شفاآنلاین- آیا اخیراً به خاطر کاری که نکرده اید احساس گناه می کنید؟ مثلا آیا به خاطر نرسیدن به اهداف روزانه تان یا به خاطر گشت و گذار بی هدف در اینترنت و اختصاص ندادن وقت کافی برای کارهای مهم احساس گناه کرده اید؟
به گزارش شفا آنلاین،دکتر «فرشاد شیبانی» ، روان شناس بالینی در برنامه «خیابان بهبودی» گروه
سلامت روان و خانواده گفت: مضمون احساس گناه، تخطی یا لغزش از اصول و ارزش
هایی است که هر فرد برای خود تعیین کرده است. این اصول و ارزش ها درساختاری
به نام وجدان قرار دارند.
شیبانی وجدان هر فرد را شبیه دادگاهی عنوان کرد که فرد در این دادگاه ، رفتارها و افکارش را قضاوت می کند. چنانچه این قضاوت عادلانه باشد می تواند به فرد کمک کند تا دوباره آن اشتباه را مرتکب نشود؛ اما چنانچه این قضاوت ، ناعادلانه یا بسیار سخت گیرانه باشد، فرد را دچار احساس گناه شدیدی می کند.
وی ادامه داد: این احساس گناه، فرد را از حرکت و تلاش باز می دارد وفرد به جای آن ، گرفتار مشغولیت ذهنی و نشخوار ذهنی می شود و افسردگی و لذت نبردن از زندگی درپی آن برایش به وجود خواهد آمد.
این روان شناس بالینی گفت: اگر علاوه بر احساس گناه، احساس افسردگی، شرمگینی یا اضطراب نیز فرد را بیازارد معلوم می شود که این شخص گرفتار مشکلاتی شده است. مثلا فرد ممکن است به این موضوع فکر کند که «اگر مردم بفهمند که چه کاری انجام داده ام، تحقیرم خواهند کرد.» یا اینکه «به خاطر رفتار بد و اشتباهاتی که انجام داده ام آدم حقیر و بی ارزشی هستم.»
شیبانی افزود : این نوع تفکر، به احساس اضطراب منجر خواهد شد. به همین دلیل متاسفانه بسیاری از افرادی که احساس گناه می کنند خودشان را در معرض گرفتاری ها و مشکلات و حوادث گوناگون قرار می دهند چون تصور می کنند که با عذاب دادن خودشان می توانند این احساس گناه را برطرف کنند.
**وقتی احساس گناه می کنید با خودتان کاملا منطقی باشید
شیبانی برای مقابله با این احساس افزود: گام نخست این است که وقتی احساس گناه می کنید با خودتان کاملا منطقی صحبت کنید.
گاهی اوقات این احساس گناه مربوط به ارتباط ما و خدایمان است که خداوند راهکار توبه را پیش روی ما قرار داده است. اما چنانچه این احساس گناه مربوط به خودتان باشد دلیل کار اشتباهتان را پیدا کنید و اگر دیدید واقعا اشتباه کرده اید، مسوولیتش را به عهده بگیرید و احساس عذابتان را متوقف کنید.
این روان شناس با تاکید بر اینکه احساس عذاب غیرمنطقی، زندگی را فلج می کند در عین حال توصیه کرد، باید ببینید در زمان حاضر و با وضعیت کنونی چه کاری از دستتان بر می آید؟
شیبانی همچنین گفت: احساس گناه معمولاً با احساس پشیمانی یا افسوس از کارهایی که باید انجام می دادید اما انجام ندادید یا کارهایی که نباید انجام می دادید و انجام دادید، همراه است. پس باید بدانیم که ما قادر به تغییر زمان نیستیم. اگر نمی توانیم به زمان گذشته برگردیم ، پس چرا باید همه زندگیمان را صرف افسوس خوردن به گذشته تلف کنیم؟
وی گفت : افکار منجر به احساس گناه را روی کاغذ بیاورید. حال ببینید برای از بین بردن این احساس گناه چه کارهایی می توانید انجام دهید؟ آنها را روی یک کاغذ یادداشت کنید.
