به گزارش شفا آنلاین،دکتر مزدک دانشور (انسان شناس پزشکی و عضور گروه جامعه شناسی پزشکی انجمن جامعه شناسی) در ابتدا با اشاره به تاثیر سرمایه داری در جامعه و مصرف تبلیغاتی مردم در گفتگو با فرارو، گفت: در دنیای سرمایه داری که جوانی، خوش اندامی و توانایی مغز(حافظه و مهارت های کلامی و شناختی و...) از اهمیت زیادی برخوردار یا یافتن کار و حفظ شغل به این موارد وابسته است، انسان ها وسواس گونه نگران از دست دادن جوانی، خوش اندامی، حافظه و دیگر توانایی ها هستند. نقش سرمایه داری این است که تبلیغ و ایجاد نیاز کند و در جامعه ما این نیاز موجب شده تا افراد تک افتاده و اتمیزه شوند.

دانشور ادامه داد: در جامعه شناسی انتقادی اصطلاحی وجود دارد به نام مقصرشمردن قربانی (Victim blaming). به عنوان مثال قربانیان تجاوز به این دلیل تخطئه می شوند که پوشش آن ها بد بوده و یا در ساعات نامناسبی تردد کرده اند. این شیوه یکی از روش های اصلی برای رفع مسئولیت از مسئولان است و در ذیل گفتمان نئولیبرالیسم می آید. این شیوه اما شیوه ای نادرست است.

این انسان شناس در رابطه با سلامتی مردم سئوالاتی را طرح کرد و گفت: برای اینکه بدانیم چرا مقصرشمردن قربانی درست نیست، بهتر است مثالی بزنم؛ آیا آدم های چاق را به خاطر چاقی باید تخطئه کرد؟ آیا می توان به آن ها گفت شما زیاد می خورید و کم تحرکید؟ کافی است در شهر تهران علل بنیادی چاقی را بررسی کنیم تا ببینیم عوامل چاقی چه چیزهایی است. در سوپرمارکت ها مقدار زیادی مواد غذایی با قند بالا، تنقلات، مواد چرب و شور و... وجود دارد. علاوه بر این از خودمان بپرسیم که آیا چه تعداد فست فود در اطراف ما هست؟ و در کنار آن چه تعداد میوه و سبزی مفید با قیمت مناسب می توان خرید؟

وی گغت: همینطور باید بپرسیم که آیا اکثر افراد جامعه چگونه کار می کنند؟ آیا این افراد برای تامین اجاره خانه و سایر خرج ها – خصوصا با کالایی تر شدن زندگی ها – که هر روز بیشتر می شوند، نباید بیشتر کار کنند؟ آیا با این حجم از کار زمانی برای تفریح، پیاده روی و خوردن غذای سالم باقی می ماند؟

دانشور با اشاره به کمبود تفریح – که یکی از مولفه های سلامت – در جامعه است، اظهار کرد: اگر افراد جامعه وقت اضافی نیز داشته باشند، آیا تفریح آن ها چیست؟ بزرگترین تفریح خانواده ایرانی خوردن و رفتن به رستوران است. علاوه بر این چه تفریح انرژی بَر دیگری در جامعه به صورت آزاد و نه زیرزمینی وجود دارد؟

این عضو انجمن جامعه شناسی در ادامه و با اشاره به دسترسی راحت به داروها و ابزار زیبایی در جامعه، توضیح داد: هنگامی که یک مسئول به یک فرد چاق می گوید تو مقصری، درواقع درصدد است که مسئولیت خودش را بپوشاند. حال که صحبت از مسئولیت مسئولان شد، خوب است که از وزیر بهداشت پرسیده شود در دستگاه تحت اختیارشان وضع چگونه است؟ آیا ایشان خیابانی را می شناسند که در آن داروخانه نباشد؟ و یا خیابانی را می شناسند که در آن سه داروخانه وجود دارد؟ قفسه های این داروخانه ها پر از انواع شامپوها، فرم دهنده ها، کرِم های جوان کننده و... هستند و میران دسترسی به آن زیاد است؛ قرص ها و یا دستگاه های این خیابان ها که وعده جوان شدن و زیبا شدن، احساس سرزندگی و از بین بردن چربی های اضافی را می دهند به راحتی پیک می شوند و در صورت تحویل در محل فروخته می شوند.

دانشور ضمن انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت گفت: زرق و برق و ظاهر این تبلیغات برای زیبایی بسیار زیاد است. حال از وزیر بهداشت بپرسیم که آیا حوزه پزشکی تا چه میزان تبلیغات بردار است؟ پزشکی به این دلیل که علمی تخصصی و پیچیده است چقدر به مخاطبان تبلیغات اجازه می دهد که به درستی یا نادرستی به قضاوتی صحیح برسند؟ آیا درست است که پزشکان مهارت و یا کالاهای مرتبط با سلامت و زیبایی افراد را تبلیغ کنند؟ این تبلیغات نه تنها کانال های ماهواره ای بلکه تلوزیون ملی را پر کرده، چه کسانی را مورد هدف قرار داده است؟ در این تبلیغات ما مدام می شنویم کسانی که چاق اند یا احساس چاقی می کنند، کسانی که پیرند یا احساس پیری می کنند، آدم های که از چهره و اندامشان راضی نیستند و... می توانند زیباتر و بهتر شوند.

وی گفت: در جامعه ما، از آنجایی که نمی توان به صورت جمعی در آن به کنش پرداخت و در برابر روند تبلیغات سرمایه دارانه ایستاد، افراد به صورت فردی در برابر تبلیغات خلع سلاح شده اند و نیاز به جوانیِ سریع آن ها را مسحور خود کرده است. در چنین شرایطی دیگر نمی توان از ورزش در سه روز هفته سخن گفت و یا برای سوزاندن چربی های بدن تلاش کرد. در این شرایط نمی توان زندگی را تغییر داد و شادی را جایگزین خمودگی و کار کرد.

مزدک دانشور با اشاره به مواردی که سلامتی افراد جامعه را به خطر انداخته است اظهار کرد: بهتر است وزیر بهداشت به جای مقصر شمردن قربانیان، بیشترین نگرانی را نسبت به زیرمجموعه و عملکرد خود داشته باشند. وزارت بهداشت باید به فکر تبلیغات پزشکِ زیبایی، انواع کِرم ها و داروهای زیبایی موجود در داروخانه ها، کیفیت مواد غذایی، میزان شکر وارداتی، تعرفه دخانیات، تبلیغات چیپس و پفک و افزایش فست فود و به طور کلی به فکر جامعه ای باشد که این روندهای بیمارگونه هستند که در آن بیماری به وجود می آورند.

این انسان شناس در انتها و با تاکید بر لزوم نداشتن نگاهی سطحی به بیماری ها در جامعه گفت: وزارت بهداشت بیش از همه درمان را هدف گرفته است و نه دلایل ایجاد بیماری ها را. باید از نگاه سطحی بیرون آمد و نگاه ریشه ای به مسائل بهداشتی مردم داشت.

 فرارو