بهداشت پوست: آکنه بخاطر آلودگی و کثیفی پوست بوجود نمیآید. ماده موجود در نوک جوشهای سرسیاه را چربی خشک شده و سلولهای مرده تشکیل میدهند که منفذ خروجی فولیکول مو را مسدود کردهاند. برای مراقبت طبیعی از پوست، روزی دو بار صورت خود را با صابون ملایم و آب ولرم بشویید. شستشوی زیاد ممکن است سبب بدتر شدن آکنه شود. شستشوی مرتب سر با شامپو نیز توصیه میشود. اگر موهای شما چرب هستند، شاید لازم باشد که دفعات شستشو را افزایش دهید. متخصص پوست میتواند در انتخاب شامپو و صابون مناسب به شما کمک کند.
مردانی که مبتلا به آکنه هستند، باید هم ریشتراش برقی و هم تیغ را امتحان کنند و هر کدام را که راحتتر است و جوش کمتری ایجاد میکند، انتخاب نمایند. اگر شما از تیغ استفاده میکنید، قبل از اصلاح، موی صورتتان را کاملاً با آب گرم و صابون شسته و نرم کنید و سپس از خمیر ریش برای اصلاح استفاده کنید. برای جلوگیری از زخمی شدن جوشها، ریشتان را خیلی از ته نتراشید. صورتتان را فقط وقتی که واقعاً لازم است اصلاح کنید. همیشه تیغ نو و تیز بکار ببرید.
اختلالات هورمونی: اختلالات هورمونی در زنان با علایمی همچون قاعدگی نامنظم، ریزش مو، رشد موهای زاید در صورت و جوش های زیاد بر روی پوست صورت مشخص می شود. اگر این علایم را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید، با انجام آزمایش خون مشکلات هورمونی شما تشخیص داده می شود و پزشک روش درمانی مناسب را برای شما تجویز می کند.
رژیم غذایی: غذاهایی که میخورید نقشی در ایجاد آکنه ندارند. متخصصین پوست در مورد اهمیت رژیم غذایی در درمان آکنه عقاید متفاوتی دارند اما مسلم و قطعی است که رعایت یک رژیم غذایی شدید و سخت هیچ تأثیری در بهبود آکنه شما نخواهد داشت. از سوی دیگر، بعضی از مردم دریافتهاند که بعضی از غذاها باعث بدتر شدن آکنه در آنها میشوند. در این صورت، از خوردن این گونه غذاها باید اجتناب کرد. بخاطر داشته باشید که در قضاوت عجله نکنید. آکنه به خودی خود فراز و نشیبهای زیادی دارد و گاهی بدتر و گاه بهتر میشود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل حاوی کلیه مواد غذایی لازم برای رشد، بخصوص در سنین نوجوانی و جوانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
استرس: اضطراب و تنش های روحی آکنه را شدیدتر می کند. اگر دایم استرس دارید و نمی توانید شرایط استرس زا را مدیریت کنید، در اولین فرصت به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.
نور خوشید: برنزه شدن پوست میتواند آکنه را مخفی کند ولی فواید آن زودگذر است. از سوی دیگر نور خورشید موجب پیری زودرس پوست شده و میتواند به پیدایش سرطان در پوست منتهی شود، لذا باید از تماس زیاد با نور خورشید، استفاده از چراغهای خورشیدی، آفتاب سوختگی و برنزه شدن زیاد برحذر باشید. بهتر است از یک ضدآفتاب مناسب برای پوستهای آکنهای استفاده کنید.
داروهای استروئیدی: استفاده از استروئیدهای آنابولیک که اغلب در ورزشکاران رشته بدنسازی رایج است، موجب بروز جوش در صورت و شدت یافتن آکنه می شود. این ترکیبات به جز عوارض پوستی، خطرات دیگری نیز برای سلامتی شما به همراه دارند، پس بهتر است از مصرف آنها صرف نظر کنید.
تعریق: گرما و افزایش تعریق موجب افزایش جوش های پوست صورت می شود. اگر تعریق شما بسیار شدید و غیر طبیعی است حتما به پزشک مراجعه کنید.
فرآورده های آرایشی:
اگر از کرم پودر یا کرم مرطوب کننده استفاده میکنید به دنبال آنهایی
باشید که فاقد چربی (Oil-Free) هستند و تنها به اینکه پایه آبی
(Water-Based) داشته باشند، اکتفا نکنید. فرآوردههایی را انتخاب کنید که
غیرآکنهزا (Non-Acnegenic) و غیر کومدونزا (Non-Comedogenic) باشند.