این روان شناس در ادامه تصریح کرد: وقتی فهرست کارهای قابل انجام توسط خودتان را درست کردید ، آنها را به درجه اهمیت اولویت بندی کنید و سپس این اولویت ها را وارد برنامه زندگیتان کنید.
شیبانی تاکید کرد: با خودتان مهربان باشید. طوری برنامه ریزی کنید که به خودتان بیش از اندازه فشار نیاورید. اول روی کارهایی تمرکز کنید که اولویت بالاتری دارند.
**از قضاوت مداوم درباره خودتان و دیگران دست بردارید
شیبانی افزود: گام دوم، دست برداشتن از قضاوت مداوم درباره خودتان و دیگران است. شما باید بدانید که شکست و پیروزی به نوع درک انسان بستگی دارد و شکست امروز می تواند موفقیت فردا باشد. از تجربیاتتان درس بگیرید و بدانید که دریای آرام، ناخدای قهرمان پرورش نخواهد داد.
** توانایی هایتان را بشناسید
وی شناخت توانایی ها تان در زندگی را گام سوم عنوان کرد و افزود : استعداد خاص شما چیست؟ اگر نمی دانید به موفقیت های قبلی تان فکر کنید مهم نیست چقدر به عقب برگردید حتماً موفقیتی ریز یا درشت پیدا خواهید کرد.
**مدیر زندگیتان خودتان هستید
وی در پایان اظهارکرد: در گام چهارم، باید احساس کنید که مدیر زندگی خودتان هستید. پیام های مثبت و موثر را برای خودتان و برای هر کسی که شما را می شنود، تکرار کنید؛ به عنوان نمونه: «من فرد ارزشمندی هستم» و آن را آنقدر تکرار کنید تا قسمتی از وجود شما شود.
شیبانی ادامه داد: هر فردی در زندگی اشتباهات و خطاهایی داشته، دارد و خواهد داشت اما مهم اینجاست که بتواند اقدامی در جهت کاستن از آنها داشته باشد، وگرنه خودخوری و ملامت کردن و سرزنش کردن خود، مشکلی را رفع نخواهد کرد و در نهایت چنانچه نتوانستید با احساس گناهتان مقابله کنید، از یک متخصص روانشناس بالینی کمک بگیرید.
رادیو سلامت
شیبانی وجدان هر فرد را شبیه دادگاهی عنوان کرد که فرد در این دادگاه ، رفتارها و افکارش را قضاوت می کند. چنانچه این قضاوت عادلانه باشد می تواند به فرد کمک کند تا دوباره آن اشتباه را مرتکب نشود؛ اما چنانچه این قضاوت ، ناعادلانه یا بسیار سخت گیرانه باشد، فرد را دچار احساس گناه شدیدی می کند.
وی ادامه داد: این احساس گناه، فرد را از حرکت و تلاش باز می دارد وفرد به جای آن ، گرفتار مشغولیت ذهنی و نشخوار ذهنی می شود و افسردگی و لذت نبردن از زندگی درپی آن برایش به وجود خواهد آمد.
این روان شناس بالینی گفت: اگر علاوه بر احساس گناه، احساس افسردگی، شرمگینی یا اضطراب نیز فرد را بیازارد معلوم می شود که این شخص گرفتار مشکلاتی شده است. مثلا فرد ممکن است به این موضوع فکر کند که «اگر مردم بفهمند که چه کاری انجام داده ام، تحقیرم خواهند کرد.» یا اینکه «به خاطر رفتار بد و اشتباهاتی که انجام داده ام آدم حقیر و بی ارزشی هستم.»
شیبانی افزود : این نوع تفکر، به احساس اضطراب منجر خواهد شد. به همین دلیل متاسفانه بسیاری از افرادی که احساس گناه می کنند خودشان را در معرض گرفتاری ها و مشکلات و حوادث گوناگون قرار می دهند چون تصور می کنند که با عذاب دادن خودشان می توانند این احساس گناه را برطرف کنند.
