به گزارش شفا آنلاین،"محمد فصیحی دستجردی متخصص بیماری‌های عفونی و تبدار و پژوهشگر طب سنتی" در یک پژوهش و تحقیق میدانی به صورت علمی به بررسی اثرات "زنجبیل" بر بیماری آنفلوآنزا پرداخته و اثرات محسوس این ماده گیاهی بر پیشگیری، درمان و کاهش سرفه و خلط بیماران مبتلا به انفلوآنزا را به اثبات رسانده است؛ این مطالعه به صورت "پیش‌آزمون ـ پس آزمون" و از نوع کاربردی انجام شده و بر روی تمامی بیماران مراجعه‌کننده به مطب در زمان شیوع آنفولانزای نوع A با علائم بالینی موید بیماری با روش نمونه‌گیری به‌صورت سرشماری صورت گرفته است؛ در ادامه مشروح این مطالعه آمده است:
"در نقل قدما آمده است که خداوند هیچ قوم و ملتی را نیافرید مگر اینکه
درمان دردهای آنها را در رستنی‌ها و گیاهان اطراف آنها خلق کرده است؛کشور
ایران نیز سرزمینی است که به لحاظ وجود گیاهان مختلف رشد یافته در آن
به عنوان جهانی در یک مرز یاد میشود و گیاهان دارویی و مشتقات آن امروزه
20 درصد تجویزات دارویی در کشورهای صنعتی و 80 درصد در کشورهای در حال
توصیه را به خود اختصاص می‌دهد.
آنفلوآنزا متعلق به خانواده orthomyxo viridae است که به 3 نوع متفاوت تقسیم میشود: آنفلوآنزای C ، B ، A و آنفولانزا بیماری حاد و معمولاً خودمحدود شونده تبداری است که توسط ویروس انفلوانزای A یا B ایجاد میشود.
شایع‌ترین تظاهر بیماری تب، بیحالی و سرفه است و معمولاً اپیدمی‌های آنفلوآنزا با افزایش موربیدیتی و مورتالیتی همراهند، میزان حمله معمولاً در افراد جوان بالا است در حالی که مورتالیتی در افراد مسن بیشتر ایجاد میشود؛ برخلاف الگوی شناخته شده آنفلوآنزای اپیدمیک، درپاندمی‌ها ، طغیان شدید پدید می‌آید که به سرعت گسترش می‌یابد و کل مناطق دنیا را درگیر میکند؛ ویژگی پاندمی در انتقال سریع بیماری همراه با طغیان‌های همزمان در کل کره زمین است که از نظر زمانی در فصل غیر معمول و در کل گروههای سنی بویژه در بالغین جوان با مورتالیتی بالا همراه است .
تظاهرات بالینی بصورت شروع ناگهانی علائم بعد از دوره کمون 1 تا 2 روزه ایجاد می شود و در ابتدا نشانه‌های سیستمیک مانند تب، لرز تکان‌دهنده، سردرد، میالژی و بیحالی غالب هستند و در موارد شدید تعریق ایجاد می شود همچنین دقت تشخیص بالینی در افراد سالم و بدون بیماری زمینه‌ای طی طغیان بیماری در حد 90 ـ 80 درصد است و مهمترین عامل تشخیص‌دهنده بالینی در آنفلوآنزای تأیید نشده به روش آزمایشگاهی سرفه و تب است.
گیاه زنجبیل یا ginger با نام علمی Zingiber officiuale در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دارای آب و هوای گرمسیری خصوصاً چین، هندوستان، نیجیریه، استرالیا، جاماییکا و هاییتی کشت میشود؛ در قدیم دم‌کرده (جوشانده) آن در درمان درد معده، دردشکم، اسهال و تهوع، دندان درد، بیخوابی، طاسی، هموروئید و افزایش طول عمر و کاتاراکت استفاده می‌شده است.
در آمریکا این گیاه به تنهایی و یا به عنوان بخش اصلی در ترکیب با مکمل‌های غذایی، داروهای ضد سرماخوردگی و آنفلوآنزا، سوء‌هاضمه و ضد تهوع به کار می‌رود؛ از آنجایی که گیاهان مفید دارویی در کشور ما زیاد می‌روید بررسی اثرات دارویی آنها می‌توانند گامی مثبت در شناسایی و استفاده بهینه از این ثروت ملی و باارزش باشد.
