شما هم حسرت زندگی دیگران را می خورید؟

یکی از دلایل حسادت، ترس از مقایسه شدن است. اما چرا مقایسه شدن، انسان‌ها را می‌ترساند؟ چون می‌ترسند که در نهایت و پس از این مقایسه بدتر به نظر برسند. معمولا افراد حسود با سؤالی مواجه هستند که دائم آن را با خود تکرار می‌کنند؛ «من چه چیزی از او کمتر دارم؟ و بدین ترتیب اسیر احساس بی‌کفایتی و ترس از آن می‌شوند.

اگر شما هم به دیگران حسادت می‌کنید، تنها به این دلیل است که خود را کامل و لایق نمی‌دانید. همیشه فکر می‌کنید چیزی کم دارید و دیگران بهتر از شما هستند و توانایی‌ها و قابلیت‌های بیشتری از شما دارند. آیا گاهی احساس حقارت می‌کنید یا خودتان را کوچک‌تر و نالایق‌تر از دیگران می‌دانید؟ در این صورت بدانید که بزرگ‌ترین دشمن شما خودتان هستید چون در مورد خودتان منفی فکر می‌کنید و می‌ترسید مبادا با دیگران مقایسه شوید.

دکتر علی ناظری روانپزشک در خصوص آغاز حسادت گفت: کودکی که چند ماهیست پا به این عرصه گذاشته است. در آرامش و خودبینی و خودخواهی عمیق به سر می برد. جهان او تشکیل شده است از دو فرد؛ یکی او و دیگری مادری که در اختیار اوست اما کودک به مرور که سنش افزایش می یابد (سنین دو تا نه سالگی) نسبت به جهان اطراف خود آشنا می شود و می فهمد در جهانِ مادر، غیر از او افراد دیگری همچون پدر ، خواهر، برادر و ...... هم وجود دارد و مادرش تنها برای او نیست. در این هنگام کودک سرخورده می شود و حسی عمیق از ناامیدی و خشم او را در بر می گیرد، در نهایت حسادت در او طغیان می کند.

وی اضافه کرد : اگر احساس حسادت در مسیر صحیحی از رشد انسان باشد به مرور در شخصیت فرد ظاهر می شود و تبدیل به یک رقابت سالم، مبارزه و تلاش برای توانایی ها در عین احترام  به سایر همسالان خود می شود .

دکتر حسین ابراهیمی مقدم در رابطه با حس حسادت در خانم ها بیشتر است یا مردان، گفت:بیشتر صحبتی که بین عموم مطرح شده حس حسادت در خانم ها به علت تحت فشار قرار دادن آقایان برای خواسته های خود است، در صورتی موضوعی که تحت الشعاع قرار گرفته روش تربیت خانواده ها است. بنابراین مردان و زنان دارای حس حسادت یکسان بوده اما خانم ها نمی تـوانند این حس را پنهان کنند که این موضوع به علت پایین بودن اعتماد به نفس،احساس نداشتن جذابیت، هنری بودن واحساسی بودن آنها است و البته باید گفت که حس حسادت تنها با تحت فشار قرار دادن آقایان امکان پذیر نیست، بلکه در مورد تمام روابط یا ارتباط صمیمانه با خانواده  خود (مادر و خواهر و ..) مورد بازخواست قرار می دهند.

در واقع همسر خود را مختص خود می خواهند و دوست ندارند او با هیچ زن دیگری در سطحی ترین روابط قرار گیرد. این حس همان حسی است که عمدتا باعث ایجاد اختلاف و کشمکش بین عروس ها و مادر شوهرها است. 

وی با اشاره به یکسانی حس حسادت در زنان و مردان گفت: در مردان حس حسادت بیشتر جنبه های رقابتی دارد به نوعی هیجانات مثبت در مردان مشاهده می شود، در نتیجه رقابت آنها در مسایل خارج از مالکیت مشاهده می شود ولی در زنان عکس آن است.

