فرسودگی تجهیزات پزشکی؛ چالش جدید برای بیماران دیابت
مشکلات چشمی، ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال عفونت‌ها از دیگر تبعات این بیماری است. در صورت کمبود انسولین، بدن شروع به استفاده از چربی‌ها برای تولید انرژی میکند که می‌تواند منجر به تولید اجسام کتونی شود و در نتیجه کتواسیدوز دیابتی، یک وضعیت خطرناک برای زندگی بیمار، ایجاد شود. کنترل ضعیف قند خون می‌تواند به آسیب دائمی به کلیه‌ها منجر شود. بیماران دیابتی که انسولین ندارند ممکن است دچار نارسایی کلیوی شوند که درمان آن به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارد. قند خون بالا می‌تواند به عروق خونی آسیب بزند و خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. عدم کنترل قند خون به دلیل نبود انسولین می‌تواند به رتینوپاتی دیابتی و سایر مشکلات چشمی منجر شود که در نهایت می‌تواند باعث از دست دادن بینایی شود.
تحریم‌ها و خودتحریمی‌ها؛ مقصران اصلی کمبود انسولین
فرسودگی تجهیزات مانند دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون یا نوارهای تست، می‌تواند باعث کاهش دقت در اندازه‌گیری قند خون شود. این امر باعث میشود که بیمار قادر به کنترل دقیق قند خون خود نباشد و دچار افزایش یا کاهش ناگهانی قند خون شود. سرنگ‌ها، قلم‌های انسولین یا پمپ‌های انسولین که فرسوده شده‌اند، ممکن است انسولین را به طور دقیق تزریق نکنند، که این موضوع می‌تواند منجر به عدم تنظیم مناسب قند خون و بروز مشکلات بهداشتی جدی گردد. نباید فراموش کنیم بیماران دیابتی که به درمان‌های مناسب دسترسی ندارند، به طور قابل توجهی بیشتر از دیگران ممکن است با اضطراب و افسردگی دست و پنجه نرم کنند. نگرانی از عواقب درمان نشدن بیماری و عوارض بلندمدت آن می‌تواند به این مشکلات روانی دامن بزند. همچنین بدون دسترسی به انسولین و تجهیزات پزشکی صحیح، بیماران ممکن است قادر به انجام فعالیت‌های روزانه خود نباشند. این محدودیت‌ها می‌توانند به کاهش کیفیت زندگی و اختلال در امور اجتماعی، شغلی و شخصی منجر شوند.
زندگی در خطر: بیماران دیابتی بدون انسولین چه می‌کنند؟
یک بیمار دیابتی در پیامی گفت:« بنده دیابت دارم و انسولین تزریق میکنم اخیرا انسولین ها آن اثری که باید داشته باشد ندارد ابتدا فکر کردم بدنم نسبت به انسولین مقاومت پیدا کرده تا اینکه دکتر انسولین با برند دیگری نوشت که مجبور شدم از بازار آزاد بخرم بدون بیمه. کی باید هزینه را جبران کند وقتی دلار گران میشود قیمت این دارو افزایش پیدا میکند»
چالش‌های مدیریت دارو در ایران؛ از تولید داخلی تا واردات محدود
دکتر «بابک قرائی مقدم» پزشک و متخصص جراحی مغز و اعصاب در این باره می‌گوید: «کشور ما در شرایط خاصی است به این دلیل که تحریم‌های خارجی و خودتحریمی‌های داخلی مجبور هستیم برای همه‌چیز متکی به خودمان باشیم. کشورهای معدودی در دنیا تولید انسولین دارند زیرا به راحتی از سایر کشورها می‌توانند دارو را وارد کنند. در این حالت حتی واردات دارو برای آن‌ها به صرفه‌تر است. اما در کشور ما به دلیل تحریم‌ها، محدودیت‌های زیادی در زمینه بهداشت و درمان ایجاد شده است. در این حالت بسیاری از شرکت‌ها از برقراری ارتباط با ایران واهمه دارند لذا ما مجبور می‌شویم که بر تولیدات داخلی متمرکز شویم. بنابراین ما مجبور هستیم بسیاری از داروها را در داخل تولید کنیم با اینکه ممکن است به لحاظ اقتصادی به صرفه نباشد. تولید انسولین اگر در کشور ما کم شود بیماران با یک بحران بزرگ رو به رو می‌شوند.»
