سوء تغذیه پنهان را جدی بگیرید

سوء تغذیه، یکی از مهم ترین مشکلاتی است که متأسفانه از سوی مقامات بهداشتی نادیده گرفته‌می‌شود. طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته و با وجود تلاش‌های جهانی برای ریشه کن کردن سوء‌تغذیه، تا 15 سال آینده حدود 450 میلیون کودک در معرض ابتلا به سوء تغذیه مزمن قرار خواهند گرفت. به گونه‌ای که از هر 4 کودک، یک نفر را درگیر کرده و یکی از علل اصلی مرگ و میر کودکان در دنیا محسوب می‌شود.

حدود 10 درصد از افراد بالای 65 سال انگلیس نیز با این مشکل دست به گریبانند. هزینه‌ای که سوءتغذیه به طور سالانه برای دولت انگلیس در بردارد حدود 3/7 میلیارد پوند است.

سوء تغذیه همان گونه که در معنای ابتدایی آن اشاره شد، هم بر اثر کمبود مواد مغذی در بدن و هم بر اثر زیاده روی در مصرف این قبیل مواد ایجاد می‌شود. در واقع، علاوه بر اینکه قشر فقیر جوامع مختلف ممکن است بر اثر عدم تأمین مواد مغذی دچار سوء تغذیه شوند، افراد متمول نیز در معرض ابتلا قرار دارند. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین A، «ید» و آهن در بدن نوعی عارضه به نام «گرسنگی پنهان» ایجاد می‌کند که در جهان امروز شیوع قابل توجهی داشته و فرد به تبع آن دچار سوء تغذیه پنهان می‌شود. در واقع، گرسنگی ناشی از کمبود ویتامین‌ها، مواد معدنی و مغذی به معنای گرسنگی که ما از آن یاد می‌کنیم، نیست؛ این شکل از سوء تغذیه می‌تواندسلامت و حیات انسان را تحت تأثیر قرار دهد.

سوء تغذیه پنهان بخصوص در کشورهای در حال توسعه بسیار شایع است به‌طوری‌که سلامت، آموزش و رشد اقتصادی افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد. در نوعی از سوء تغذیه، مبتلایان نه تنها کمتر غذا نمی‌خورند بلکه در هر وعده، حجم بالایی ازغذا مصرف می‌شود اما به دلیل الگوی بد تغذیه‌ای دچار سوء تغذیه شده و نمی‌توانند از آنچه می‌خورند نهایت استفاده را داشته باشند.

این نوع سوء تغذیه نیز اثرات منفی زیادی از قبیل چاقی و اضافه وزن را برای مبتلایان به همراه دارد که همین مسأله خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان، دیابت و فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. متخصصان معتقدند، انسان باید در وعده‌های غذایی از همه گروه‌های مواد خوراکی استفاده کند تا مواد مغذی، پروتئین‌ها و انواع ویتامین‌های مورد نیاز بدن تأمین شود ولی در بیشتر موارد، در رژیم‌های غذایی از مواد غذایی بخصوصی به مقدار زیاد استفاده می‌شود که همین امر باعث کاهش برخی مواد مغذی ضروری در بدن می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان روند سوء‌تغذیه ناشی از پرخوری رو به افزایش است.

اقداماتی که با هدف بهبود سطح کنترل و آموزش عمومی پیرامون این مسأله صورت می‌گیرد، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به عنوان مثال، تأکید بر مصرف نمک‌های یددار از جمله آموزش هایی به شمار می‌رود که بخشی از مواد معدنی مورد نیاز بدن را رفع می‌کند. وزارت آموزش و پرورش، اداره مقررات و استانداردهای عمومی، تولید کنندگان نمک، مقامات شهری و انجمن‌های مصرف کنندگان نیز در کنار سازمان‌های جهانی در بهبود شرایط موجود تلاش می‌کنند. «یونیسف» فعالیت‌های خود را بر 5/3 میلیون کودک و 240 هزار مادر باردار متمرکز کرده که بیش از سایر گروه‌ها در معرض خطر کمبود «ید» قرار دارند.

کارشناسان با محاسبه میزان «ید» موجود در نمک مصرفی دریافتند که 67 درصد از این نمک‌ها فاقد «ید» بوده و تنها 7/13 درصد از نمونه‌های مورد آزمایش دارای مقادیری از این ماده معدنی بوده‌اند. مطالعات صورت گرفته از سوی محققان «یونیسف» حکایت از آگاهی نداشتن جوامع مختلف نسبت به اهمیت مصرف نمک‌های «ید» دار داشته و به همین دلیل در نظر دارند تا آموزش در این زمینه را تقویت کرده و با ایجاد تغییرات رفتاری، سلامت کودکان و جوانان را تضمین کنند.

مشکل سوء تغذیه در میان افراد سالمند نیز مسأله‌ای است که رو به افزایش است به طوری که یافته‌ها نشان می‌دهد 5 تا 10 درصد از این قشر نیز با چنین مشکلی مواجه‌اند. حدود 60 درصد از سالمندان ازسوء تغذیه رنج می‌برند و برخی آمارها حاکی از آن است که بخش اعظمی از سالمندان مبتلا در درمان‌های دراز مدت و در بیمارستان‌ها دچار سوء تغذیه می‌شوند. انتظار می‌رود شمار جمعیت سالمندان امریکایی که مبتلا به سوء تغذیه هستند تا سال 2030 به 72 میلیون نفر افزایش یابد.