به گزارش شفا آنلاین،بیش از یکصد میلیارد تومان برای مرمت میراث فرهنگی منطقه ١٢ اختصاص یافته
است. رئیس اداره کل میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید: «با این اعتبارات
نهضتی برای مرمت آثار تاریخی پایتخت به راه افتاده است.» مرمت ده‌ها خانه
تاریخی، بازپیرایی خیابان‌های خاطره‌انگیز و البته شاید جذاب‌تر از همه
ساخت بنای قدیمی بلدیه در ضلع شمالی میدان توپخانه بخشی از برنامه‌هایی است
که قرار است در هسته تاریخی تهران اجرا شود.شهرداری تهران آرام‌آرام جزییاتی از طرح و برنامه‌هایی که برای منطقه ١٢ دارد، را اعلام می‌کند اما در همین حال روز به روز تعداد داربست‌هایی که در منطقه ١٢ اطراف خانه‌های تاریخی بالا می‌رود، بیشتر می‌شود. سردر باغ ملی، خیابان ناصرخسرو و مهم‌تر از همه میدان توپخانه همه به کارگاه‌هایی تبدیل شده‌اند که آنچه پشت دیوارهای کارگاهی آنها می‌گذرد از جنس تونل‌سازی و مترو و فعالیت‌های شهری معمول نیست. پشت این دیوارها و بالای این داربست‌ها دست‌هایی مشغول کارند تا غبار از میراث فرهنگی تهران پاک کنند و دست مرمتی به روی آنها بکشند.
«رجبعلی خسروآبادی»، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران ، درباره برنامه‌هایی که قرار است در منطقه ١٢ در قالب بخشی از طرح انضباط اجتماعی شهری اجرا شود، توضیحاتی داد، او گفت: «تاکنون سابقه نداشته اقداماتی در این سطح گسترده برای ساماندهی و مرمت آثار تاریخی منطقه ١٢ آغاز شود. الان بیش از یکصد میلیارد تومان صرفا برای مرمت آثار تاریخی و فعالیت‌های مرتبط با حوزه میراث فرهنگی پیش‌بینی شده است. این در حالی است که کل اعتبارات میراث فرهنگی تهران برای امسال تازه پس از افزایش ٣ برابر ٢میلیارد تومان بیشتر نیست.»
«خسروآبادی»، درباره تخریب بافت و خانه‌های تاریخی تهران گفت: «وضع بافت تاریخی و خانه‌های تاریخی در تهران نگران‌کننده نیست و ما در میراث فرهنگی به‌طور مستمر آنها را رصد می‌کنیم ولی ما در تهران ٢ مشکل داریم، یکی از مشکلات این است که تهران مرکز کشور است و قرار گرفتن در مرکز هم فرصت‌هایی دارد و هم تهدیدهایی. یکی از نکات این است که میزان حساسیت‌ها نسبت به اتفاقاتی که در حوزه میراث فرهنگی تهران می‌افتد، بالاست. ما نمی‌گوییم حساسیت‌ها خوب نیست اما این حساسیت‌ها باعث شده اقداماتی که برای حفظ میراث فرهنگی در تهران انجام می‌شود، دیده نشود اما کوچکترین کمبود و مسأله‌ای در صدر خبرها قرار گیرد.»
به گفته خسروآبادی، البته این موضوع و در صدر گرفتن خبرهای مربوط به میراث
فرهنگی تهران به خودی خود می‌تواند برای میراث فرهنگی تهران فرصت ایجاد کند
چرا که باعث می‌شود دیگران به بافت تاریخی و میراث تهران توجه کنند اما
اگر میزان این حساسیت از آستانه‌ای فراتر رود، می‌تواند مثل تهدیدی برای
میراث فرهنگی تهران عمل کند.
او ادامه داد: «درحال حاضر بخش عمده‌ای از بافت تاریخی شهر قم از بین رفته
است یا بافت پیرامون حرم رضا به دلیل ساخت‌و‌سازهای گسترده‌ای که انجام‌شده
به کلی بافت تاریخی پیرامون حرم را تخریب کرده است. یک صدم آن اتفاق‌ها در
تهران نیفتاده اما اگر یک خانه در عودلاجان تغییر یا حتی بخشی از دیوار آن
تخریب شود، در صدر اخبار قرار می‌گیرد.»
او در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین دستاوردهای دولت روحانی در این ٢سال
برای میراث فرهنگی تهران چه بوده است، گفت: «در میراث فرهنگی تهران ٢ کار
مهم انجام شده است، یکی ساماندهی درونی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و
احیای حوزه کارشناسی و شورای فنی میراث فرهنگی استان تهران و دیگری
برقراری ارتباط و تعامل با سایر سازمان‌ها برای حفظ میراث فرهنگی تهران.»
