شفا آنلاين-آموزش بیمار و خودمراقبتی یکی از مباحث مغفول مانده درحوزه سلامت است. موضوعی که برخی از دست اندرکاران میکوشند تا با یادآوری اهمیت آن توجه متولیان سلامت را به این امر مهم جلب کنند که ارزیابی سلامت از سوی بیمار میتواند نقش قابل ملاحظهای در کنترل بیماری و درمان آن داشته باشد.
به گزارش شفا آنلاين،به اعتقاد کارشناسان سلامت، بررسی وضعیت بیماریهای مزمن درکشور ما نشان میدهد اغلب افرادی که مبتلا به بیماریهای مزمن میشوند آگاهی چندانی از نحوه صحیح برخورد با بیماریشان ندارند و تا زمانی که دیگرعوارض بیماری به سراغ آنها نیامده، از انجام هرگونه بررسی وضعیت سلامت خود نزد پزشک اجتناب میکنند.
برخی حتی ترجیح میدهند از بیماری خود اطلاع نداشته باشند و زمانی به پزشک مراجعه میکنند که کار از کار گذشته و پزشکان نمیتوانند گامی مثبت برای درمان عوارض بیماری بردارند.
دکتر لیلا سبحانی، متخصص آرتروروماتوئید با بیان اینکه خود مراقبتی نباید با خود درمانی اشتباه گرفته شود، توضیح میدهد: خوددرمانی، اقدام به درمان بدون داشتن اطلاعات کافی در زمینه علائم و بیماریها یا تصمیمگیریهای خودسرانه و غیراستاندارد درمانی است.
او با اشاره به اینکه برخی افراد به ضرورت ارزیابی سلامت خود اعتقادی ندارند و تا زمانی که بیماری به سراغشان نیامده از انجام هر گونه بررسی وضعیت سلامت خود اجتناب میکنند، میگوید: انسان سالم انسانی است که از نظر جسمی سالم، از نظر فکری بیعیب، از لحاظ روانی شاد و در اجتماع فعال، از نظر اقتصادی مولد و از لحاظ فرهنگی مسئول باشد.
این متخصص آرتروروماتوئید در ادامه تمرین عادات خوب و سالم و بهکار بستن آنها در همه مراحل زندگی و دوری جستن از عادات زیانبار و غیرسالم را شیوه زندگی سالم برمی شمارد و میگوید: انتخاب شیوه زندگی سالم عامل مهمی در تأمین، حفظ و ارتقای سلامتی است.
سبحانی همچنین با اشاره به شعار سال 93 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، خود مراقبتی را شامل اعمالی میداند که مردم انجام میدهند تا تندرست بمانند و از سلامت جسمی خود نگهداری کنند، نیازهای اجتماعی و روانی خود را برآورده سازند، از بیماریها یا حوادث پیشگیری کنند، ناخوشیها و وضعیتهای مزمن را بهبود بخشند و نیز از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان حفاظت کنند.
او با ابراز تأسف از مرگ بیمارانی که اخیراً بر اثر عوارض بیماری نقرس جان خود را از دست دادهاند، اظهار میدارد: هماکنون بیماری نقرس کاملاً قابل کنترل و حتی درمان است و مرگ بر اثر عوارض آن در دنیا عجیب به نظر میرسد، اما متأسفانه ما در کشور هنوز بیمارانی داریم که بر اثر بیاطلاعی از خود مراقبتی و اصول آن دچار مرگهای زودرس میشوند.
تدوین نشدن گاید لاینها (قوانین و مقررات، آیین نامه ها) و پروتکلهای خود مراقبتی برای بیماران، بخش دیگری از گفتههای این متخصص آرتروروماتوئید را تشکیل میدهد. او در این باره توضیح میدهد: انجمنهای پزشکی نیز باید تلاش ویژهای برای آموزش بیماران از نحوه خود مراقبتی انجام دهند امری که غالباً تنها از سوی چند انجمن پزشکی مراعات میشود ودیگر گروههای پزشکی توجه چندانی به آن ندارند.
سیدکاظم براهیپور متخصص بیماری روماتیسم هم در این باره توضیح میدهد: پیشگیری مقدم بر درمان بوده و با اجرای طرح توسعه نظام سلامت، مردم شاهد تحولات بسیاری در حوزه بهداشت و درمان هستند.
براهیپور توجه به شعار خود مراقبتی را عاملی برای پیشگیری از انواع بیماریهای مزمن بویژه پوکی استخوان بر میشمارد و میگوید: اگردر حوزه پیشگیری یک دلار برای این بیماری هزینه شود 5/6 دلار سرمایه را ذخیره کردهایم.
او یاد آور میشود: در گذشته اهمیت ریشهکنی بیماریهایی مانند آبله و فلج اطفال مهم بود، اما امروزه باید به سمت افزایش کیفیت زندگی و غربالگری بیماریهای غیر واگیر حرکت کنیم.
این متخصص روماتیسم اضافه میکند: هماکنون ناآگاهی جامعه از خطرات پوکی استخوان موجب شده تا این بیماری رشد چشمگیری در زنان داشته باشد. بیماری خاموشی که در جامعه ما در حال رشد است اما با کمی آگاهی میتوان براحتی از شیوع آن کاست.
به نظر میرسد یکی از ارکان خود مراقبتی، تدوین مقررات و گاید لاینهای ویژهای است که تا این لحظه از حوزه توجه مسئولان نظام بهداشت و درمان مغفول مانده است. پایههایی که علاوه بر توجه وزارت بهداشت نیازمند همکاری و همفکری تمام گروههای پزشکی است. بدون شک با افزایش خود مراقبتی در بین بیماران مزمن و نهادینه شدن آن بار زیادی از هزینههای درمانی این گروه از بیماران از دوش وزارت بهداشت برداشته میشود.
ایران