شفا آنلاین>سلامت>سقط جنین، یا سقط غیر عمد، اتفاقی است که به موجب آن نوزاد قبل از گذشت 20 هفته از بارداری از دست می‌رود. این اتفاق معمولا طی سه ماه اول بارداری رخ می‌دهد.
به گزارش شفا آنلاین:سقط جنین دلایل بالینی مختلفی دارد که بسیاری از آنها تحت اراده و کنترل فرد نیست. اما شناخت عوامل پرخطر، علائم و عوامل آن به درک بهتر این رویداد و دریافت حمایت یا درمان مورد نیاز کمک می‌کند.
علائم سقط جنین
علائم سقط جنینی بسته به مرحله حاملگی متغیر است. در بعضی موارد، این اتفاق آنقدر سریع می‌افتد که فرد تا زمان سقط هنوز نمی‌داند حامله است.
در ادامه به بعضی علائم سقط جنین اشاره می‌کنیم:
- لکه‌های درشت خون
- خونریزی واژن
- خارج شدن بافت یا مایع از واژن
- درد یا گرفتگی شدید شکم
- کمردرد خفیف یا شدید
اگر حین حاملگی با هر یک از علائم فوق روبه‌رو شدید، فورا با پزشک تماس بگیرید. همچنین ممکن است بدون سقط جنین دچار این علائم شوید. اما پزشک آزمایشات لازم را انجام می‌دهد تا از سلامت جنین اطمینان حاصل کند.
علل سقط جنین
با اینکه برخی عوامل خطر سقط را افزایش می‌دهد، معمولا این اتفاق ناشی از عملی که فرد انجام داده یا نداده نیست. اگر در دوران بارداری دچار مشکل هستید، پزشک برخی عوامل را که به عنوان علت سقط شناخته شده‌اند بررسی می‌کند.
بدن طی دوران بارداری هورمون و مواد مغذی جنین را تامین می‌کند. این فرآیند به رشد جنین کمک می‌کند. اکثر موارد سقط جنین طی سه ماه اول مربوط به رشد غیرعادی جنین است. اما عوامل دیگر نیز در بروز این اتفاق نقش دارند.
مشکلات ژنتیکی یا کروموزوم
کروموزوم حامل ژن است. یک مجموعه کروموزوم‌های جنین توسط مادر و مجموعه دیگر توسط پدر به دست می‌آید.
ازجمله مشکلات کروموزوم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مرگ داخل رحمی جنین: نطفه تشکیل شده اما رشد آن قبل از مشاهده یا احساس علائم سقط متوقف میشود.
- بارداری پوچ: نطفه تشکیل نمی‌شود.
- حاملگی مولی: هر دو کروموزوم از پدر گرفته شده و جنین رشد نمی‌کند.
- حاملگی نیمه مولی: کروموزوم‌های مادر باقی می‌ماند اما پدر دو کروموزوم به بچه داده است.
اگر سلول‌های جنین تقسیم شود یا تخمک یا سلول اسپرم آسیب ببیند نیز جنین به‌صورت تصادفی سقط میشود. اختلال در جفت نیز می‌تواند باعث سقط شود.
بیماری‌های زمینه‌ای و عادت‌های زندگی
بسیاری از بیماری‌های زمینه‌ای و عادت‌های زندگی در رشد جنین اختلال ایجاد می‌کند. ورزش و دخول باعث سقط نمی‌شود. کار کردن هم روی نوزاد تاثیر نمی‌گذارد مگر اینکه در معرض مواد شیمیایی یا اشعه‌های خطرناک قرار بگیرید.
ازجمله مشکلاتی که در رشد نوزاد اختلال ایجاد می‌کند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رژیم غذایی ناسالم یا سوء تغذیه
- مصرف مواد و الکل
- بالا بودن سن مادر
- بیماری تیروئید که تحت درمان نباشد
- مشکلات هورمونی
- دیابت کنترل نشده
- عفونت
- تروما
- چاقی مفرط
- مشکل دهانه رحم
- رحم بدشکل
- فشار خون بالا
- مسمومیت غذایی
- بعضی داروها
سقط جنین یا قاعدگی؟
در بسیاری از موارد، قبل از اینکه بدانید باردار هستید جنین سقط میشود. به‌علاوه، بعضی از علائم سقط درست مانند قاعدگی شامل خونریزی و گرفتگی است.
بنابراین، از کجا بدانید پریود شده‌اید یا سقط جنین داشته‌اید؟
در بسیاری از موارد، قبل از اینکه بدانید باردار هستید جنین سقط میشود. به‌علاوه، بعضی از علائم سقط درست مانند قاعدگی شامل خونریزی و گرفتگی است.
بنابراین، از کجا بدانید پریود شده‌اید یا سقط جنین داشته‌اید؟
برای تمایز قاعدگی از سقط جنین باید چند عامل را در نظر گرفت:
- علائم: درد شدید کمر یا شکم که به مرور بدتر میشود و همراه با دفع مایع و لخته‌های درشت خون است، خبر از سقط جنین می‌دهد.
