پیشقراول گردشگری سلامت در کشور

شفا آنلاین>سلامت>جمع شدن فعالان و کنشگران حوزه گردشگری سلامت، بررسی ظرفیت‌ها و پیدا کردن راه‌حل برای مشکلات پیش رو ازجمله دلایل برپایی «نشست تخصصی کمیته راهبردی سلامت استان تهران» است که با حضور رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی ایران برگزار شد. 

به گزارش شفا آنلاین:استان تهران به‌عنوان پایتخت، سهم بزرگی از مراکز خدماتی سلامت‌محور در کشور را به‌خود اختصاص داده است. با این حال گردشگری سلامت در تهران آنطور که بایدوشاید توسعه نیافته و این حوزه نیازمند فعالیت‌های تخصصی بیشتر است. وجود بازارهای پنهان، غیررسمی و غیرقانونی که باعث عدم‌امکان رشد بازارهای رسمی گردشگری سلامت می‌شوند، آفتی است که رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به آن اشاره کرده و می‌گوید: «باید مبادی غیرقانونی و غیررسمی در این زمینه حذف شوند.»

با وجود ٤٤درصد نیروی تخصصی کشور در حوزه درمان و ٣٤درصد از تخت‌های بیمارستانی کشور در استان تهران، این انتظار می‌رود که گردشگری سلامت هم در پایتخت نسبت به سایر شهرهای کشور رشد بیشتری داشته باشد، اما دلایل زیادی باعث شده تا گردشگری سلامت برای مراکز ارائه‌دهنده خدمات سلامت آنطور که بایدوشاید جذاب نباشد. دکتر «شاهرخ رامین»، سرپرست مجتمع دارویی و درمانی هلال ایران، در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «ما سال‌هاست در زمینه جذب گردشگر سلامت فعالیت می‌کنیم. با بررسی آمارهای مالی مربوط به این حوزه متوجه شدیم در گردشگری سلامت، هم‌اکنون بیشترین سود را واسطه‌هایی می‌برند که بیماران خارجی را به ایران می‌آورند و سهم مراکز خدمات درمانی از این درآمدها بسیار ناچیز است.»
بازنگری در تعرفه‌های درمانی بیماران خارجی یکی از راه‌حل‌هایی است که او برای سامان دادن به این شرایط ارائه می‌کند و می‌گوید: «در زمینه گردشگری سلامت، باید برای تیم‌های پزشکی و گروه‌های ارائه‌دهنده خدمات درمانی جذابیت‌هایی ایجاد کرد که حاضر به فعالیت در این زمینه شوند. اگر این گروه‌ها تفاوتی در درآمد خود مشاهده نکنند، طبیعتا به روال سابق خود ادامه می‌دهند و دردسرهای ورود به حوزه تازه را نمی‌پذیرند.»

بازارهای غیررسمی، آفت گردشگری سلامت
علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گردشگری سلامت را رویدادی چند بُعدی می‌داند که درمان، تنها یکی از ابعاد آن است و برای توسعه آن لازم است همه بخش‌ها با سرعتی نزدیک به هم، حرکت کرده و توسعه پیدا کنند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به ضرورت تعرفه‌گذاری خدمات درمانی بیماران خارجی، می‌گوید: «بیماران خارجی باید بتوانند از کشور خود از طریق سایت بیمارستان‌ها هزینه خدمات درمانی موردنیاز خود را به‌صورت شفاف مشاهده کنند و سپس به انتخاب بپردازند.»
وی پیشنهاد داد ساماندهی و معرفی خدمات درمانی ایران توسط رایزن‌های سلامت در سایر کشورها اعم از کشورهای منطقه انجام شود.
به‌گفته او، بیماران خارجی که برای دریافت خدمات درمانی به ایران مراجعه می‌کنند، بهترین سفیران کشور برای تبلیغ گردشگری سلامت کشور هستند. برای همین هم افزایش کیفیت خدمات درمانی و بهداشتی و مطابقت آن با استانداردها بسیار ضروری است.
وجود بازارهای پنهان، غیررسمی و غیرقانونی که باعث عدم‌امکان رشد بازارهای رسمی گردشگری سلامت می‌شوند، آفتی است که دکتر زالی به آن اشاره کرده و می‌گوید: «باید مبادی غیرقانونی و غیررسمی در این زمینه حذف شوند.»