هر
شب مواد آرایشی را با آب و صابون (و اگر صابونها پوستتان را خشک می‌کنند،
با شیر و لوسیون مناسب پوستهای آکنهای) از روی پوستتان پاک کنید.
یک
لوسیون پوشاننده با رنگ ملایم (فرآوردههایی که قرمزی، التهاب و جای آکنه
را میپوشانند)، میتواند به خوبی و در نهایت سلامت ضایعات پوستتان را از
نظرها مخفی نگه دارد. برای این منظور پوردهای مایع با پایه بدون روغن
(Oil-Free) مناسب هستند.
در موقع استفاده از فیکساتورها، اسپریهای و
ژلهای مو، صورتتان را بپوشانید. در صورت پاشیده شدن اسپری یا ژل مو بر
روی پوست صورت، ممکن است بدلیل حساسیت به مواد آرایشی آکنه بوجود آید.
درمان
درمان
آکنه یک فرآیند مداوم و طولانی است. تمام درمان‌های آکنه برپیشگیری از
بروز ضایعات جدید متکی هستند. ضایعات موجود باید خودشان بهبود یابند و این
بهبودی، زمان میطلبد. تا یک ماه پس از شروع درمان مناسب و موثر، بیشتر از
۱۰ درصد بهبودی در ضایعات، مورد انتظار نمیباشد و کنترل کامل ضایعات تا شش
ماه میتواند طول بکشد. اگر جوشها پس از ۶ تا ۸ هفته بهتر نشدند، شاید
لازم باشد روش درمان شما تغییر کند.
روش درمانی که توسط متخصص پوست و
مو پیشنهاد میشود، بسته به نوع آکنه تفاوت خواهد داشت. بندرت، مصرف
محصولات آرایشی و بهداشتی پوست و یا داروهای خوراکی، ضایعات شبیه آکنه
ایجاد می‌کنند.
همچنین آکنه میتواند بدلیل اختلالات هورمونی در بدن
نیز بوجود آید. آگاه کردن پزشک از نوع موادی که به پوستتان میمالید و یا
نوع داروهایی که مصرف میکنید میتواند در انتخاب روش صحیح درمان آکنه
بسیار حائز اهمیت باشد. تغییرات عادت ماهیانه در زنان نیز در آکنه موثرند و
باید پزشک را از آنها آگاه کرد.
بسیاری از کرمها و لوسیونهای
ضدآکنه غیرنسخهای موجود در بازار به درمان موارد خفیف آکنه کمک می‌کنند.
با این وجود بعضی از این فرآوردهها در صورت مصرف مداوم موجب خشکی پوست
میشوند. اگر از این گونه محصولات استفاده میکنید، به دقت دستورالعمل آن
را مطالعه و براساس آن عمل کنید.
ممکن است متخصص پوست برایتان
کرمهای موضعی و لوسیونهایی از قبیل «اسید ویتامینآ» و «بنزوئیل پراکسید»
را تجویز کند تا منافذ بسته شده را باز کنند و تعداد باکتریهای روی پوست
را کاهش دهند. این داروها ممکن است موجب خشکی و پوسته پوسته شدن پوستتان
شوند. متخصص پوست روش صحیح کاربردی این فرآوردهها و نیز چگونگی مقابله با
عوارض جانبی آنها را به شما توضیح خواهد داد.
همچنین
آنتیبیوتیکهایی هم موجود هستند که به صورت موضعی بر روی پوست بکار برده
میشوند. از این داروها برای درمان مواردی از آکنه که چندان حاد نیستند
استفاده میشود. زمانی که آکنه که چندان حاد نیستند استفاده میشود. زمانی
که آکنه به صورت تودههای قرمز و ملتهب خود را نشان میدهد، ممکن است
متخصصین پوست با تزریق مستقیم بعضی داروها در داخل ضایعه، به بهبود آن کمک
کنند. پزشک شما ممکن است تصمیم به تخلیه جوشها و یا دانههای سرسیاه و
سرسفید بگیرد، ولی هیچوقت خودتان اقدام به فشردن کندن یا تخلیه محتویان جوش
نکنید. زیرا ممکن است به تشدید تورم و التهاب و به جای گذاشتن جوشگاه منجر
شود.
