به گزارش شفا آنلاین، مهم‌ترين حملات در حدود ساعت هشت و سي صبح روز جمعه پنجم دي ماه سال65 در منطقه آبادان صورت گرفت. به‌طوري‌که ابري از گاز شيميايي خردل تا مدتي منطقه را پوشانيد.
اگرچه در حدود2هزار مصدوم شيميايي در اورژانس شيميايي بيمارستان صحرايي «علي ابن ابيطالب (ع)» پذيرش شدند، ولي بيشتر مصدومان از گروه خفيف بودند. ازنظر شدت ضايعات، حدود يک تا دو درصد مصدومان گروه الف (وخيم)، 10 تا 15 درصد گروه ب (متوسط) و مابقي گروه ج (خفيف) بودند.
پس از دو روز ديگر هيچ مصدوم جديدي از منطقه به اورژانس
مراجعه نکرد. يک اورژانس شيميايي که در نزديک خرمشهر احداث‌شده بود نيز
پذيراي حدود 70 مصدوم شيميايي بود که اکثرا مربوط به گلوله‌هاي توپ گازهاي
اعصاب و احتمالا «سيانيد» بودند. بيشتر اين گلوله‌ها نزديکي مسجد جامع
خرمشهر اصابت کرده بودند. آنچه در يادداشت‌هاي آن زمان از پزشکان مستقر در
اورژانس تهيه‌شده است به شرح زير است.
«بيشتر مصدومان شيميايي حدود ساعت10تا 12 صبح به اورژانس مراجعه کردند. آنها از نظر تابلوي باليني به دو گروه مجزا تقسيم شدند. مصدومان گروه اول: اين مصدومان همگي در اغماي کامل بودند، تنفسشان نامنظم بود و به هيچ تحريکي پاسخ نمي‌دادند، تنها يک نفر به تحريکات جواب داد و کماي خفيف‌تري داشت. اين افراد به فاصله پنج‌تا 10 دقيقه و تقريبا دنبال هم به اورژانس منتقل مي‌شدند. احتمالا ما تا محل حادثه حدود10دقيقه فاصله داشتيم. برخي بيماران دچار حملات تشنج مي‌شدند و مجبور مي‌شديم به آنها اکسيژن و ديازپام بدهيم. در مواردي شاهد تکرار تشنجات هم بوديم. بعضي از بيماران دچار بي‌اختياري ادرار شدند ولي ريزش عرق نداشتند.
به دليل فضاي بسيار کوچک و شلوغي
ناگهاني، فرصت بررسي دقيق علائم باليني نبود. مصدومان بازحمت نفس
مي‌کشيدند. تعدادي از بيماران «سيانوتيک» بودند که ظاهرا در فازهاي مختلف
مسموميت قرار داشتند. «مصدومان گروه دوم: گروه دوم مصدومان گاز اعصاب بودند
که بيشترشان از گروه خفيف و حداکثر متوسط محسوب مي‌شدند. بيماران از سوزش
چشم، تهوع و سردرد شديد بودند. بعضي دل‌درد داشتند و يک مورد هم استفراغ
داشت. توسط آزمايش ها نيز گاز اعصاب تشخيص داده‌شده بود. در بين اين گروه
تنها دو سه بيمار مشکوک به خردل داشتيم.»
شلمچه
بامداد 19
دي‌ماه سال1365 عمليات «کربلاي?» با رمز «يا زهرا (س)» در منطقه «شلمچه»
آغاز شد. در اين عمليات به دليل مقاومت وصف‌ناپذير رزمندگان در برابر
پاتک‌هاي سنگين، عراق به مدت حدود دو ماه اقدام به انجام حملات شيميايي
بسيار گسترده با گاز خردل کرد که حتي مناطقي از آبادان را در برگرفت.
بيمارستان صحرايي «علي ابن ابيطالب (ع)» مرکز درماني مجروحين عادي و
شيميايي در اين عمليات بود.
اين بيمارستان ازنظر مهندسي در برابر حملات
هوايي بسيار مقاوم ساخته‌شده بود و ازنظر فضاي داخلي نيز دقيقا متناسب با
نياز تخصصي يک بيمارستان صحرايي طراحي‌شده بود و تا پايان جنگ کاملا فعال
بود و نقش اساسي در درمان مجروحين جبهه‌هاي جنوب داشت.
علاوه
بر اورژانس شيميايي مجاور بيمارستان، اورژانس شيميايي ديگري در حسينيه با
اصول فني و با توجه به تجربه‌هاي درماني گذشته ساخته‌شده بود که در اين
عمليات به‌تدريج کار خود را شروع کرد. علاوه بر دو اورژانس فوق که نقش
مرکزي در منطقه جنگي داشتند دو اورژانس شيميايي کوچک‌تر در منطقه عملياتي
شلمچه فعال بود که يکي از آنها موردحمله شيميايي دشمن قرار گرفت و کادر
پزشکي آن مصدوم شدند. در اهواز نقاهت‌گاه‌هاي مصدومان شيميايي نقش چشمگيري
در پشتيباني از مراکز صحرايي داشتند.
کادر
درماني مجموعه نقاهتگاهي «سيدالشهدا (ع)»، «سپنتا»، «دانشگاه شهيد چمران» و
«اميديه» جمعا با ظرفيت4هزار تخت تلاش چشمگيري داشتند. اگرچه تعداد
مصدومان شيميايي متوسط و شديد عمليات «کربلاي5» کمتر از3هزار نفر مي‌شدند،
اما با در نظرگرفتن مصدومان خفيف، احتمالا جمع مصدومين ين به رقم 7هزار نفر
بالغ مي‌شد. عمليات «کربلاي5» از جهت مقاومت رزمندگان که نزديک به دو ماه
نبرد شديد شبانه‌روزي و بدون وقفه را در منطقه محدود شلمچه تحمل کردند، اين
نبرد در تاريخ جنگ تحميلي عراق عليه ايران بي‌نظير است چراکه مهم‌ترين
قطعه تاريخ جنگ به شمار مي‌آيد.
در اين عمليات، حملات شيميايي دشمن اگرچه
سنگين بودند ولي در مقايسه با حملات عادي زميني و هوايي، نقش فرعي داشتند و
لذا به همين اشاره اکتفا مي‌شود.
به‌طورکلي
آمار مصدومان و شهداي شيميايي از «کربلاي4» تا خاتمه «کربلاي?» نسبت به
حجم حملات دشمن بسيار کم بود. اين موضوع مي‌تواند به علت آمادگي بيشتر
رزمندگان و فعاليت چشمگير سيستم پدافند، امداد و درمان مصدومان شيميايي
باشد.
کل شهداي شيميايي در طول يک ماه حدود170نفر بودند که به‌نظر ما زياد و
غيرقابل‌قبول است. ولي بررسي‌هاي بعدي نشان داد که علت اين امر وقوع چند
حادثه خاص بوده است. يکي از اين حوادث مربوط به انفجار يک بمب خردل دقيقا
در داخل سنگر گروهي رزمندگان اعزامي از شهر بهبهان بود که درنتيجه، گاز
شيميايي با غلظت زياد وارد سنگر شده بود و باعث شد تا در مدت يک هفته
به‌تدريج40نفر از آنان به شهادت برسند. حدود 30نفر از شهدا نيز مربوط به
بمباران شيميايي بيمارستان صحرايي سوماربودند.سپید