رقابت در حوزه پذیرش بیماران
نبود زیرساخت‌های درمانی در کشورهای منطقه، در کنار ظرفیت‌های مختلفی که در کشور فراهم شده دست‌به‌دست هم داده تا گردشگری سلامت در ایران فرصت‌های درخشانی پیش رو داشته باشد که باید به درستی از آن استفاده کرد. راهکارهای رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای ارائه خدمات مطلوب به گردشگران سلامت و ترغیب هرچه بیشتر آنها برای گذراندن دوره درمان در مراکز ایرانی، متنوع و متفاوت است. او می‌گوید: «پیگیری وضعیت بیمار پس از درمان، استفاده از ظرفیت‌های طب ایرانی و مکمل، گیاهان دارویی و امکانات و فضاهای موجود در حوزه‌های توانبخشی و…، در حوزه گردشگری سلامت مواردی است که باید به آن توجه داشت.» تفاوت قیمت در دریافت خدمات سلامت‌محور در ایران با سایر کشورها برای گردشگران سلامت، از نقاط قوتی است که به‌گفته زالی می‌تواند محرک خوبی برای رشد گردشگران خارجی در ایران باشد.
زالی با اشاره به مراکز درمانی دارای مجوز پذیرش بیماران بین‌الملل IPD  در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، می‌گوید: «در حوزه پذیرش بیماران بین‌الملل نیز باید رقابت و اعتباربخشی انجام شود.»

گردشگری، نیاز امروز حوزه سلامت
وجود ٧٥بیمارستان خصوصی و دولتی، تعداد بالای تخت‌های بیمارستانی، ۴۵ مرکز جراحی محدود و ٦مرکز دارای مجوز پذیرش بیماران بین‌المللی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ازجمله امکانات درمانی‌ای است که در پایتخت به چشم می‌خورد و می‌تواند میزبان مناسبی برای گردشگران سلامت باشد. «محمد رئیس‌زاده»، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی ایران، می‌گوید: «گردشگری، نیاز امروز حوزه سلامت است.» تعیین هزینه تمام‌شده درمان بیماران خارجی، ضرورت پیگیری‌های پس از درمان، استفاده بیماران خارجی از بیمه، نظارت بر فرآیند پذیرش و درمان بیماران خارجی و حذف واسطه‌های غیرمجاز و غیررسمی ازجمله مواردی بود که با تأکید رئیس‌زاده باید به آن توجه کرد.
رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی ایران یادآور می‌شود: «توجه به این موارد می‌تواند بستر مناسبی برای حوزه گردشگری سلامت کشور فراهم کند.» وی با اشاره به اینکه نظام سلامت، کادر درمان و بیمارستان‌ها خدمات خوب و باکیفیت در حوزه گردشگری سلامت ارائه می‌دهند، پیشنهاد می‌دهد که گردشگری سلامت نیز ملی شود و ایجاد کارگروه‌هایی در این زمینه را ضروری برمی‌شمارد.

فرصتی برای معرفی فرهنگ ایرانی
«سیدهاشم دریاباری»، مسئول گردشگری سلامت وزارت بهداشت، نیز با اشاره به‌وجود زیرساخت‌های درمانی، نیروی انسانی و کادر درمانی قوی در کشور، می‌گوید: «گردشگری سلامت فرصت خوبی را فراهم می‌کند که ضمن ارائه خدمات درمانی، فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی را نیز به سایر کشورها عرضه کنیم.»
 پذیرش بیماران خارجی از کانال‌های رسمی در بیمارستان‌ها، ازجمله راهکارهایی است که به‌گفته او می‌تواند به حذف افراد و واسطه‌های غیرمجاز کمک کند و در نهایت گردشگری سلامت را روی ریل توسعه قرار دهد. هم‌اکنون حدود ٤٠شرکت فعال در زمینه گردشگری، در حوزه تخصصی گردشگری سلامت فعالیت می‌کنند و یکی از مهم‌ترین کمک‌های حضور این شرکت‌ها، ایجاد کانال‌ها و مسیرهای قانونی برای استفاده گردشگران از خدمات سلامت‌محور است.
لازم به ذکر است از ابتدای دهه ١٣٩٠تا سال ٩٦، گردشگری سلامت در ایران رشد چشمگیری داشت و روندی همواره مثبت را طی می‌کرد. این روند از سال ١٣٩٧تا‌کنون به دلایل مختلف دچار اخلال شده و فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده است. به‌طوری که از ٣٥٠شرکت فعال در حوزه گردشگری سلامت تنها کمتر از ٤٠شرکت همچنان به حیات خود ادامه می‌دهند.
شیوع کرونا در جهان و بسته شدن مرزهای هوایی و زمینی در جهان برای حدود ٢سال، افزایش تحریم‌ها علیه ایران که باعث از دست رفتن بخش مهمی از گردشگران اروپایی و آمریکایی به ایران شد و... ازجمله دلایلی است که در این سال‌ها، گردشگری سلامت را تحت‌تأثیر مستقیم خود قرار داده است.
تامین زیرساخت‌های خدماتی، درمانی، حمل‌ونقل و... به بازگشت دوباره گردشگری سلامت در مدار رونق کمک می‌کند. همچنین نیازسنجی درست و تعیین سیاست‌های مختلف توسط وزارت بهداشت به سردرگمی مراکز درمانی کمک می‌کند تا آنها هم سهم عادلانه‌تری از این گردشگری
 به‌خود ببینند.