متخصص اعصاب و روان در گفتگو با شفا آنلاین تشریح کرد:
شفا آنلاین- متخصص اعصاب و روان گفت: عده ای گمان دارند میزان شیوع اختلال وسواسی اجباری در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان بیشتر است در حالی که این گونه نیست.
دکتر فربد فدایی در گفتگوی اختصاصی با شفا آنلاین ضمن بیان این مطلب افزود: به طور تقریبی اختلال وسواسی اجباری در همه جای جهان میزان شیوع یکسانی دارد و میزان آن بر اساس مطالعاتی در ایران حدود یک تا دو درصد کل جمعیت است.
وی با اشاره به این که اختلال وسواسی اجباری در سنین نوجوانی بیشتر به چشم می خورد در عین حال ادامه داد: یکی از مهم ترین نابسامانی های روانی که موجب مشکلات زیادی برای فرد و خانواده اش می شود اختلال وسواسی اجباری است. به این ترتیب که یا یک فکر مزاحم به صورت مرتب در ذهن بیمار دور می زند و بر می گردد و یا این که بیمار مجبور است یک عمل تکراری را انجام دهد و خودش هم بر غیر ضروری بودن آن واقف است.
وی همچنین اظهارکرد: به طور معمول ما شاهد ترکیبی از این فکر و عمل وسواسی خواهیم بود به گونه ای که بیمار ابتدا یک فکر وسواسی دارد و بعد به دلیل این که مبادا آن فکر ناخوشایند عواقب بدی را ایجاد کند اعمال وسواسی انجام می دهد تا آن را باطل کند.
این روانپزشک بیان کرد: برای نمونه بیمار احساس می کند صحبتش در مجلس مهمانی به دوستش برخورده بنابراین به طور مرتب نسبت به این موضوع دچار نگرانی است و به هیچ ترتیبی نمی تواند آن فکر را از ذهنش خارج کند بنابراین به طور مرتب طی تماس با دوستش از وی سوال می پرسد که صحبت من تو را رنجاند؟ و به رغم این که دوستش می گوید ناراحت نشدم اما این اجبار را حس می کند که باید یکبار دیگر در پی تماس سوالش را تکرار کند.
وی با اشاره به این که به طور معمول عوامل ارثی و ژنتیک نقشی در ایجاد این بیماری دارند؛ افزود: به نحوی که امکان دارد بستگان درجه یک این بیماران هم سه تا پنج برابر کل جمعیت به وسواس مبتلا باشند.گذشته از این امر گاهی دیده شده که به دنبال عفونت ها حالت وسواس در فرد نیز ایجاد شود.
عضو هیئت مدیره انجمن روانپزشکان ایران نقش عوامل رفتاری در بروز این اختلال را زیاد دانست و گفت: برای نمونه زمانی که پدر و مادر انتظاراتی بیش از توان کودک دارند( مانند همیشه نفر اول بودن) در نتیجه کودک نسبت به توانایی هایش دچار تردید خواهد شد و همیشه این فکر را در سر دارد که شاید به اندازه کافی" کارم را خوب انجام نداده ام ". بنابراین کارها را بدون دستیابی به احساس رضایت به صورت مرتب نیز تکرار می کند.
به گفته وی به طور معمول این افراد ابتدا خودشان از رفتارهایشان ناراحت و نگران هستند. اما امکان دارد با گذشت زمان پس از چند سال احساس کنند که مشکلی ندارند و واقعأ هم باید به همان ترتیب رفتار کنند. برای نمونه فرد دچار وسواسِ شستشو در ابتدا به دلیل ناراحتی اش از این موضوع به دنبال درمان است. اما در صورت گذشت چند سال و عدم درمان احساس می کند که انسان پس از دست زدن به هر چیزی بلافاصله باید دست هایش را به طور مکرر با آب و صابون نیز بشوید.
درمان اختلال وسواسی اجباری
دکتر فدایی خاطرنشان کرد: در راستای درمان این وضعیت در درجه اول از دارو نیز استفاده می شود. و با توجه به این که داروهای ضد افسردگی روی این بیماری تأثیرگذارند به طور معمول روانپزشک از داروهای خاصی که برای درمان وسواس هم موثر است نیز استفاده می کند.
وی اظهار داشت :ضمن این که گاهی اوقات افسردگی و وسواس توام با هم دیده می شوند که در چنین صورتی درمان باید به صورت طولانی مدت ادامه یابد. کاهش داروها و قطع درمان هم تنها باید با صلاحدید روانپزشک باشد نه به صورت خودسرانه.
