حراج سرطان در قهوه خانه‌ها

بی‌شک یکی از پرحاشیه‌ترین و خبرسازترین اصناف‌ کشور، قهوه خانه‌ها و سفره خانه‌های سنتی هستند. یک روز خبری منتشر می‌شود که تنباکوهای میوه‌ای به شدت سرطان زا هستند، بار دیگر از آغشته بودن آنها به ماده مخدر شیشه حرف‌هایی شنیده می‌شود، یک بار فریاد وزارت بهداشت برای تعطیلی قهوه خانه‌ها بلند می‌شود، زمانی می‌گویند سفره خانه‌ها نباید قلیان ارائه دهند و زمانی هم گروهی دیگر مدعی می‌شوند، بزودی جلوی قهوه خانه‌های غیرمجاز که مثل قارچ در کوچه پس کوچه‌های تهران سر در می‌آورند، گرفته می‌شود.

دکتر محمدرضا قوام نصیری فوق تخصص آنکولوژی در‌باره افزایش مصرف قلیان می‌گوید: قلیان و سیگار هر دو ایجاد سرطان می‌کنند و رشد سرطان را در بدن افزایش می‌دهند در همه آن‌ها نیکوتین و مواد سمی وجود دارد که باعث تحریک سلول‌های بافت پوششی مخاط تنفسی ریه می‌شود.

سهراب‌پور با بیان راهکارهایی در این باره اذعان داشت: راه‌های بسیار زیادی وجود دارد تا این دخانیات را از دور و اطرافمان برداریم؛ یکی این راهها آگاهی دادن به جوان‌هاست چون معمولاً کسانی که دست به قلیان و سیگار می‌زنند، جوان‌ها و نوجوانان هستند و چون اطلاعات کمی دارند، با افرادی آشنا می‌شوند که آن‌ها هم اطلاعات کافی ندارند و بیشتر به این کار تشویق می‌‌شوند و بهترین آگاهی دادن به جوان‌ها همان از طریق رسانه ملی، ارتباط جمعی است. دومین مرحله آموزش که باید از مدرسه توسط مربیان، معلمان صورت گیرد تا خانواده‌ها که آموزش اصلی را این‌ها می‌دهند.

این فوق تخصص ریه با اشاره به این که 80 درصد از افرادی که در این جامعه هستند، سیگار و قلیان می‌کشند، گفت: 80 درصد از افرادی که در این دوره هستند، سیگار و قلیان می‌کشند و باید طوری عمل کنند که پیشگیری را در خود به وجود آورند و گرفتار این معضل نشوند، چون تجربه نشان داده ترک سیگار و قلیان کار آسانی نیست و آمارها نیز پیداست که تقریباً همه کسانی که تصمیم به ترک سیگار گرفتند، چیزی حدود 20 درصد است که موفق به ترک سیگار شدند و بقیه آن‌ها دوباره بازگشتند و ترک سیگار درست است که غیرممکن به نظر می‌رسد ولی غیرممکن نیست چون بستگی به اراده طرف هم دارد.

اسماعیل اکبری رئیس مرکز تحقیقات ایران گفت: در سال 82 میزان مصرف سیگار و قلیان در زنان 1.7 درصد بوده که این میزان در سال 94 به 4 درصد رسیده است، یعنی بیش از 3 برابر افزایش یافته است که این نه تنها خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد بلکه آسیب‌های فرهنگی زیادی برای خانوارها به وجود آورده است.

دکتر محمدرضا قوام نصیری فوق تخصص آنکولوژی با اشاره به مضرات قلیان و سیگار و انواع دخانیات گفت: سیگار و قلیان هر دو باعث ایجاد سرطان می‌شوند و رشد سریع سرطان را زیاد می‌کنند. سرطان، در بیشتر قلیان‌های میوه که اسانس‌دار هستند، به وفور دیده می‌شود.

وی تصریح کرد: علت به وجود آمدن سرطان که در ریه محل تجمع آن است، وجود نیکوتین و مواد سمی در دخانیات است که به خصوص در سیگار بیشتر دیده می‌شود، دود سیگار سلول‌های طبیعی بافت پوششی مخاط تنفسی را تحریک می‌کند و این تحریک همان مواد شیمیایی هستند که بر روی ریه تأثیر می‌گذارند و روی سلول‌های ریه حالت موتاسیون یا جهش ایجاد می‌کند و راه سلول‌های طبیعی تنفسی را می‌گیرد و این جهش منتهی به تغییرات DNA می‌شود و به طرف سرطان سوق پیدا می‌کند و بالاخره سلول‌های غیرطبیعی ایجاد می‌شود که به شکل سرطان و بعد رشد آن و ایجاد توده در بافت ریه است.