در همین راستا استفاده از داروهای گیاهی از دیرباز مورد توجه بوده و به طور سنتی در بین اقوام و ملل مختلف ایران دیده میشود؛ در این تحقیق به بررسی اثر زنجبیل بر روی سرفه و خلط بیماران دارای علائم بالینی آنفلوآنزا در زمان شیوع آنفلوآنزای A یا H1N1 در جامعه پرداخته‌ایم.
مصرف زنجبیل به میزان 150 میلی‌گرم و 2 بار در روز
مطالعه به صورت "پیش‌آزمون ـ پس آزمون" و از نوع کاربردی است و بر روی تمامی بیماران مراجعه‌کننده به مطب در زمان شیوع آنفولانزای نوع A که علائم بالینی آنها موید بیماری باشد، صورت می‌گیرد و روش نمونه‌گیری در این مطالعه به‌صورت سرشماری است به نحوی که همه مراجعین به مطب در صورت واجد شرایط بودن مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
بیماران در صورت نیاز جهت دریافت اسلتامیویر به مرکز بهداشت نیز معرفی می‌شدند و جهت تسکین درد از استامینوفن استفاده شده است؛ مصرف زنجبیل به میزان 150 میلی گرم و 2 بار در روز بوده است، سرفه جهت سهولت در انالیز براساس تعداد سرفه در ساعت، توالی سرفه‌ها و درد منتشر عضلات قفسه صدری و سر درد حین سرفه از عدد 0 تا 10 رتبه‌بندی شدند همچنین خلط نیز بر اساس حجم و میزان نیاز به تخلیه از عدد 0 تا 10 به صورت قراردادی مدنظر گرفته شد.
بیماران 48 ساعت پس از درمان مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته‌اند؛ اطلاعات توسط نرم‌افزار 16 SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت؛ در این تحقیق از آزمون paired-samples T test برای مقایسه گروههای آزمایشی انجام پذیرفت و در سطح P<0/05 مورد بررسی قرار گرفت.
اثر محسوس "زنجبیل" بر کاهش سرفه‌های خشک و خلط‌دار
تعداد 58 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند که 31 نفر سرفه‌های خلط‌دار و 27 نفر سرفه خشک داشتند؛ در میان بیماران، 19 نفر مرد و بقیه زن بوده‌اند و میانگین سنی بیماران 32.1 سال که بیشترین سن 64 و کمترین آن 16 سال بوده است.
میانگین شدت سرفه قبل از دریافت دارو 7.22 بود که پس از مصرف دارو به 2.21 کاهش یافته است و این اختلاف معنی‌دار است یعنی P<0/001؛ شدت خلط قبل از مصرف دارو 7.24 بود که پس از مصرف دارو به 2.43 کاهش یافته که این اختلاف نیز معنی دار است یعنی P<0/001
جدول 1: مقایسه میانگین شدت سرفه و خلط قبل و بعد از مصرف زنجبیل:
نمودار 1 مقایسه سرفه و خلط قبل و بعد از دارو را نشان می‌دهد:
بهبود سرفه‌های خشک نسبت به بهبود سرفه‌های خلط‌دار تفاوتی نداشته و زنجبیل در هر دو گروه به یک میزان بهبودی ایجاد کرده است؛ در میان گروههای سنی شدت سرفه در افراد زیر 20 سال و بالای 60 سال بیشتر از بقیه است.
بیشترین بهبود سرفه پس از مصرف دارو در گروه سنی 10 تا 20 سال و کمترین بهبودی سرفه در گروه سنی 40 تا 50 سال مشاهده میشود؛ در میان گروههای سنی میزان خلط در افراد بالای 50 سال بیشتر از بقیه است و بیشترین بهبود خلط پس از مصرف دارو در گروه سنی 30 تا 40 سال و کمترین بهبودی خلط در گروه های سنی بالای 40 سال مشاهده میشود.