به گفته دکترفدایی، گاهی اوقات روش های رفتار درمانی هم برای درمان وسواس به کار می رود اما این روش ها به طور معمول طول می کشد و بیماران خیلی از اوقات به پزشک می گویند که اگر ما می توانستیم دستورهای رفتاردرمانی را اجرا کنیم دیگر وسواس نداشتیم!
ترجیح بیماران ایرانی بر دارو درمانی است یا رفتار درمانی؟
مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به شفا آنلاین گفت: بیماران ایرانی به دلیل اثرگذاری سریع تر و هزینه های کمتر درمان های دارویی را برای وسواس ترجیح می دهند؛ نکته مهم آن که هر چقدر درمان بیماری سریع تر آغاز شود پاسخ به درمان هم بهتر خواهد بود.
اهمیت درمان به موقع بیماران مبتلا
متخصص اعصاب و روان یادآور شد: فرد مبتلا به وسواس ضمن این که محتوای افکار و اعمالش غیر عادی است به طور معمول وقت زیادی را هم صرف آن اعمال می کند.به طور کلی زمانی که فردی بیش از یک ساعت وقت صرف کارهای وسواسی کرد از دیدگاه روانپزشکی نیازمند درمان است و این افراد به دلیل چند باره انجام دادن کارها به طورمعمول کُند هستند و در مسائل تحصیلی و شغلی هم عقب می مانند .
از طرف دیگرنیز در اکثر اوقات بیماران وسواسی به دلیل این که قادر به تصمیم گیری نیستند تصمیم های مهم زندگی اشان را برای نمونه در مورد ازدواج به تأخیر می اندازند. در پی این امر و به دلیل عدم قدرت انتخاب و تصمیم گیری امکان مجرد ماندن بسیاری از چنین افرادی وجود دارد به همین دلیل درمان به موقع آنها نکته مهمی به شمار می رود.
اختلال وسواسی اجباری در زنان شایع تر است یا مردان؟
به گفته وی میزان شیوع این اختلال میان هر دو جنس یکسان دیده می شود، ضمن این که اختلال وسواسی اجباری یک بیماری مانند سایر بیماری هاست که در صورت درمان امکان بهبود کامل و یا دست کم تخفیف چشمگیر نشان ها وجود دارد و افراد نباید فکر کنند که این امر یک مسئله شخصیتی در آنهاست.
این روانپزشک توصیه کرد: اطرافیان نباید بیماران را تحت فشار قرار دهند که "تو نباید این کارها را انجام دهی". زیرا فشار اطرافیان برای جلوگیری از انجام کارهای وسواسی موجب استرس بیشتر بیماران و تشدید وسواس های آنها خواهد شد. بلکه باید بدانند که این یک بیماری بوده و نیازمند درمان است.
وی با اشاره به این که اختلال وسواسی اجباری در سنین نوجوانی بیشتر به چشم می خورد در عین حال ادامه داد: یکی از مهم ترین نابسامانی های روانی که موجب مشکلات زیادی برای فرد و خانواده اش می شود اختلال وسواسی اجباری است. به این ترتیب که یا یک فکر مزاحم به صورت مرتب در ذهن بیمار دور می زند و بر می گردد و یا این که بیمار مجبور است یک عمل تکراری را انجام دهد و خودش هم بر غیر ضروری بودن آن واقف است.
وی همچنین اظهارکرد: به طور معمول ما شاهد ترکیبی از این فکر و عمل وسواسی خواهیم بود به گونه ای که بیمار ابتدا یک فکر وسواسی دارد و بعد به دلیل این که مبادا آن فکر ناخوشایند عواقب بدی را ایجاد کند اعمال وسواسی انجام می دهد تا آن را باطل کند.
این روانپزشک بیان کرد: برای نمونه بیمار احساس می کند صحبتش در مجلس مهمانی به دوستش برخورده بنابراین به طور مرتب نسبت به این موضوع دچار نگرانی است و به هیچ ترتیبی نمی تواند آن فکر را از ذهنش خارج کند بنابراین به طور مرتب طی تماس با دوستش از وی سوال می پرسد که صحبت من تو را رنجاند؟ و به رغم این که دوستش می گوید ناراحت نشدم اما این اجبار را حس می کند که باید یکبار دیگر در پی تماس سوالش را تکرار کند.
وی با اشاره به این که به طور معمول عوامل ارثی و ژنتیک نقشی در ایجاد این بیماری دارند؛ افزود: به نحوی که امکان دارد بستگان درجه یک این بیماران هم سه تا پنج برابر کل جمعیت به وسواس مبتلا باشند.گذشته از این امر گاهی دیده شده که به دنبال عفونت ها حالت وسواس در فرد نیز ایجاد شود.