دکتر مرضیه مشتاقی روانشناس بیان کرد:خانواده ها باید به این نکته توجه داشته باشند که پذیرش فرزند دوم برای فرزند اول اندکی زمان لازم دارد تا فرزند اول به شرایط جدید عادت کند.در واقع این موضوع به سه مورد برای پذیرش فرزند دوم وابسته است که شامل گذشته فرزند اول(مقایسه شدن با دیگران،  دوست داشتنی نبودن)، عدم رضایت از وضعیت موجود( بی توجهی والدین نسبت به او) و ترس از آینده(محبت نسبت به فرزند دوم مستمر باشد)بر می گردد که همه ی این عوامل دست به دست هم میدهند و موجب بروز رفتارهایی همچون حسادت توسط کودک می گردد.

وی افزود:والدین باید توجه داشته باشند که سن دو سالگی فرزند اول خود باید از لحاظ فیزیکی مورد توجه قرار بگیرد و محیطی سرشار از روابط عاطفی ایجاد کنند تا فرزند اول به این نتیجه برسد که جایگاه مناسبی در خانواده دارد و از شدت حسادت او کاسته شود تا بتواند بهتر با شرایط جدید و حضور خواهر و برادر دیگر در زندگی کنار بیاید.

این متخصص روانپزشک تصریح کرد:آثار حسادت دارای چندین بعد از جمله بعدهای روانی(عدم آرامش ،عدم اعتماد به نفس و ناراحتی)، رفتاری(پرخاشگری ،آسیب پذیری و عصبی شدن)،ذهنی (دلهره،خشم و افسردگی) و اجتماعی (رفتارهای تخریبی به خصوص در کارهای گروهی)است.

دکتر ناظری اذعان داشت:غبطه حالتی است که فرد تصور نمی کند که یک رقابت را از دست داده یا می توانسته داشته باشد، بلکه بر این باور است که خداوند به کسی دیگری این پیشرفت را اعطا کرده و به او نداده است یا با استدلال و باورهای خرافاتی همچون خوش شانسی او از این پیشرفت محروم شده است. 

وی در ادامه افزود: غبطه کمی بار معنای آن مثبت تر از حسادت است، بیشتر در خصوص توانایی ها و موقعیت های دیگری خود را نمایان می کند که فرد در تلاش است تا به آن مرحله از  پیشرفت فرد مد نظر برسد.اما حسادت در رقابت های شخصی فرد همان روابط بسیار صمیمی و نزدیک که بیشتر به تخریب آن فرد می پردازد تا به آن پیشرفت برسد.

با توجه به داستان های تاریخی در خصوص خلقت انسان، اگر از همان ابتدای آفرینش شیطان چنین با خودش بیان می کرد که او انسان است و من ملک. معیار و سطح سنجش شایستگی من با او کاملا متفاوت است، او موجودی دیگر است و من موجودی دیگر، به این ترتیب ماجرای سجده نکردن شیطان پیش نمی آمد. یا اگر قابیل می گفت هابیل برادرم توانایی های بالایی دارد، اما من نیز مهارت ها و شایستگی های خاص خودم را دارم، دیگر قتلی صورت نمی پذیرفت. 

دکتر ناظری می گوید: حسادت یک حس ذاتی در فرد است ولی انسان اگر تعریف شخصی و منحصر به فرد خودش را از ثروت و موفقیت و محبوبیت داشته باشد و آنها را چنان تعریف کند که در دایره دسترسی خودش قرار بگیرد یا اگر انسان بیاموزد و باور داشته باشد تنها موجودی که می تواند خودش را با آن مقایسه کند، خودش است با این حس مقابله می کند.

وی تصریح کرد: اگر مادر به گونه ای به کودک بیاموزد که در این جهان هرکس جایگاه خودش را دارد اگر او این احساس امنیت را از مادر لمس کند دیگر به موفقیت و ثروت و محبوبیت دیگران حسادت نخواهد ورزید، زیرا جایگاه خود را شناخته است.

بنابراین هر فردی با درک درستی از زاویه دید خود به محیط و مبازه با آن به مرور این حس را در خود کم رنگ و درنهایت از بین می برد. .yjc