همچنین داروها؛ اکثراً از مواد در دسترس شامل مواد گیاهی، معدنی، حیوانی و ... در محیط و اطراف محل زندگی هستند و در برایند کلی نسبت به داروهای شیمیایی قیمت کمتری دارند. مثلاً موادغذایی مانند سیب، انگور، سرکه، ماش، نخود، عسل، آویشن، انار، ریحان و ... که معمولاً با پرداخت هزینه‌ای نسبتاً جزیی در اکثر مناطق قابل دسترسی است، با استفاده به جا و متناسب با شریاط بیمار می‌تواند در پیشگیری و درمان مورد استفاده قرار گیرد.
به جرأت می توان ادعا کرد که بخش چشمگیری از نیاز دارویی کشور از طریق تولید داروهای گیاهی مدرن و استانداردشده که همانند داروهای موجود اثر مطالعه شده و اثبات شده دارند، می‌توان تامین کرد و این در مثال‌هایی که ذکر خواهیم کرد قابل ملاحظه است و توسعه کشت گیاهان دارویی راهکاری مناسب برای استفاده بهینه از منابع موجود است؛ تاکید سازمان بهداشت جهانی در جایگزینی تدریجی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی موجب شده تا کشورهای مختلف جهان نسبت به سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی در سطوح صنعتی و استفاده از آن در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی اقدام کنند.
طبق آمار سال 1370 تعداد 74 میلیون واحد قرص دیازپام در صنایع داخلی تولید شد و اگر همه این تعداد را قرص‌های 10 میلی گرمی فرض کنیم، مقدار ماده اولیه دیازپام وارد شده از خارج 740 کیلوگرم با هزینه ارزی آن زمان معادل تقریباً 40 میلیون ریال بوده است.
با تکیه به منابع جدیدی که در دست داریم، از گیاه سنبل الطیب می‌توان اثر مشابه دیازپام را به عنوان آرامبخش و خواب آور به دست آورد و طبق این مطالعات، استفاده از این داروی گیاهی اثرات مفیدتر و به مراتب بی ضررتر از همتای شیمیایی مذکور را داراست.
به منظور تولید همان تعداد واحد قرص گیاهی به 20 تُن گیاه نیاز داریم که برای کشت آن 7 هکتار زمین درجه 2 یا 3 باید به زیر کشت برود. هر قرص سنبل الطیب معادل قرص 10 میلی گرمی دیازپام باید محتوی 270 میلی گرم از گیاه باشد. در صورت چنین اقدامی:
1. 7 هکتار زمین درجه 2 یا 3 غیرقابل استفاده برای محصولات کشاورزی معمول به زیر کشت می‌رود.
2. در بخش کشاورزی برای حدود 50 نفر اشتغال ایجاد می‌شود.
3. در سایر بخش‌های جانبی مانند صنعت، حمل و نقل، بازرگانی و غیره تقریباً همان تعداد به کار گرفته می‌شود.
4. ماده اولیه مورد نیاز برای تولید یکی از اقلام دارویی تأمین می‌شود و جایگزین واردات ماده اولیه دیازپام می‌شود.
5. تأمین سلامت جامعه با مصرف داروهای مؤثر با اثرات جانبی کمتر تإمین می‌شود.
6. امکان صادرات مازاد ماده اولیه و محصولات دارویی ساخته شده به طور جدی وجود دارد.
7. مشکل کمبود دارو به علت تولید ماده اولیه در داخل، برطرف می‌شود و از جهت دیگر، از نوسان در حجم تولید که متأثر از موقعیت اقتصادی-سیاسی و مالی مملکت است، جلوگیری می‌شود، لذا تأمین نیاز بازار به صورت مداوم میسر می‌شود که این یکی از موارد مؤثر بر ثبات قیمت‌ها و جلوگیری از کمبودهای مقطعی است.
8. ارزش افزوده حاصل، چشمگیر است. قیمت سنبل الطیب در بازار کنونی یک میلیون ریال است که این معادل قیمت بین المللی، تقریباً برابر 30 دلار در کیلو است. حال آن‌که یک بسته قرص سنبل الطیب که محتوی حدود 13 گرم از گیاه است، در انگلستان به مبلغ معادل 74 دلار به فروش می‌رسد. در اینجا ارزش افزوده فوق العاده بالا در مقایسه با قیمت‌های بین المللی قابل مشاهده است.
در پایان باید اشاره کرد که پیشگیری، تشخیص و درمان در طب سنتی می‌تواند به راحتی با اتکا به منابع موجود در داخل کشور پیش برود و کمترین وابستگی به واردات را داشته باشد. به عبارتی یکی از بهترین مسیرها برای مبارزه با تحریم‌ها و قطع وابستگی کشور به واردات سرمایه گذاری در زمینه طب سنتی است، البته این سرمایه گذاری منافاتی با سرمایه گذاری بر سایر روش‌ها و بومی سازی آنها ندارد، ولی باید اولویت سنجی و هزینه فایده این دو مسیر نیز مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد.
تسنیم