آنتیبیوتیکهای خوراکی از قبیل داکسی سیکلین، تتراسیکلین یا
اریترومایسین اغلب در موارد متوسط یا شدید آکنه و به خصوص وقتی تعداد زیادی
جوش بر روی پشت و قفسه سینه وجود دارد، تجویز میشوند.
این
آنتیبیوتیکها تعداد باکتریهای موجود در فولیکول را کاهش داده و ممکن است
مستقیماً موجب کاهش قرمزی جوش نیز بشوند. بر اساس گزارش مرکز آموزش و
پژوهش بیماریهای پوست و جذامدر زمان مصرف آنتیبیوتیکهای خوراکی، بعضی
زنان ممکن است دچار عفونتهای قارچی دستگاه تناسلی شوند. در این صورت ضمن
قطع مصرف آنتیبیوتیک، باید به پزشک خود مراجعه کنند تا عفونت قارچی را
درمان کند.
توجه داشته باشید که آنتیبیوتیکهای خوراکی برای درمان
آکنه باید مدت طولانی مصرف شوند. مصرف طولانی این داروها اگر با تجویز و
تحت نظر متخصص پوست باشد، عوارض جانبی مهمی نخواهد داشت و ترس بیجا از
عوارض این داروها باعث اختلال در روند درمان خواهد شد.
زنانی که قرص
ضدبارداری خوراکی مصرف می‌کنند ممکن است متوجه بهبودی چشمگیر در آکنه خود
بشوند. حتی گاهی قرصهای ضدبارداری خوراکی به طور اختصاصی برای درمان آکنه
بکار برده میشوند.
یک نکته مهم که باید در نظر گرفته شود این است
که آنتیبیوتیکهای خوراکی ممکن است موجب کاهش تأثیر و کارآیی قرصهای
جلوگیری از بارداری بشوند. این عارضه اگرچه شایع نیست ولی احتمال آن وجود
دارد و به خصوص اگر تغییر در عادت ماهیانه ایجاد شود، حتماً باید به پزشک
مراجعه کرد.
مانند سایر داروها، در صورت حاملگی یا شیردهی حتماً در
مورد مصرف و عدم مصرف آنتیبیوتیکها با پزشک خود مشورت کنید. در موارد
آکنه شدید ممکن است داروهای دیگری هم به صورت خوراکی تجویز شوند. یکی از
آنها هورمونهای جنس مونث و یا داروهایی هستند که سبب کاهش اثرات
هورمونهای مردانه میشوند.
یک داروی خوراکی دیگر که برای آکنه
بسیار مقاوم تجویز میشود، ایزوترتینوئین (با نام تجاری آکوتان) است.
بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند باید کاملاً به عوارض جانبی آن آگاه
باشند.
معاینات پزشکی و بررسیهای آزمایشگاهی مکرر برای پیگیری سیر
درمان و جلوگیری از عوارض ناخواسته در حین مصرف این دارو ضروری است.
جلوگیری از حاملگی الزامی است زیرا مصرف این دارو در زمان بارداری آثار
غیرقابل جبرانی بر روی جنین خواهد داشت.
نکته مهم در مورد این دارو، کامل کردن دوره درمان است زیرا در غیر این صورت احتمال عود آکنه به دنبال قطع دارو زیاد میباشد.
درمان جوشگاه های آکنه
متخصصین
پوست برای درمان جوشگاههای آکنه از روشهای مختلفی استفاده مینمایند. به
عنوان نمونه میتوان از لیزر، تراشیدن پوست و لایهبرداری (پیلینگ
شیمیایی) برای صاف کردن جوشگاههای فرورفته نام برد. با تزریق کلاژن یا
چربی نیز میتوان جوشگاه را صاف نمود. با استفاده مناسب از مجموعه این
روشها میتوان به طور قابل ملاحظهای جوشگاهها را ترمیم نمود.
صرفنظر
از درمان اختصاصی که پزشکتان برای شما تجویز میکند، به خاطر داشته باشید
که شما بایستی مراقبت از پوستتان را مادامی که دوره آکنه خاتمه نیافته،
ادامه دهید. هیچ درمان سریع یا دایمی برای آکنه وجود ندارد ولی این بیماری
قابل کنترل است و درمان مناسب مانع از برجای ماندن جوشگاههای بدشکل بر روی
پوست میشود.
