از آنجا که تجربههای گذشته نشان داده است که برخوردهای پنهانکارانه و عدم شفافیت میتواند به بیاعتمادی عمومی و آسیبهای بیشتر منجر شود، ضروری است اینبار با شفافیت کامل، مسئولیتپذیری و جدیت به این موضوع پرداخته شود.
شفا آنلاین:سلامت> دکتر سید موید علویان معاون اسبق وزارت بهداشت در نامه ای به وزیر بهداشت خواستار شفاف سازی ابعاد مختلف درباره ماجرای مرگ بیماران دیالیزی بر اثر مصرف داروهای مسموم شد.
به نام خدای کاشف حقیقت
جناب آقای دکتر ظفرقندی
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
با سلام و احترام
این اولین نامه اینجانب به حضرتعالی در دوران وزارت است و ضمن قدردانی از قبول این مسئولیت خطیر، برایتان آرزوی موفقیت در بهبود و اعتلای نظام سلامت کشور دارم.
در روزهای اخیر، اخبار نگرانکنندهای درباره مرگ ناخواسته تعدادی از بیماران دیالیزی به دلیل مشکلات در کیفیت و تأمین داروهای مورد نیاز منتشر شده است که باعث واکنشهای فراوان و نگرانیهای عمیق در میان مردم و جامعه پزشکی شده است. از آنجایی که تجربههای گذشته نشان داده است که برخوردهای پنهانکارانه و عدم شفافیت میتواند به بیاعتمادی عمومی و آسیبهای بیشتر منجر شود، ضروری است اینبار با شفافیت کامل، مسئولیتپذیری و جدیت به این موضوع پرداخته شود.
برای درک بهتر اهمیت شفافیت و برخورد قاطع با چنین مواردی، مروری بر تجربههای گذشته میتواند مفید باشد. در سالهای ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶، هنگامی که برای نخستینبار آزمایش تشخیص هپاتیت سی در دسترس قرار گرفت، ما در درمانگاه هپاتیت انتقال خون ایران (که در آن زمان، تنها مرکز تخصصی کشور بود)، این آزمایش را برای بیماران هموفیلی انجام دادیم و با کمال تاسف متوجه شدیم که بیش از ۵۰ درصد از این بیماران به ویروس هپاتیت سی آلوده شدهاند. اما بهجای رسیدگی و درمان بیماران، دستور تعطیلی این درمانگاه صادر شد که این عملاً به معنی پاک کردن صورت مسئله بهجای حل آن بود.
این مشکل بیپاسخ باقی ماند و با تشکیل دادگاهها و پروندههای متعدد، آسیبهای مالی و اعتباری بزرگی به نظام سلامت وارد شد. سرانجام در سال ۱۳۸۴، بنده در سمت معاون سلامت و با مشورت وزیر وقت، تصمیم به پذیرش رسمی مسئولیت این موضوع گرفتیم. در نتیجه، با عذرخواهی رسمی از بیماران، پرداخت دیه به آنها انجام شد و خدمات لازم در دولتهای بعدی برای جبران این مسئله ادامه یافت. خوشبختانه، اکنون میتوانیم با افتخار بگوییم که شاهد حذف هپاتیت سی در این گروه خاص از بیماران هستیم.
با توجه به این تجربه، درخواستهای زیر از حضرتعالی به منظور مدیریت بهتر حادثه اخیر و بازسازی اعتماد عمومی مطرح میشود:
پاسخگویی مسئولین مرتبط: حادثه اخیر در دوره وزارت قبلی رخ داده. وزیر وقت و معاون محترم فعلی غذا و دارو که از منصوبان وزیر قبلی است، باید نسبت به عملکرد و نظارت در حوزه دارو پاسخگو باشد. شفافسازی این موضوع و معرفی مسئولین واقعی میتواند از سردرگمی در میان مردم و کادر درمانی جلوگیری کند.
تعیین آمار دقیق جانباختگان و دلایل آن: درخواست میشود بهطور شفاف تعداد بیماران دیالیزی فوتشده به علت این حادثه اعلام شود تا جامعه و کادر درمان از ابعاد دقیق آن مطلع شوند.
جبران خسارت و دیه به خانوادههای داغدار: پیشنهاد میشود بررسیهای لازم جهت پرداخت دیه و جبران خسارت به خانوادههای جانباختگان صورت گیرد. تدوین دستورالعملی شفاف در این زمینه، ضمن نشاندادن مسئولیتپذیری وزارت بهداشت، میتواند به حمایت مادی و روانی از خانوادههای آسیبدیده کمک کند.
تأمین و تضمین کیفیت داروهای دیالیز و اصلاحات در زنجیره تأمین دارو: با توجه به اهمیت داروهای دیالیز و تأثیر آنها بر حیات بیماران، لازم است نظام نظارت و کنترل کیفی داروها بهویژه در بخش داروهای حیاتی مانند دیالیز تقویت شود. این مسئله میتواند با بهبود کنترلها و افزایش دقت در نظارت، به کاهش حوادث مشابه کمک کند.
بررسی و برخورد با تخلفات احتمالی: چنانچه در این حادثه، سهلانگاری، تخلفات یا قصوری از سوی هر یک از افراد یا نهادهای مرتبط صورت گرفته باشد، تقاضا میشود که بهطور شفاف و بدون اغماض اعلام و برخورد قاطع صورت گیرد. شفافسازی و اعلام نتایج به مردم میتواند در بازسازی اعتماد به نظام سلامت کشور اثرگذار باشد.
اطلاعرسانی دقیق و مستمر به جامعه و کادر درمان: در راستای جلوگیری از شایعات و سوءتفاهمها، اطلاعرسانی شفاف و منظم به کادر درمان و جامعه امری ضروری است. این اقدام از طریق کانالهای رسمی به بازسازی اعتماد عمومی و آرامش خاطر بیماران و خانوادههایشان کمک میکند.
انتظار میرود که با پیگیری قاطع و دقیق، اقدامات لازم برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی در آینده صورت گیرد. این مسئله، علاوه بر تأمین سلامت بیماران، گامی در جهت حفظ اعتبار و اعتماد نظام سلامت کشور خواهد بود. در پایان، موفقیت حضرتعالی را در این عرصه حساس از خداوند متعال مسئلت دارم.
ارادتمند شما،
دکتر سید موید علویان
استاد بازنشسته دانشگاه