به گزارش شفا آنلاین:سرطان پانکراس نوعی سرطان است که با رشد سلولهای پانکراس شروع میشود. پانکراس در پشت قسمت تحتانی معده قرار دارد. پانکراس آنزیمها و هورمونهایی میسازد که به هضم غذا و مدیریت قند خون کمک میکنند.
سلولهای اندوکرین (غدد درون ریز) پانکراس: سلولهای اندوکرین پانکراس،
انواع مختلفی از هورمونها را میسازند. این سلولها در بسیاری از گروههای
کوچک (جزایر) در سراسر پانکراس جمع میشوند که به آنها جزایر لانگرهانس
نیز میگویند. به تومورهایی که در این سلولها ایجاد میشوند، تومور سلول
جزیرهای، تومور غدد درون ریز پانکراس و تومورهای نورواندوکرین پانکراس
(NETs) گفته میشود.
سلولهای برون ریز پانکراس: سلولهای برون ریز پانکراس، آنزیمهایی میسازند که در روده کوچک آزاد میشوند تا به هضم غذا کمک کنند.
تومورهای نورواندوکرین پانکراس ممکن است بدخیم یا خوش خیم باشند. تومورهای
نورواندورکرین پانکراس شیوع بسیار کمتری نسبت به تومورهای برون ریز
پانکراس دارند. شایعترین نوع سرطان پانکراس، آدنوکارسینوم مجرای پانکراس
است.
این نوع سرطان از سلولهای پوشاننده مجاری شروع میشود. این مجاری آنزیمهای گوارشی را از پانکراس خارج میکنند. سرطان پانکراس به ندرت در مراحل اولیه شناسایی میشود که به این دلیل است که اغلب تا زمانی که به سایر اندامها سرایت نکرده باشد، علائم سرطان پانکراس بروز پیدا نمیکنند.
ساخت آنزیمهای گوارشی
ساخت هورمونهایی مانند انسولین و گلوکاگون که به کنترل سطح قند خون کمک میکنند.
شیرههای گوارشی توسط سلولهای برون ریز پانکراس و هورمونها توسط غدد
درون ریز پانکراس تولید میشوند. حدود ۹۵% از سرطانهای پانکراس از
سلولهای برون ریز پانکراس شروع میشوند.
سرطان ممکن است از جایی که شروع شده به دیگر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند. مراحل زیر، مراحل ابتلا به سرطان پانکراس است:
در مرحله یک، سرطان شکل گرفته و فقط در پانکراس یافت میشود. مرحله
یک بر اساس اندازه تومور به نوع A و B تقسیم میشود. در نوع A، تومور 2
سانتی متر یا کوچکتر است و در نوع B، تومور از 2 سانتی متر بزرگتر و از 4
سانتی متر کوچکتر است.
مرحله 2 نیز بسته به اندازه تومور و محل گسترش سرطان به دو نوع A و
B تقسیم میشود. در نوع A، تومور بزرگتر از 4 سانتی متر، و در نوع B،
تومور به هر اندازهای است و سرطان به یک تا سه غده لنفاوی مجاور گسترش
پیدا کرده است.
در مرحله سه، تومور به هر اندازهای است و سرطان به چهار یا چند
غده لنفاوی مجاور، یا رگهای خونی اصلی نزدیک پانکراس گسترش یافته است.
در مرحله چهار تومور به هر اندازهای است و سرطان به سایر قسمتهای بدن مانند کبد، ریه یا حفره صفاقی گسترش یافته است.
پانکراس حدود ۱۵ سانتی متر طول دارد و هورمونهایی از جمله انسولین را ترشح میکند. پانکراس همچنین برای کمک به هضم غذا و دریافت مواد مغذی، آنزیمهای گوارشی را ترشح میکند.
به طور کلی مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان پانکراس میشود. سرطان پانکراس زمانی اتفاق میافتد که سلولهای پانکراس تغییری در DNA خود ایجاد میکنند. در سلولهای سالم، دستورالعملهای DNA به سلول میگویند که با چه سرعتی رشد و تکثیر شوند. همچنین این سلولهای سالم در زمان معینی میمیرند.
در سلولهای سرطانی تغییرات، دستورالعملهای متفاوتی را ارائه میدهند. این تغییرات به سلولهای سرطانی میگویند که سلولهای بیشتری را به سرعت بسازند. زمانی که سلولهای سالم میمیرند، سلولهای سرطانی میتوانند به زندگی خود ادامه دهند.
سلولهای سرطانی ممکن است تودهای به نام تومور تشکیل دهند. تومور میتواند رشد کند و به بافتهای سالم بدن حمله کند و آنها را از بین ببرد. با گذشت زمان سلولهای سرطانی میتوانند به سایر قسمتهای بدن نیز گسترش یابند.
اکثر سرطانهای پانکراس در سلولهایی که مجاری پانکراس را پوشاندهاند، شروع میشوند. این نوع سرطان، آدنوکارسینوم مجاری پانکراس یا سرطان برون ریز پانکراس نامیده میشود. در موارد کمتر شایع، سرطان میتواند در سلولهای تولید کننده هورمون یا سلولهای عصبی غدد درون ریز پانکراس ایجاد شود. این نوع سرطان، تومورهای اندوکرین پانکراس یا سرطان غدد درون ریز پانکراس نامیده میشود.
علائم سرطان پانکراس ممکن است در مراحل اولیه بیماری ظاهر نشوند.
این علائم ممکن است علائم سرطان پانکراس یا ناشی از بیماریهای دیگر باشند.
برخی از علائم سرطان پانکراس شامل موارد زیر است:
یرقان (زردی)
مدفوع رنگ روشن
ادرار تیره رنگ
درد در قسمت پشت و فوقانی یا میانی شکم
کاهش وزن بدون دلیل مشخص
از دست دادن اشتها
احساس خستگی و ضعف
هر چیزی که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد، عامل خطر نامیده
میشود. داشتن یک عامل خطر به معنای ابتلا به سرطان نیست؛ همانطور که
نداشتن عوامل خطر به معنای عدم ابتلا به آن نیست. با این تفاسیر، عوامل خطر
سرطان پانکراس شامل موارد زیر است:
سیگار کشیدن
چاقی
داشتن سابقه دیابت یا پانکراتیت(التهاب پانکراس) مزمن
داشتن سابقه خانوادگی سرطان پانکراس یا پانکراتیت
داشتن برخی شرایط ارثی مانند سندروم لینچ، سندروم فون هیپل لینداو و سرطان ارثی سینه و تخمدان
مصرف الکل
پیشرفت سرطان پانکراس میتواند به بروز عوارضی شامل موارد زیر منجر شود.