شفاآنلاین-اعتیاد عبارتست از وابستگی به مصرف هر ماده مخدر و ناتوانی در ترک آن که منظور از وابستگی داشتن میل شدید به مصرف هر ماده و تمایل به ادامه مصرف آن است تا جایی که در بسیاری از موارد وابستگی به مصرف مواد برای فرد، مهمترین مسئله زندگیاش میشود.
به گزارش
شفا آنلاین،شایعترین نوع اعتیادی که در
کشور ما وجود دارد، اعتیاد به برخی از موادمخدر نظیر تریاک، شیشه و همچنین
اعتیاد به الکل است. در رابطه با اعتیاد به موادمخدر، آسیبها و راهکارهای
آن بارها و بارها صحبت شده است اما، به نظر میرسد، اعتیاد و افزایش مصرف
الکل در کشورمان در چند سال اخیر به یک آسیب جدی تبدیل شده است. از آنجا
که، وابستگی به مواد چه الکل و چه ماده مخدر اغلب در دوره نوجوانی و جوانی
شروع میشود، این افزایش در میان دانشآموزان و دانشجویان بیشتر قابل
مشاهده بوده و نگرانیهای زیادی را برای جامعه به وجود آورده است. افزایش
مصرف الکل دلایل متعددی دارد که فرهنگ و تربیت درون خانواده مهمترین
آنهاست. به بیان دیگر، هنگامی که برخی والدین جلوی کودکان خود اقدام به
مصرف مشروبات الکلی میکنند، به دلیل اینکه فرد از سن کودکی شاهد مصرف
والدین خود بوده است قبح مصرف ریخته و مصرف الکل برایش عادی میشود. این
فرد در آینده چندان مقاومتی در برابر مصرف الکل ندارد و این میتواند
آسیبزا باشد. مصرف الکل علاوه بر آسیبهای جدی که به ناحیه مختلف بدن از
جمله کبد میزند، در درازمدت منجر به بروز افسردگی در فرد شده و برای رفع
افسردگی تمایل به مصرف بیشتر پیدا میشود؛ این گونه پدیده اعتیاد به الکل
اتفاق میافتد چراکه، فرد به جایی میرسد که دیگر توانایی نخوردن الکل
ندارد. علاوه بر موارد ذکرشده، یک باور عجیب در میان افراد و به ویژه
جوانان وجود دارد که گمان میکنند مصرف الکل وابستگی ایجاد نمی کند و
اعتیاد نمیآورد. در بسیاری موارد دیده شده که افراد فکر میکنند اعتیاد
فقط ویژه مصرفکنندگان موادمخدر است. گاهی میبینیم در پندار عوام مصرف
الکل در برخی خانوادهها نشان از به روز بودن است که برای پیروی از شرایط
جدید، بعضا خیلی راحت در خانوادهها بدون توجه به محدودیت سنی و آسیبهای
ناشی از آن، این ماده استفاده میشود؛ گویا در برخی فرهنگها مصرف مشروبات
الکلی به معنی پیشرو بودن و امری مطلوب تلقی میشود. اگر بخواهیم راهکاری
برای کاهش استفاده از آن در بین افراد جامعه ارائه دهیم، بر خلاف موادمخدر
که ریشه آن در جامعه و در بین دوستان است، ریشه مصرف الکل غالبا در
خانوادههاست. از این رو، خانوادهها باید متوجه باشند که مشروبات الکلی هم
مانند موادمخدر وابستگی ایجاد میکنند و بعضا ترک آن از موادمخدر هم سخت
تر است. باید به این واقعیت توجه شود که مصرف الکل پیش روی کودکان و
جوانانشان الگوی مناسبی برای آنها نیست. خانوادهها باید مضرات استفاده از
الکل را به کودکانشان گوشزد کنند. ضمن اینکه در رابطه با آثار سوءمصرف الکل
باید از سوی دولت، نهادها و رسانهها تبلیغات گستردهای صورت بگیرد تا
همگان از این موضوع مطلع شوند که این ماده همانند موادمخدر و حتی بسیار
بیشتر از آن اعتیاد آور و مضر است. علاوه بر مصرف مشروبات الکلی، کشور ما
در این حوزه با معضل دیگری به نام الکل صنعتی و دستساز نیز مواجه است به
نحوی که، مصرف چنین ماده بیکیفیتی موجب مرگ و میر و نابینایی در فرد
مصرفکننده شده و صدمات شدیدی را برای او به همراه دارد. دلیل آن هم
سودجویی و سوءاستفاده برخی از افراد است ضمن اینکه، مصرفکنندگان این گونه
مشروبات الکلی بیکیفیت به دلیل در دسترسبودن و ارزانبودن، عمدتا برخی
دانشآموزان، دانشجویان و به طور کلی قشر جوان جامعه هستند. آنها اغلب
نمیدانند مصرف چنین ماده ای صد درصد موجب بروز اثرات نامطلوب پایدار در
فرد شده و آسیبهای جسمی و مغزی شدیدی را به او وارد میکند. به طور کلی در
رابطه با مصرف الکل نگرش روی عدم مصرف است. حتی در کشورهای غربی هم که در
رابطه با مصرف این ماده از نظر شرعی و فرهنگی مشکلی وجود ندارد، مشروبات
الکلی با درصد پایین الکل مورد استفاده قرار میگیرد. ضمن اینکه، در این
کشورها مدام در رابطه با بروز آسیبهای مغزی و آسیبهای شناختی ناشی از
مصرف بیش از حد و نادرست الکل، تبلیغات و فرهنگسازی میشود.
* مدرس دانشگاه شهید بهشتی
آرمان