58 درصد مراجعان به دادسرای نظام پزشکی زن هستند/کدام پزشکان بیشتر محکوم می شوند؟

به گزارش شفاآنلاین ، طبق ماده 30 قانون نظام پزشکی، دادسرا وقتی مکلف به رسیدگی به شکایت است که از طریق یکی از منابع ذکر شده در قانون، موضوع به دادسرا ارجاع داده شده باشد. این در حالی است که در دادسرای انتظامی تهران 71درصد شکایت‌ها توسط بیمار یا بستگان سببی و نسبی آن‌ها و 27 درصد توسط ارگان‌های نظارتی (وزارت بهداشت، دانشگاه‌ها و...) انجام شده است. حدود 84 درصد شکایت‌ها و پرونده‌های ارجاعی از ارگان‌های نظارتی نیز مربوط به تبلیغات، فعالیت‌های غیرمجاز و هزینه‌های درمانی بوده که فقط 16 درصد از پرونده‌های ارجاعی مربوط به بررسی عملکرد کیفی پزشکان است و در واقع بیشترین علت شکایت بیماران (بروز عارضه) را تشکیل می‌دهد. از طرفی سازمان‌های بیمه‌گر که باید نسبت به عملکرد واحدهای درمانی طرف قرارداد بیشترین حساسیت را داشته باشند با توجه به اعلام آمادگی قبلی سازمان نظام پزشکی مبنی بر رسیدگی به شکایت این سازمان‌ها از مراکز درمانی طرف قرارداد در سال 92 تنها دو مورد شکایت آن هم از سازمان تأمین اجتماعی نسبت به عملکرد واحدهای درمانی دریافت شده است. از طرفی بررسی آماری در دادسرای انتظامی تهران بیانگر این نکته است که حداقل 53 درصد بیماران علاوه بردادسرای نظام پزشکی در سایر ارگان‌های رسیدگی کننده (دانشگاه‌ها و دادسرای رسیدگی به جرایم پزشکی) نیز طرح دعوا کرده‌اند و 3درصد بیماران به نظام پزشکی مراجعه و 44 درصد دیگر نیز درباره شکایت به سایر مراجع قضایی اعلام نظر نکرده‌اند.
ë ارتباط رشته‌های تخصصی و کل کیفرخواست‌های صادره
تحقیقات صورت گرفته درباره کل پرونده‌های بررسی شده سال 92 در دادسراهای انتظامی کشور نیز نشان می‌دهد در 42 درصد از پرونده‌ها با تشخیص گروه کارشناسی و دادیاران، عوامل درمانی مرتکب قصور شده‌اند. لذا کیفرخواست صادر و به هیأت بدوی ارسال شده است. برای 58 درصد از شکایت‌ها نیز به علت این‌که قصور و کوتاهی در روند درمانی تشخیص داده نشده منع تعقیب صادر گردیده است. در سال 91 نیز حدود 60 درصد پرونده‌ها مختومه و 40 درصد منجر به صدور کیفرخواست شده بود.
رتبه‌بندی رشته‌های تخصصی براساس فراوانی کیفرخواست نیز به شرح ذیل بوده است:
1-پزشکان عمومی 17 درصد، دندانپزشکان 14 درصد، جراحان عمومی 13 درصد، زنان و زایمان 10 درصد، ارتوپدی 7 درصد، چشم 3 درصد، داروسازی 3 درصد، قلب 3 درصد و اطفال نیز 2 درصد.
مقایسه آمار فوق با آمارهای قبلی بیانگر این نکته است که پزشکان عمومی رتبه اول در میزان شکایت‌ها (13درصد) و بیشترین میزان صدور کیفرخواست را با 17درصد به خود اختصاص داده‌اند. هرچند باید توجه نمود بیشترین جمعیت آماری جامعه پزشکی نیز مربوط به این رشته می‌باشد. در مقایسه رتبه‌بندی میزان شکایت‌ها و صدور کیفرخواست، گروه‌های پزشکان عمومی، ارتوپدی، چشم و قلب جایگاه خود را حفظ نموده و گروه‌های دندانپزشکی، جراحی عمومی، داروسازی و اطفال افزایش رتبه و گروه‌های زنان و ENT کاهش رتبه داشته‌اند.