او با تأکید بر این‌که حفظ میراث فرهنگی مسئولیتی نیست که تنها به سازمان
میراث فرهنگی سپرده شود، گفت: «دستاورد دیگری که برای میراث تهران داشتیم،
برقراری تعامل با سایر سازمان‌هایی است که به نوعی بر میراث فرهنگی تهران
تأثیرگذار یا در منافع آن شریک هستند. اقداماتی که در حال حاضر در منطقه ١٢
آغاز شده، نتیجه همین تعامل و رایزنی‌هاست و در هیچ زمانی چنین نهضت مرمتی
در تهران نداشته‌ایم.»
به گفته او، اقداماتی که اکنون برای مرمت آثار و بافت تاریخی منطقه ١٢ آغاز
شده، در ادامه اجرای تفاهمنامه‌ای است که میراث فرهنگی و شهرداری تهران در
سال ١٣٩٢ امضا کرده‌اند.
خسروآبادی درباره اقداماتی که شهرداری تهران در منطقه ١٢ آغاز کرده است،
گفت: «شهرداری تهران امسال بیش از ١٠٠میلیارد تومان اعتبار برای میراث
فرهنگی منطقه ١٢ اختصاص داده است. بازپیرایی خیابان ناصرخسرو و ساخت بنای
بلدیه سابق و مرمت سردر باغ ملی بخشی از برنامه‌هایی است که با استفاده از
این اعتبارات آغاز شده است.»
او حرف‌های دیگری هم زد، ازجمله این‌که به گفته او سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد کرده در برنامه ششم توسعه همه سازمان‌هایی که ملک یا املاک تاریخی در اختیار آنهاست، باید مسئولیت مرمت آنها را بر عهده بگیرند و ردیف بودجه‌ای به آنها بدهند: «کل اعتبار عمرانی ما برای امسال ٢میلیارد تومان بیشتر نیست. امسال شهرداری تهران خانه اتحادیه را ٢٨,٥میلیارد تومان خریدند، یعنی کل بودجه ما یک چهاردهم هزینه خرید یک خانه تاریخی در تهران است.»
به گفته خسروآبادی، میراث فرهنگی چاره‌ای ندارد جز این‌که بحث نگهداری و حفاظت از آثار تاریخی را با تعامل با سایر دستگاه‌ها پیش ببرد. او می‌گوید: در این زمینه اقداماتی هم انجام شده تا سازمان‌های دولتی به‌طور قانونی موظف باشند میراث فرهنگی که در اختیار دارند را مرمت کنند: «پیشنهاد ما این است که در برنامه ششم دستگاه‌های دولتی موظف باشند برای همه خانه‌های تاریخی که در اختیار آنهاست، اعتبار بگذارند. البته نمی‌خواهیم این پول را به ما بدهند، این اعتبار را برای مرمت و نگهداری این آثار هزینه کنند و سازمان میراث فرهنگی هم نقش نظارتی خود را ایفا می‌کند.»
از نگاه خسروآبادی، این‌که سازمان میراث فرهنگی باید تمام میراث فرهنگی
ایران را حفاظت و مرمت کند، برداشت و نگاه درستی نیست چرا که میراث ملی را
باید همه ملت پوشش دهند: «کار ملی را هم ملت و هم همه سازمان‌ها باید پوشش
دهند. باید همه مردم را چه در تهران و چه در دیگر شهرها، پای کار حفاظت از
میراث بیاوریم. اگر ما تعداد یک‌میلیون اثر را قبول داشته باشیم با فرض
این‌که ٣ شیفت قرار باشد از آن حفاظت شود ضرب کنید چند نفر می‌شود؟ مگر
ارتش ما چند نفر است؟ مردم عرق و علاقه‌شان به میراث فرهنگی کم نیست. ما
باید به آنها کمک کنیم و آنها برنامه حفاظت از میراث فرهنگی را پوشش دهند.»
آن‌طور که خسروآبادی می‌گوید، به‌زودی انجمن حامیان میراث فرهنگی هم فعالیتش را آغاز می‌کند.
رئیس میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به انتقادات و این‌که نگرانی‌هایی
درباره نحوه مداخله شهرداری تهران در منطقه ١٢ و بافت تاریخی پایتخت وجود
دارد، گفت: «این‌که بگوییم هیچ نگرانی وجود ندارد، حرف منطقی نیست. شهرداری
در راستای انجام تکالیفش برنامه‌ها و خط‌مشی‌ای دارد و ما هم در میراث
فرهنگی تکالیف دیگری را دنبال می‌کنیم.
