شفا آنلاين -در مـاه مـبارك رمضان مردم مسلمان و خداجوي، با اطاعت از امر خداي متعال و سرفرود آوردن بر فرامين الهي، روزه ميگيرند تا با اين عمل بندگي خود را به اثبات برسانند. رمضان تنها ماهي است كه نامش در قرآن كريم آمده است و اين امر جايگاه والاي اين ماه عزيز را در دين مبين اسلام به اثبات ميرساند. بر اين اساس روزه خواري در اين ايام امري ناپسند و مكروه دانسته شده و چنانچه فردي نتواند بنا به عللي روزه بگيرد، اكيداً بايد از اقدام به روزهخواري در ملأعام خودداری كند
الياس ياري، قاضي دادگستري با تاكيد بر غيراخلاقي بودن روزه خواري درماه مبارك رمضان در زمينه مجرمانه بودن اين عمل به ميگويد: يکي از واجبات دين اسلام که جزو فروعات 10گانه دين است و به موجب آيات شريفه قرآن از جمله آيه 183 سوره بقره بر مکلفيان واجب شده است، روزهداري در ماه مبارک رمضان است. تخلف از اين تکليف و اقدام به روزهخواري از نظر اخلاقي امري مذموم و شايسته نکوهش است اما درباره مجرمانه بودن اين عمل ارائه يک تحليل مقدماتي ضروري است؛ برابر با ماده 2 قانون مجازات اسلامي مصوب سال 1392 هر رفتاري اعم از فعل يا ترک فعل که در قانون براي آن مجازات تعيين شده است جرم
محسوب ميشود.
استناد به ماده638 قانون مجازات اسلامی
وي ميافزايد: روزهخواري و تظاهر به آن به صراحت جرم انگاري نشده است، اما در عمل رويه قضايي جهت تعقيب قضايي و مجازات افرادي که تظاهر به روزهخواري ميكنند به ماده 638 قانون مجازات اسلامي استناد ميشود؛ براساس اين ماده که در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامي مصوب سال 1375 راجع به تعزيرات و مجازاتهاي بازدارنده و ذيل فصل هجدهم اين کتاب با عنوان جرايم ضدعفت و اخلاق عمومي آمده است: «هر کس علنا» در اماکن و انظار عمومي و معابر تظاهر به عمل حرامي کند، علاوه بر کيفر عمل به حبس از 10 روز تا 2 ماه يا تا 74 ضربه شلاق محکوم ميشود و در صورتي که مرتکب عملي شود که نفس آن عمل داراي کيفر نباشد اما عفت عمومي را جريحهدار كند، فقط به حبس از
10 روز تا 2 ماه يا تا 74 ضربه شلاق محکوم ميشود.»
ياري ميگويد: در اين ماده قانوني به صراحت به مصاديق عمل حرام که نفس آن عمل داراي کيفر نبوده اما عفت عمومي را جريحهدار ميكند، اشارهاي نشده است و تشخيص مصاديق مشمول قسمت اخير ماده به قاضي واگذار شده است و در عمل دادسرا به عنوان حافظ منافع عمومي به استناد اين ماده افرادي که تظاهر به روزهخواري ميکنند را تحت تعقيب
قرار ميدهد.
تظاهر به آشکارا عمل کردن، خودنمايي کردن و وانمود کردن به داشتن حالت يا صفتي معنا شده است، علناً نيز به معناي آشکارا انجام دادن عمل است و از نقطه نظر جزايي هرگاه ارتکاب عملي در انظار عمومي صورت گيرد خواه کسي شاهد و ناظر آن عمل باشد يا نه يا ارتکاب آن عمل در اماکن عمومي يا مهيا براي پذيرش عموم باشد آن را علني گويند، عمل حرام نيز عبارت از فعل يا ترک فعلي است که شرع ارتکاب آن را منع کرده است و مستوجب عقاب است. عفت عمومي نيز به ارزشها و هنجارهاي کلي اطلاق ميشود که ريشه در باورها و اعتقادات افراد يک جامعه داشته و افراد اجتماع علاقه به پاسداري و حمايت از آنها دارند.
اين قاضي دادگستري تصريح ميكند: بنابراين براي اينکه عمل مرتکب مشمول اين ماده باشد، بايد روزهخواري در اماکن عمومي و به صورت علني صورت گيرد و ارتکاب آن در اماکن خصوصي جرم نيست، علاوه بر اين عمل روزهخواري بايد منتهي به جريحهدار شدن عفت عمومي شود و چنانچه به هر علتي قاضي اين نتيجه يعني جريحهدار شدن عفت عمومي را احراز نکند، عمل مرتکب بدون وصف کيفري است. همچنين اگر فردي به علت بيماري يا اضطرار، مرتکب روزهخواري شود براساس اصول کلي حقوق کيفري قابل مجازات نيست.
ياري در پايان بيان ميکند: براي حفظ حقوق و آزاديهاي مشروع افراد مصاديق رفتار مجرمانه بايد به صورت شفاف در قانون مشخص شود و از به کار بردن عبارات کلي که تاب تفاسير و برداشتهاي گوناگون و متضاد را دارد، خودداري شود اصول بنيادين حقوق کيفري مانند اصل قانوني بودن جرايم و مجازاتها که اصل 36 قانون اساسي نيز آن را به رسميت شناخته است و قاعده فقهي قبح عقاب بلا بيان که به معناي مجازات افراد بدون تذکر و آگاهي قبلي است بر اين موضوع صحه ميگذارد؛ بنا براين ضروري است که قانونگذار به صراحت درباره مجازات روزهخواري تعيين تکليف كند و درباره قبح اخلاقي اين عمل نيز تاكيدات بيشتري از جانب رسانهها صورت گيرد تا شاهد اين عمل ناروا در ماه مبارک رمضان نباشيم
مهسا قوي قلب.