**وقتی احساس گناه می کنید با خودتان کاملا منطقی باشید
شیبانی برای مقابله با این احساس افزود: گام نخست این است که وقتی احساس گناه می کنید با خودتان کاملا منطقی صحبت کنید.
گاهی اوقات این احساس گناه مربوط به ارتباط ما و خدایمان است که خداوند راهکار توبه را پیش روی ما قرار داده است. اما چنانچه این احساس گناه مربوط به خودتان باشد دلیل کار اشتباهتان را پیدا کنید و اگر دیدید واقعا اشتباه کرده اید، مسوولیتش را به عهده بگیرید و احساس عذابتان را متوقف کنید.
این روان شناس با تاکید بر اینکه احساس عذاب غیرمنطقی، زندگی را فلج می کند در عین حال توصیه کرد، باید ببینید در زمان حاضر و با وضعیت کنونی چه کاری از دستتان بر می آید؟
شیبانی همچنین گفت: احساس گناه معمولاً با احساس پشیمانی یا افسوس از کارهایی که باید انجام می دادید اما انجام ندادید یا کارهایی که نباید انجام می دادید و انجام دادید، همراه است. پس باید بدانیم که ما قادر به تغییر زمان نیستیم. اگر نمی توانیم به زمان گذشته برگردیم ، پس چرا باید همه زندگیمان را صرف افسوس خوردن به گذشته تلف کنیم؟
وی گفت : افکار منجر به احساس گناه را روی کاغذ بیاورید. حال ببینید برای از بین بردن این احساس گناه چه کارهایی می توانید انجام دهید؟ آنها را روی یک کاغذ یادداشت کنید.
این روان شناس در ادامه تصریح کرد: وقتی فهرست کارهای قابل انجام توسط خودتان را درست کردید ، آنها را به درجه اهمیت اولویت بندی کنید و سپس این اولویت ها را وارد برنامه زندگیتان کنید.
شیبانی تاکید کرد: با خودتان مهربان باشید. طوری برنامه ریزی کنید که به خودتان بیش از اندازه فشار نیاورید. اول روی کارهایی تمرکز کنید که اولویت بالاتری دارند.
**از قضاوت مداوم درباره خودتان و دیگران دست بردارید
شیبانی افزود: گام دوم، دست برداشتن از قضاوت مداوم درباره خودتان و دیگران است. شما باید بدانید که شکست و پیروزی به نوع درک انسان بستگی دارد و شکست امروز می تواند موفقیت فردا باشد. از تجربیاتتان درس بگیرید و بدانید که دریای آرام، ناخدای قهرمان پرورش نخواهد داد.
** توانایی هایتان را بشناسید
وی شناخت توانایی ها تان در زندگی را گام سوم عنوان کرد و افزود : استعداد خاص شما چیست؟ اگر نمی دانید به موفقیت های قبلی تان فکر کنید مهم نیست چقدر به عقب برگردید حتماً موفقیتی ریز یا درشت پیدا خواهید کرد.
**مدیر زندگیتان خودتان هستید
وی در پایان اظهارکرد: در گام چهارم، باید احساس کنید که مدیر زندگی خودتان هستید. پیام های مثبت و موثر را برای خودتان و برای هر کسی که شما را می شنود، تکرار کنید؛ به عنوان نمونه: «من فرد ارزشمندی هستم» و آن را آنقدر تکرار کنید تا قسمتی از وجود شما شود.
شیبانی ادامه داد: هر فردی در زندگی اشتباهات و خطاهایی داشته، دارد و خواهد داشت اما مهم اینجاست که بتواند اقدامی در جهت کاستن از آنها داشته باشد، وگرنه خودخوری و ملامت کردن و سرزنش کردن خود، مشکلی را رفع نخواهد کرد و در نهایت چنانچه نتوانستید با احساس گناهتان مقابله کنید، از یک متخصص روانشناس بالینی کمک بگیرید.
رادیو سلامت
نظرشما
آخرین اخبار