کار شهرداری توسعه شهری و پیشبرد طرح و برنامه‌هایی است که در این زمینه دارد و کار ما هم حفاظت از میراث فرهنگی. ممکن است طی این مسیر برنامه‌های این ٢ سازمان، حوزه حفاظت و توسعه در جاهایی با هم برخوردهایی هم داشته باشند، این همان ماجرایی است که ممکن است آنها بگویند این بافت مخروبه است اما ما بگوییم این بافت دارای ارزش تاریخی است.»
او ادامه داد: «در این‌جاها باید کاملا هماهنگ عمل کرد و زمانی که می‌گوییم اثری واجد ارزش تاریخی است و یک اثر ملی است باید طبق قوانین و ارزش‌های تاریخی و میراثی با آنها رفتار شود. ممکن است دوستان بگویند این مسجد تاریخی است آیا می‌توان وضع آن را بهتر کرد؟ پاسخ ما این است که حتما می‌شود اما به دلیل تاریخی بودن این مسجد نمی‌توان با آن مثل سایر بناها مواجه شد و به عبارت ساده‌تر نمی‌توان لودر آورد و آن را تخریب کرد و به جای آن مسجد دیگری ساخت اما می‌توان با شرایطی آن را برای استفاده بهتر و مناسب امروز آماده کرد.»
به گفته خسروآبادی، طرح انضباط اجتماعی که شهرداری تهران در منطقه ١٢ به اجرا گذاشته، ٢ بعد دارد، یکی بعد آسیب‌های اجتماعی و بحث اعتیاد و مسائلی است که در منطقه ١٢ وجود دارد و می‌خواهند برای کنترل و کاهش این مسائل ورود پیدا کنند: «ما هم موافق این طرح و برنامه‌ها هستیم چرا که می‌گوییم اگر بافت تاریخی دچار آسیب‌های اجتماعی شود، روند تخریب آن سرعت می‌گیرد اما در این میان یک نکته کلیدی وجود دارد و آن این‌که توسعه در بافت تاریخی منطقه ١٢ باید رعایت حال ما را بکند و تمام قوانین و اصول حفاظتی میراث فرهنگی را در طرح و برنامه‌هایش لحاظ کند.»
خسروآبادی درباره بحث عبور خط ویژه اتوبوس از داخل بلوار کشاورز هم گفت: «درباره بلوار کشاورز طرحی به دست ما نرسیده است و هر زمانی
که اطلاعات این پروژه برسد، درباره آن به‌طور قانونی اظهارنظر می‌کنیم. در
فضاهای تاریخی دخل و تصرف محدود می‌شود اما این‌طور نیست که صفر شود.
درباره بلوار کشاورز باید طرح را ببینیم و بررسی کنیم که میزان مداخله در
بلوار کشاورز چقدر است.»
شورای شهر به ساختمان بلدیه نمی‌رود
احیای ساختمان قدیمی بلدیه در میدان توپخانه آغاز شده است و در تابلوهایی که در این میدان نصب شده، تصویری از سال‌های نه‌چندان این میدان با شکل و شمایلی متفاوت با امروز دیده می‌شود و قرار است سیمای امروزی این میدان قدیمی هم به همان شکل در بیاید. ساختمانی که در این میدان احداث خواهد شد، همان عمارت بلدیه است که در بسیاری از عکس‌ها و تصاویر تاریخی تهران دیده می‌شود.
عمارت بلدیه تهران یا ساختمان شهرداری تهران ساختمان باشکوهی بود که به دستور موسیو گاسپار ایپکیان، شهردار ارمنی وقت تهران، در میان سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ خورشیدی در ضلع شمالی میدان توپخانه (میدان سپه) تهران ساخته شد. این ساختمان در میان سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ تخریب شد و به جای آن درخت کاشتند و فضای سبز بزرگی احداث کردند.
در سال‌های بعد این فضای سبز هم جایش را به پایانه اتوبوسرانی داد و حالا قرار است همان عمارت تاریخی دوباره به این میدان بازگردد.
اگرچه پیش از این گفته می‌شد قرار است محل تازه‌ای برای شورای شهر تهران باشد اما «مهدی چمران»، رئیس شورای شهر تهران ، می‌گوید: «عمارت بلدیه مساحت کمی دارد و شورای شهر تهران را نمی‌توان به آن‌جا منتقل کرد. ما البته درحال پیگیری‌هایی برای پیدا کردن فضایی مناسب برای انتقال شورای شهر تهران در آینده هستیم اما عمارت بلدیه با این هدف احیا نمی‌شود و کاربری که برای آن تعیین شده، کاربری فرهنگی است و قرار است با عنوان «خانه شهر» فعالیت کند.»شهروند