اثرات قطره زنجبیل با دوز 150 میلی‌گرم بر بهبود فیزیکی و کاهش درد بیماران مبتلا به آسم
در این مطالعه که بر روی بیماران مبتلا به آنفولانزا و جهت بررسی اثر زنجبیل بر روی سرفه و خلط این بیماران انجام شد، بهبود قابل توجه در سرفه و خلط بیماران پس از 48 ساعت مشاهده شد که در مطالعات دیگری که
اثر زنجبیل بر بیماری‌های ریوی بررسی شده بود نیز یافته‌های مشابهی بدست آمده است.
همچنین در مطالعه‌ای که توسط مژگان فیروزبخت و همکاران انجام شد نشان داده شد که محلول چای گیاه "گل ختمی" و زنجبیل با کم کردن التهاب در بیماران باعث کاهش حملات سرفه و درد سینه ناشی از تراکئیت میشود که با مطالعه حاضر همخوانی دارد همچنین در مطالعات دیگر بیان شد که زنجبیل برای سرماخوردگی‌های سخت که تمایل به قی و استفراغ در بیمار ایجاد میشود تجویز میشود و برای التهاب سینه و سرفه کاربرد دارد با توجه به اینکه در بسیاری از موارد خصوصا در زمان مورد مطالعه که در جامعه نوع A شایع بوده است، علائم گوارشی شامل اسهال واستفراغ مشاهده میشود لذا زنجبیل می‌تواند داروی مناسب برای کاهش علائم باشد.
همچنین در مطالعه‌ای که در شهرکرد توسط روحی و همکاران انجام شد نشان داده شد که قطره زنجبیل با دوز 150 میلی‌گرم در هر سی‌سی که سه بار در روز به بیماران آسمی داده شد، باعث بهبود فیزیکی و کاهش درد
قفسه سینه شده همچنین باعث کاهش Stage آسم شده و تنگی3.4 بار در هفته به 2.4 بار در هفته کاهش یافته است؛
در تحقیق دیگری که انجام شد کوتاه شدن مدت زمان تخلیه معده و کم کردن
میزان ابتلا به پنومونی وابسته به ونتیلاتور را در کسانی که عصاره زنجبیل
را از طریق NGT (لوله بینی) در ICU دریافت کرده بودند، نشان داد.
مقایسه یافته‌های این مطالعه با مطالعات ذکر شده، نشان می‌دهد که اثر زنجبیل بر روی بیماری‌های ریه اعم از حاد یا مزمن می‌تواند آن را به داروی موثر و مفید در این مقوله تبدیل کند؛ در این مطالعه تفاوت علائم در گروههای سنی مشاهده می‌شودکه بیشتر بودن شدت علائم در دو طرف طیف سنی در این مطالعه همانگونه که قابل انتظار بود، مشاهده میشود.
در پاسخ به درمان نیز در گروههای سنی تفاوت مشاهده میشود که دلیل آن می‌تواند کم عارضه‌تر بودن آنفلوآنزا در جوانان همانگونه که در مقدمه به آن اشاره شد، باشد؛ علت دیگری که در طب مزاج‌شناسی به آن پرداخته میشود، سردی مزاج در سن بالای 35 سال است ولی در جوانان مزاج گرمتر است و پاسخ به داروهای با مزاج گرم مانند زنجبیل جهت درمان افراد مسن‌تر که طبع سردتری نیز دارند دوز بالاتری می‌طلبد و ممکن است با افزایش دوز یا طول مدت درمان، نتایج بهتر حاصل شود.
در پایان چون در طب سنتی، "نژاد، شرایط محیطی و آب و هوا" بسیار مهم است و لازم به ذکر است که این مطالعه در بیماران شهرستان ایلام انجام شده و این نتایج مربوط به این اقلیم است؛ چنانچه از یافته‌های فوق برمی‌آید، زنجبیل اثرات ضد‌التهابی و ضد سرفه و خلط در تحقیقات قبل داشته است و در این تحقیق نیز کاملا موثر بوده است و در همه‌گیری حاصل از آنفلوآنزا می‌تواند باعث کاهش مرگ و میر شود.