همچنین رتبه‌بندی گروه‌های پزشکی براساس صدور کیفرخواست از کل پرونده‌های تشکیل شده در هر رشته نیز به شرح ذیل می‌باشد:
1-‌ داروسازی 62 درصد
2- پزشک عمومی 56درصد
3- دندانپزشکی 54 درصد
4- جراحی عمومی 51 درصد
5- پوست 50 درصد
6- ترمیمی 48 درصد
7- آزمایشگاه 42 درصد
8- رادیولوژی 39 درصد
9- زنان و زایمان 36 درصد
10- قلب 36 درصد
به عنوان مثال با نگاه اجمالی به آمارهای ذکرشده مشخص می‌شود پزشکان عمومی 13 درصد کل شکایت‌ها و 17 درصد از کل کیفرخواست‌ها را به خود اختصاص داده و 56 درصد شکایت از آن‌ها منجر به صدور کیفرخواست گردیده است. حال با توجه به آمارهای موجود اگر سه جدول میزان شکایت‌ها، تعداد کیفرخواست و درصد کیفرخواست از کل پرونده‌های هر رشته را باهم لحاظ نماییم درمی‌یابیم بدترین وضعیت گروه‌های پزشکی به شرح ذیل خواهد بود:
1-‌ پزشکان عمومی
2- دندانپزشکان
3- جراحان عمومی
4- زنان و زایمان
5- داروسازان
6- چشم‌پزشکان
7- قلب
8- ارتوپدی
9- ترمیمی
10- اطفال
ë رابطه بین میزان شکایت و صدور کیفرخواست در بخش سرپایی و بستری
از کل شکایت‌های بررسی شده در دادسرای انتظامی تهران 58 درصد منجر به کیفرخواست گردیده است که از کل پرونده بیماران سرپایی 75 درصد و از پرونده بیماران بستری برای 47درصد کیفرخواست صادر شده است. از مقایسه آمار فوق با سال گذشته مشخص می‌شود که میزان صدور کیفرخواست در پرونده بیماران بستری 19 درصد و در مورد بیماران سرپایی 30 درصد افزایش یافته است.
در بخش بیماران بستری نیز بیمارستان‌های خصوصی و دی‌کلینیک‌ها 61 درصد و بیمارستان‌های دولتی و نهادها 22 درصد از کیفرخواست‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
نسبت توزیع کیفرخواست در بخش بستری نیز به شرح ذیل بوده است:
1- بیمارستان‌های خصوصی 42 درصد
2- دی کلینیک‌ها 19 درصد
3- بیمارستان‌های دولتی 6 درصد
4- بیمارستان شرکت نفت 5 درصد
5- بیمارستان‌های تأمین اجتماعی 4درصد
6- بیمارستان‌های بنیاد شهید 3 درصد
7- بیمارستان‌های نیروی انتظامی 2درصد
8- بیمارستان سپاه پاسداران 2 درصد
با نگاه اجمالی به آمارهای ذکر شده در بخش بستری مشخص می‌شود بیمارستان‌های خصوصی و دی‌کلینیک‌ها 61 درصد کل شکایت‌ها و 61 درصد کل کیفرخواست‌ها را به خود اختصاص داده و 62 درصد شکایت از آن‌ها منجر به صدور کیفرخواست گردیده است. بیمارستان‌های دولتی و نهادها نیز 34درصد از کل شکایت‌ها و 22 درصد کل کیفرخواست‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. 46 درصد شکایت از آن‌ها هم منجر به صدور کیفرخواست گردیده است.
