براساس
نظر مرکز کنترل و پيشگيري از بيماريهاي آمريکا، در طول 30 سال گذشته،
چاقي ميان کودکان حدود 2 برابر و ميان نوجوانان حدود 4 برابر افزايش داشته
است. JAMA نيز تاکيد ميکند که از هر 5 نوجوان آمريکايي، 1 نفر در حال حاضر
چاق است.
تعدادي
از مطالعههاي مشاهدهاي نشان دادهاند که کمبود ويتامين D ممکن است با
عوارض پزشکي مرتبط با چاقي در ارتباط باشند، مانند بيماري قلبي وعروقي و
مقاومت به انسولين. به دنبال انتشار اين نتايج، بسياري از ارايهدهندگان
خدمات سلامت پيشنهاد کردند مکملهايي با دوز بالاي اين ويتامين براي کاهش
يا پيشگيري از پيشرفت عوارض تجويز شوند. در اين شرايط، گاهي بيش از 5 تا 10
برابر دوزهاي توصيه شده روزانه براي افراد تجويز ميشدند.
به
گفته دکتر کومار، اندوکرينولوژيست کودکان در مايوکلينيک، تاکنون هيچ منفعت
قابل توجهي از مکملهاي ويتامين D در نوجوانان مشاهده نشده است. اين
نتايج، برگرفته از 4 کارآزمايي باليني و 6 مطالعه منتشر شده در اين زمينه،
در طول 10 سال گذشته است. دکتر کومار تاکيد ميکند: «ما نميتوانيم مدعي
شويم ارتباطهاي ميان کمبود ويتامين D و بيماريهاي مزمن در کودکان وجود
ندارد. اما هنوز اين ارتباطها را پيدا نکردهايم.»
شايعترين
و موثرترين منبع ويتامين D، نور خورشيد است. از سوي ديگر، روغن ماهي و
ماهي چرب نيز غنيترين منابع ويتامين D است. اگر فردي نتواند مقدار توصيه
شده روزانه را از اين ويتامين از منابع طبيعي دريافت کند، بهتر است با
مکملهاي ويتامين D تحت درمان قرار گيرد.
در
اين مطالعه، محققان مايوکلينيک، تاثير مکمل ويتامين D را در 19 نوجوان چاق
13 تا 18 سال که مبتلا به کمبود ويتامين D بودند، مورد بررسي قرار دادند.
هدف آنها، اين بود که مشخص کنند ويتامين D اگر تاثيري داشته باشد، چه اثري
بر سلامت کلي خواهد گذاشت.
پس از 3 ماه تلاش براي رساندن سطح ويتامين D آنها به حد طبيعي با کمک مکملها، محققان هيچگونه تغييري را در وزن بدن، شاخص توده بدني، اندازه دور کمر، فشار خون يا جريان خون نوجوانان مورد بررسي مشاهده نکردند. محققان از اينکه هيچ منفعت خاصي را از تجويز مکملهاي ويتامين D مشاهده نکردند، بسيار شگفتزده بودند. از سوي ديگر، مصرف بيش از اندازه ويتامين D ميتواند منجر به وضعيتي تحت عنوان توکسيسيتي ويتامين D يا هيپرويتامينوز شود. نتيجه اين شرايط هم تهوع، استفراغ و عوارض کليوي است. در اين مطالعه، همچنين مشاهده شد که تجويز اين مکملها با افزايش سطح کلسترول و تريگليسيريد خون نوجوانان همراه بوده که خود عامل خطري است براي افزايش خطر بيماري قلبي در ميان آنها.
دکتر کومار
اظهار ميکند که اين يافتهها ميتواند به دليل تعداد نسبتا کم حجم نمونه
اين مطالعه و مدت کوتاه آن باشد. با توجه به اين محدوديتها، نياز به انجام
مطالعههاي بزرگتر و با کنترل دارونما احساس ميشود تا اثرات طولانيمدت
مکملهاي ويتامين D بر سلامت کودکان و نوجوانان چاق مشخص شود. دکتر کومار،
در انتها تاکيد ميکند: «ما نميگوئيم که مصرف مکملهاي ويتامين D با
دوزهاي قابل قبول بد است و ميدانيم که اغلب کودکان چاق، کمبود ويتامين D
دارند. ما تنها مدعي شدهايم که هنوز نميتوانيم تاثير مکملهاي ويتامين D
را بر ارتقاي سلامت کلي نوجوانان ثابت کنيم.» در مطالعات قبلي، نيز آمده که
مکملهاي ويتامين D با دوز بالا، سلامت استخوانها را در زنان يائسه
افزايش نميدهد.