مسيرها به‌ويژه مسيرهاي پرتردد براي عبور و مرور پليس، اورژانس و همچنين خودروهاي حمل و نقل عمومي وجود دارد اما در كشور ما لابد چنين ضرورتي احساس نمي‌شود. در خيابان وليعصر تهران مسير شمال به جنوب چند سالي است كه تردد خودروهاي شخصي ممنوع شده و تنها مسير تردد اتوبوس‌هاي بي‌آر‌تي و خودروهاي خاص مانند پليس و اورژانس وجود دارد. شايد خيلي‌ها يادشان رفته باشد تا چند سال پيش كه اين خيابان اصلي و پرتردد يك طرفه نشده بود چه وضع وحشتناكي داشت اما حالا با يك طرفه شدن اين مسير و مجهز شدن آن به اتوبوس خيلي از مشكلات خيابان حل شده است.
از 13 آبان تا آخر آذر هوا سالم نبوده است!
يازدهمين روز هواي آلوده تهران را پشت سر مي‌گذاريم، در حالي كه بر خلاف سال‌هاي گذشته عامل آلودگي هواي تهراي سرب و بنزن نيست. عوامل آلوده‌كننده هوا در ايران عبارتنداز كربن، ازن، نيتروژن، گوگرد، ذارت معلق كمتر از 2/5 ميكرون و كمتر از 10 ميكرون. شاخص كيفيت هواي روز دوشنبه تهران و مقايسه آن با روز قبل نشان مي‌دهد عامل اصلي آلودگي هواي تهران ذرات معلق كمتر از 2/5 ميكرون و 10 ميكرون است. در تقسيم‌بندي شاخص كيفيت هوا پاك، سالم، ناسالم براي گروه‌هاي حساس، ناسالم و بسيار ناسالم در گستره اعدادي بين صفر تا سيصد تقسيم‌بندي مي‌شود. شاخص كيفيت هواي تهران در روز گذشته روي عدد 150 و در انتهاي خط ناسالم براي گروه‌هاي حساس قرار داشت. ابتداي آبان ماه مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي شهر تهران گفت: تهران از ابتداي سال جاري تاكنون، 160 روز در شرايط سالم قرار گرفت، اين در حالي است كه در سال 93 با 154 روز سالم در پايتخت روبه‌رو بوديم. وحيد حسيني با بيان اينكه شرايط روزهاي سالم، ناسالم و پاك در سال 94 تا حدودي شبيه به سال 93 است، اظهاركرد: تهران از ابتداي سال 94 تاكنون با 160 روز سالم، 42 روز ناسالم براي گروه‌هاي حساس جامعه، يك روز بسيار ناسالم و 10 روز پاك روبه‌رو بوده است. او افزود: پايتخت در سال گذشته 154 روز سالم، 50 روز ناسالم براي گروه‌هاي حساس و 9 روز پاك داشت. البته اين آمار مربوط به ابتداي آبان ماه است و طبيعي است كه روزهاي آلوده سال به دليل وارونگي هوا بعداز آبان ماه اتفاق مي‌افتد. امسال از 13 آبان تا امروز كه در اوايل دي ماه هستيم ميانگين شاخص آلودگي هوا از 100 پايين‌تر نيامده است وبه عبارت ديگر هواي تهران هيچ‌وقت پاك كه نه كاملا سالم هم نبوده است.
خودشان را مسئول نمی‌دانند!
در مسير بازگشت ابتداي اتوبان نيايش يعني سر وليعصر هستم تا به انتهاي آن بروم. ساعت هفت شب است و اوج ساعت ترافيك. حدود 200 نفر سر اتوبان تقريبا در وسط آن منتظر تاكسي يا هر وسيله ديگري هستند تا آنها را به مقصد برساند و اين غير از حدود 100 نفري است كه در صف‌ها منتظر آمدن تاكسي خطي هستند. با ايستادن هر خودرو حدود 10 نفر روي آن مي‌پرند تا زودتر از بقيه سوار شوند. با بدبختي و بعد از حدود نيم ساعت موفق مي‌شوم سوار يك خودروی شخصي شوم، خانمي كه كلافه بر صندلي جلوی خودرو نشسته، مي‌گويد: بيا اين همه مي‌گويند با وسيله حمل و نقل عمومي به سر كار برويد! من پزشك هستم و امروز استثنائا تصميم گرفتم براي آلودگي هوا با وسيله حمل و نقل عمومي سركار بروم. واقعا پشيمان شدم و تا آخر عمر بدون خودروی شخصي بيرون نمي‌آيم، زيرا حداقل دو ساعت منتظر بودم تا تاكسي يا هر خودروی ديگري پيدا شود و مرا به مسير برساند. دربستي‌ها هم كه قربانشان بروم اين جور وقت‌ها كنار مي‌زنند و تا دوبرابر مبلغ كرايه را با تو طي نكنند حركت نمي‌كنند! راننده تاكسي در جواب او يكي از هزاران خودروی تك‌سرنشين را كه اين‌بار خانمي جوان پشت آن نشسته با انگشت نشان مي‌دهد و مي‌گويد: مقصر اينها هستند! همه مقصر آلودگي هواي تهران اينهايي هستند كه با خودروی خودشان بيرون مي‌آيند و ديگران برايشان مهم نيستند. يكي از مسافران مي‌گويد: اين خودروهاي تك سرنشين را باید جریمه کرد! اما راننده تاكسي در جواب او مي‌گويد: نه آقا در حرف راحت است، در عمل همين هم ممكن نيست! در كشور آمريكا اين كار را مي‌كنند اما انواع و اقسام راه‌هاي دور زدن پليس و جريمه نشدن اختراع شده است. براي مثال در اين كشورها مردمي كه با خودروی شخصي تنهايي مي‌خواهند از مسيري رد بشوند براي اينكه جريمه نشوند ساعت‌ها در صف مي‌ايستند تا كسي پيدا شود و تازه به او پول هم مي‌دهند تا او را برسانند يا از بادكنك يا عروسك مانكن لباس فروشي براي فريب پليس استفاده مي‌كنند. يكي ديگر از مسافران كه تا اين لحظه ساكت بوده مي‌گويد: همه باید خود را مسئول بدانند و نسبت به این قضیه حساسیت نشان دهند؛ چه مردم و چه مسئولان. اين همه خودروی تك‌سرنشين و آلودگي هوايي كه دارد همه ر ا خفه مي‌كند، چرا در اين شرايط دولت وام خودرو مي‌دهد و باز هم 120هزار خودروی ديگر وارد خيابان مي‌كند. اينها نشان مي‌دهد منافع و سود از هر چيزي مهم‌تر است.آرمان