اگر سه جدول میزان شکایت‌ها، تعداد کیفرخواست‌ها و درصد صدور کیفرخواست از کل شکایت از هر بیمارستان را با هم لحاظ نماییم درمی‌یابیم شکایت‌ها در بخش بستری به این ترتیب است:
1- بیمارستان‌های خصوصی
2- دی‌کلینیک‌ها
3- بیمارستان شرکت نفت
4- بیمارستان‌های دولتی
5- بیمارستان‌های بنیاد شهید
6- بیمارستان‌های نیروی انتظامی
7- بیمارستان سپاه پاسداران
هر چند باید به این موضوع توجه داشت که مراجعان به مراکز درمانی فوق از نظر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... متفاوت بوده و این فاکتورها به عنوان عوامل مداخله‌گر می‌تواند بر میزان شکایت از بیمارستان‌ها و قاعدتاً بر میزان کیفرخواست تأثیرگذار باشد که باید در جمع‌بندی در نظر گرفت.
ë عملکرد هیأت‌های انتظامی بدوی
در سال92 تعداد 3761 پرونده در هیأت‌های بدوی کل کشور تشکیل شده که پس از بررسی برای 58 درصد پرونده‌ها برائت  و برای 42درصد محکومیت صادر شده است. براساس آرای صادره:
1- برائت 58 درصد
2- بند الف (تذکر یا توبیخ شفاهی) 8درصد
3- بند ب (اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده) 5/14درصد
4- بند ج (اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده و نشریه) 14درصد
5- بند د (محرومیت تا یک سال در محل تخلف) 8/2درصد
6- بند ه (محرومیت تا یک سال کشوری) 2درصد
7- بند و (محرومیت تا 5 سال) 5درصد
8- بند ز (محرومیت دائم) 37درصد
چنانچه ملاحظه می‌شود به صورت خلاصه 8درصد به تذکر شفاهی، 28درصد به توبیخ کتبی و 2/5درصد به محرومیت محکوم شده‌اند.
با بررسی آرای هیأت‌های بدوی نیز مشخص شد گروه‌های زیر بیشترین محکومیت را به خود اختصاص داده‌اند:
1- پزشک عمومی 23 درصد
2- دندانپزشکی 14 درصد
3- زنان و زایمان 10درصد
4- جراحی عمومی 10درصد
5- ارتوپدی 6درصد
7- چشم 3درصد
8- جراحی ترمیمی 2درصد
9- داخلی 2درصد
10- اطفال 2درصد
کمترین میزان محکومیت نیز به ترتیب مربوط به گروه‌های زیر بوده است:
1- گوش، حلق و بینی 1درصد
2- رادیولوژی 1درصد
3- نروسرجری 1/1 درصد
از طرفی رتبه‌بندی گروه‌های پزشکی در رابطه با میزان محکومیت هر رشته نسبت به شکایت طرح شده در همان رشته نیز به شرح ذیل است:
1- داروسازی 87 درصد
2- پوست 85درصد
3- ترمیمی 65درصد
4- پزشک عمومی 62درصد
5- آزمایشگاه 61درصد
6- دندانپزشکی 56 درصد
7- جراحی عمومی 43 درصد
8- اطفال 42درصد
9- بیهوشی 42درصد
10- روانپزشکی 38 درصد
کمترین میزان محکومیت نیز مربوط به رشته‌های زیر بوده است:
1- گوش، حلق و بینی 2درصد
2- نروسرجری 14درصد
3- قلب 21درصد
4- ارولوژی 22درصد
همچنین بررسی آماری نشان می‌دهد بیشترین آرای محرومیت از اشتغال مربوط به گروه‌های زیر است:
1- پزشک عمومی 30درصد
2- دندانپزشکی 11درصد
3- جراحی عمومی 11درصد
4- ترمیمی 10درصد
5- ارتوپدی 8درصد
دکترعلی فتاحی
معاون انتظامی نظام پزشکی