قوام نصیری با اشاره به توتون‌هایی که اسانس‌های میوه‌ای را در خود دارند، اظهار داشت: توتون‌هایی که اسانس میوه‌ای در خود دارند، می‌تواند بیشتر روی مخاط دهان تأثیر بگذارد چون موادی که در داخل آن‌ها وجود دارد، توکسید است که بیشترین تأثیر را روی مخاط دهان و ریه می‌گذارد. در قلیان‌هایی که حاوی مواد با طعم میوه هستند، به طور کلی مقداری مواد تحریک کننده هم در خود دارند که بیشتر آن‌ها موضعی اثر می‌گذارد؛ یعنی تأثیر آن روی مخاط حفره دهان است و ممکن است با گذشت زمان از استفاده کردن طولانی از این قلیان‌ها به طرف ضایعات بدخیم هم بروند و به حفره دهان برسند.

 حمید سهراب‌پور فوق تخصص ریه در رابطه با عوارض قلیان و سیگار و استفاده این‌ها در بروز سرطان بیان کرد: تمام مواد دخانیات اعم از سیگار، قلیان، پیپ و هر نوع دود دیگری که وارد ریه می‌شود، قطعاً یکی از عوارض آن‌ها ایجاد سرطان است، نه فقط سرطان ریه بلکه سرطان لب، سرطان حنجره، سرطان مثانه و ناباروری و ... این‌ها همه عوارض کشیدن سیگار و قلیان است. سیگار و قلیان با هم هیچ فرقی نمی‌کنند و مواد داخل آن‌ها یکی است.

وی ادامه داد: عوارض دیگری که از کشیدن سیگار و قلیان به وجود می‌آید، این است که باعث از کار افتادگی و باعث مشکلات زیادی در بدن می‌شود، از جمله کسانی که از این مواد دخانیاتی استفاده می‌کنند، دچار بیماری برونشیت مزمن می‌شوند. برونشیت مزمن یک نوع بیماری ناتوان کننده‌ای است که تا آخر عمرشان گرفتار این بیماری می‌شوند و علائمی چون تنگی نفس، سرفه، خس خس کردن سینه و... است.

وی تصریح کرد: بیماری دیگری که در اثر استعمال دخانیات به وجود می‌آید اصطلاحاً آنفیژن نام دارد که در طی این بیماری علائمی چون تنگی نفس، سرفه و... به وجود می‌آید و خاصیت اِلاستیکی ریه ظاهر می‌شود و افراد به صورت ناتوان و با قدرت بدنی خیلی پایین به زندگی خود ادامه می‌دهند؛ بنابراین اعم از سیگار و قلیان هر دود دیگری که وارد ریه می‌شود، متأسفانه این عوارض را به وجود می‌آورد.

این فوق تخصص در مورد اسانس‌هایی که به این توتون‌های قلیان می‌زنند، اظهار داشت: موادی که به توتون‌ها می‌زنند، مواد آروماتیک نام دارند که بسیار بسیار شیمیایی هستند و قطعاً عوارض بدتر نیز از خود بروز می‌دهند یعنی کربن‌های آروماتیک که در این مواد یافت می‌شوند، جزء عوامل سرطان‌زا به حساب می‌آیند و این مواد همه این‌ها در قلیان وجود دارد و فردی که قلیان می‌کشد، حجم دودی که وارد ریه می‌شود درست به اندازه یک پاکت سیگار است و بسیار خطرناک به نظر می‌رسد و اثرات زیان‌آور آن بیشتر از سیگار است و نشستن کنار یک فرد سیگاری عوارض مساوی مانند سیگار کشیدن دارد.

دکتر حمید سهراب‌پور فوق تخصص ریه افزود: بهترین کار برای این که افراد به این مواد دخانیاتی آلوده نشوند، باید از اول پیشگیری کنند تا گرفتار و آلوده نشوند و متأسفانه همین سیگار و قلیان است که دروازه ورود به بقیه اعتیادها به حساب می‌آید، یعنی یک عده از افرادی که به مواد مخدر معتاد می‌شوند، دوره ترک اعتیادی که دارند، وقتی دوره به اتمام رسید، دوباره رو به سمت اعتیاد می‌آورند و در واقع شروع همه این‌ها از قلیان و سیگار است و جنبه پیشگیری در این گونه مواد وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین کاری که می‌توان در این خصوص انجام داد، اطلاعات لازم در اختیار جوان‌ها قرار دهند و دسترسی به این چیزها را باید حدالامکان سخت کرد و نباید اجازه دهند جاهایی مثل قهوه‌خانه‌ها قلیان عرضه کنند و به همین راحتی در اختیار جوان‌ها قرار دهند و تنها راهی که باقی مانده این است که اطلاع‌رسانی و کار فرهنگی شود و نسل جوان و نوجوان را با خطراتش آشنا کنند.

در پایان می‌توان دریافت که در مقابل آن تفریحاتی که در طول روز انجام می‌شود و رو به سوی دخانیات نبریم، همه ما را خانمان‌گیر می‌کند و ایجاد سرطان را در بدنمان تشدید می‌کند و به امید خدا خواهان آن هستیم که این گونه مواد از داخل و خارج کشور برداشته شود تا نوجوانان و جوانان را از این گرفتاری دور کنیم..yjc