ده‌ها هزار نفر بیمار دیابتی در ایران
او ادامه می‌دهد: «اگر بیماران وابسته به انسولین نتواند به دارو دسترسی پیدا کند، جان او در معرض خطر قرار می‌گیرد. ده ها هزار نفر بیمار دیابتی در کشور ما زندگی می‌کنند و به انسولین نیاز دارند. اگرچه در بسیاری از موارد تولید دارو، منفعت اقتصادی ندارد، ما مجبور به تولید داخلی هستیم. مواد اولیه تولید دارو از خارج کشور وارد میشود. در خصوص تجهیزات پزشکی نیز شرایط بدین صورت است. وقتی ایران از انجام هر نوع مبادلات بانکی با محدودیت‌های بسیار زیادی رو به رو است حوزه بهداشت و درمان نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. اکثر کشورها در شرایط بالا بودن ریسک مبادلات با ایران همکاری ندارند. ما جزو معدود کشورهایی هستیم که بسیاری از نیازها را در داخل کشور تامین می‌کنیم.»
این پزشک در ادامه می‌گوید: «اگر یکی از شرکت‌های تولید کننده انسولین در ایران دچار مشکل شود، بسیاری از بیماران دیابتی درگیر مشکلات درمانی می‌شوند. مسئله دارو و تجهیزات یک مسئله حیاتی است و مدیریت آن در کشور ما بسیار دشوار است. تا چند سال پیش در ایران انسولین تولید نمی‌شد اما در شرایط تحریمی ما مجبور به تولید این دارو در کشور شدیم. اما این راه چاره دراز مدت نیست و مسئولین عالی رتبه کشوری باید فکری اساسی در این باره بکنند. بسیاری از تولیدات برای کشور توجیه اقتصادی ندارد و ما مجبور شدیم به دلیل شرایط ویژه این کار را انجام دهیم. بسیاری از بیماران مانند بیماران پروانه‌ای هرچند وقت یکبار دچار مشکلاتی می‌شوند که ارتباط مستقیم با تحریم دارند. امیدواریم رییس دولت چهاردهم که خود پزشک است برای مشکلات این حوزه تدبیری بیاندیشد. بسیاری از بیمارستان‌ها در ایران قدیمی است و نوسازی‌ها نیز به درستی انجام نمی‌شود.»
قند خون بدون کنترل؛ تهدیدی جدی برای سلامت جامعه
نبود انسولین و فرسودگی تجهیزات پزشکی نه تنها بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند هزینه‌های بلندمدت درمان را به طرز چشمگیری افزایش دهد. در بسیاری از موارد، بیماران دیابتی که تحت درمان مناسب قرار نمی‌گیرند، دچار عوارضی چون کوری، نارسایی کلیوی و بیماری‌های قلبی می‌شوند که این مشکلات به نوبه خود نیازمند درمان‌های پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر هستند. علاوه بر این، اختلال در زندگی روزمره و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های اجتماعی و شغلی به مشکلات روانی، مانند اضطراب و افسردگی منجر میشود که خود به مشکلات درمانی بیماران می‌افزاید.
انسولین از بازار آزاد تا تحریم‌ها؛ چرا بیماران دیابتی قربانی می‌شوند؟
اگرچه در شرایط تحریمی و محدودیت‌های اقتصادی، تولید دارو در داخل کشور یکی از راه‌حل‌ها به نظر می‌رسد، اما این موضوع باید به صورت پایدار و بهینه مدیریت شود. مسئولان باید به دنبال تقویت تولیدات داخلی در راستای تأمین نیازهای ضروری مردم و همچنین تسهیل در واردات داروهای مورد نیاز از دیگر کشورها باشند. از سوی دیگر، بازسازی و به‌روزرسانی تجهیزات پزشکی، به ویژه دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون و سایر لوازم مرتبط، ضروری است تا دقت درمان افزایش یابد و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
در نهایت، تأمین انسولین و تجهیزات پزشکی به عنوان اولویت‌های اصلی برای سلامت بیماران دیابتی باید مورد توجه قرار گیرد تا این بیماران بتوانند زندگی شایسته‌تری داشته باشند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. به این ترتیب، کاهش بار درمانی و پیشگیری از عوارض شدید، نه تنها در بهبود وضعیت سلامت بیماران تأثیرگذار خواهد بود، بلکه از بروز هزینه‌های زیاد درمانی در آینده نیز جلوگیری خواهد کرد./رکنا