عضو هیئت مدیره انجمن روانپزشکان ایران نقش عوامل رفتاری در بروز این اختلال را زیاد دانست و گفت: برای نمونه زمانی که پدر و مادر انتظاراتی بیش از توان کودک دارند( مانند همیشه نفر اول بودن) در نتیجه کودک نسبت به توانایی هایش دچار تردید خواهد شد و همیشه این فکر را در سر دارد که شاید به اندازه کافی" کارم را خوب انجام نداده ام ". بنابراین کارها را بدون دستیابی به احساس رضایت به صورت مرتب نیز تکرار می کند.
به گفته وی به طور معمول این افراد ابتدا خودشان از رفتارهایشان ناراحت و نگران هستند. اما امکان دارد با گذشت زمان پس از چند سال احساس کنند که مشکلی ندارند و واقعأ هم باید به همان ترتیب رفتار کنند. برای نمونه فرد دچار وسواسِ شستشو در ابتدا به دلیل ناراحتی اش از این موضوع به دنبال درمان است. اما در صورت گذشت چند سال و عدم درمان احساس می کند که انسان پس از دست زدن به هر چیزی بلافاصله باید دست هایش را به طور مکرر با آب و صابون نیز بشوید.
درمان اختلال وسواسی اجباری
دکتر فدایی خاطرنشان کرد: در راستای درمان این وضعیت در درجه اول از دارو نیز استفاده می شود. و با توجه به این که داروهای ضد افسردگی روی این بیماری تأثیرگذارند به طور معمول روانپزشک از داروهای خاصی که برای درمان وسواس هم موثر است نیز استفاده می کند.
وی اظهار داشت :ضمن این که گاهی اوقات افسردگی و وسواس توام با هم دیده می شوند که در چنین صورتی درمان باید به صورت طولانی مدت ادامه یابد. کاهش داروها و قطع درمان هم تنها باید با صلاحدید روانپزشک باشد نه به صورت خودسرانه.
به گفته دکترفدایی، گاهی اوقات روش های رفتار درمانی هم برای درمان وسواس به کار می رود اما این روش ها به طور معمول طول می کشد و بیماران خیلی از اوقات به پزشک می گویند که اگر ما می توانستیم دستورهای رفتاردرمانی را اجرا کنیم دیگر وسواس نداشتیم!
ترجیح بیماران ایرانی بر دارو درمانی است یا رفتار درمانی؟
مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به شفا آنلاین گفت: بیماران ایرانی به دلیل اثرگذاری سریع تر و هزینه های کمتر درمان های دارویی را برای وسواس ترجیح می دهند؛ نکته مهم آن که هر چقدر درمان بیماری سریع تر آغاز شود پاسخ به درمان هم بهتر خواهد بود.
اهمیت درمان به موقع بیماران مبتلا
متخصص اعصاب و روان یادآور شد: فرد مبتلا به وسواس ضمن این که محتوای افکار و اعمالش غیر عادی است به طور معمول وقت زیادی را هم صرف آن اعمال می کند.به طور کلی زمانی که فردی بیش از یک ساعت وقت صرف کارهای وسواسی کرد از دیدگاه روانپزشکی نیازمند درمان است و این افراد به دلیل چند باره انجام دادن کارها به طورمعمول کُند هستند و در مسائل تحصیلی و شغلی هم عقب می مانند .
از طرف دیگرنیز در اکثر اوقات بیماران وسواسی به دلیل این که قادر به تصمیم گیری نیستند تصمیم های مهم زندگی اشان را برای نمونه در مورد ازدواج به تأخیر می اندازند. در پی این امر و به دلیل عدم قدرت انتخاب و تصمیم گیری امکان مجرد ماندن بسیاری از چنین افرادی وجود دارد به همین دلیل درمان به موقع آنها نکته مهمی به شمار می رود.
اختلال وسواسی اجباری در زنان شایع تر است یا مردان؟
به گفته وی میزان شیوع این اختلال میان هر دو جنس یکسان دیده می شود، ضمن این که اختلال وسواسی اجباری یک بیماری مانند سایر بیماری هاست که در صورت درمان امکان بهبود کامل و یا دست کم تخفیف چشمگیر نشان ها وجود دارد و افراد نباید فکر کنند که این امر یک مسئله شخصیتی در آنهاست.
این روانپزشک توصیه کرد: اطرافیان نباید بیماران را تحت فشار قرار دهند که "تو نباید این کارها را انجام دهی". زیرا فشار اطرافیان برای جلوگیری از انجام کارهای وسواسی موجب استرس بیشتر بیماران و تشدید وسواس های آنها خواهد شد. بلکه باید بدانند که این یک بیماری بوده و نیازمند درمان است.
نظرشما
آخرین اخبار