- زمان: ممکن است سقط طی ماه‌های اول حاملگی با قاعدگی اشتباه گرفته شود اما بعد از گذشت هشت هفته از بارداری احتمال اشتباه گرفتن آن بعید خواهد بود.
- مدت زمان علائم: معمولا علائم سقط به مرور زمان تشدید میشود و بیشتر از علائم قاعدگی طول می‌کشد.
اگر خونریزی شدید دارید یا فکر میکنید دچار سقط جنین شده‌اید، باید با پزشک متخصص زنان تماس بگیرید.
آمار سقط جنین بسته به هفته بارداری
اکثر موارد سقط جنین طی سه ماه اول بارداری رخ می‌دهد. خطر سقط طی اولین هفته بسیار بالاست اما به محض رسیدن به هفته ششم خطر سقط کاهش پیدا می‌کند.
از هفته 13 تا 20 خطر سقط بیشتر کاهش می‌یابد. با این وجود، یادتان باشد خطر سقط بعد از این دوران آنقدر هم کاهش پیدا نمی‌کند. بنابراین باید همواره زیر نظر پزشک متخصص زنان باشید.
آمار سقط جنین
از دست دادن جنین طی هفته اول بارداری بسیار شایع است. به گفته کالج متخصصان زنان در آمریکا، سقط جنین در 10 درصد از موارد حاملگی که به ثبت رسیده اتفاق می‌افتد.
گاهی علت سقط ناشناخته باقی می‌ماند. با این حال، طبق برآوردهای کلینیک مایو، حدود 50 درصد از موارد سقط در اثر مشکلات کروموزوم رخ می‌دهد.
خطر سقط با افزایش سن بالا می‌رود. به گفته کلینیک مایو، خطر سقط در سن 35 سالگی 20 درصد است. این درصد در 40 سالگی به 40 و در 45 سالگی به 80 می‌رسد.
سقط به این معنی نیست که دیگر صاحب فرزند نخواهید شد. به گفته کلینیک کلیولند، 87 درصد از زنانی که سابقه سقط جنین دارند دوباره می‌توانند حاملگی کامل داشته باشند. به‌طور تقریبی فقط یک درصد از زنان سه بار یا بیشتر سقط جنین را تجربه می‌کنند.
خطر سقط
در اغلب موارد علل طبیعی و غیر قابل پیشگیری باعث سقط ناخواسته میشود. با این وجود، بعضی عوامل پرخطر احتمال سقط را بالا می‌برد. ازجمله:
- بروز آسیب جدی به بدن
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا اشعه‌های خطرناک
- مصرف مواد
- سوء مصرف الکل
- مصرف بیش از حد کافئین
- سیگار
- سابقه دو یا چند سقط متوالی
- اضافه وزن یا کمبود وزن
- بیماری‌های مزمن و کنترل نشده مانند دیابت
- مشکل رحم یا دهانه رحم
سن بالا نیز روی خطر سقط تاثیر می‌گذارد. خطر سقط در زنان بالای 35 سال بیشتر از زنان جوانتر است. این خطر طی سال‌های بعد بیشتر میشود. می‌توانید در این رابطه مقاله بارداری بعد از 35 سالگی را هم در درمانکده مطالعه کنید.
سابقه یک بار سقط خطر سقط مجدد را بالا نمی‌برد. درواقع، اکثر زنان در تجربه بعدی حاملگی کامل را پشت سر می‌گذارند. سقط مکرر بسیار نادر است.
انواع سقط جنین
سقط ناخواسته انواع مختلفی دارد. پزشک بسته به علائم و مرحله حاملگی یکی از موارد زیر را در شما تشخیص می‌دهد:
- سقط کامل: تمام بافت‌های حاملگی از بدن خارج میشود.
- سقط ناقص: قسمت‌هایی از بافت یا جفت از بدن خارج میشود اما تکه‌هایی از آن هنوز در بدن باقی مانده است.
- سقط فراموش شده: جنین بدون اطلاع شما می‌میرد و آن را از بدن خارج نمی‌کنید.
- تهدید سقط: خونریزی و گرفتگی آنقدر شدید است که خبر از سقط احتمالی می‌دهد.
- سقط حتمی: خونریزی، گرفتگی و قطر دهانه رحم نشان می‌دهد سقط جنین حتمی است.
- سقط عفونی: رحم دچار عفونت شده است.
جلوگیری از سقط جنین
به لحاظ علمی نمی‌توان جلوی تمام سقط‌ها را گرفت ولی میتوان برای سالم ماندن نوزاد طی دوران بارداری اقداماتی انجام داد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:
- طی دوران بارداری مراقبت‌های پیش از زایمان را به‌طور منظم انجام دهید.
- در این دوران از مصرف الکل، مواد و سیگار بپرهیزید.
- قبل و طی دوران بارداری وزن سالم خود را حفظ کنید.
- از ابتلا به بیماری و عفونت بپرهیزید. دستان خود را با دقت بشورید و از افرادی که بیمار هستند دوری کنید.
- مواظب باشید مصرف کافئین شما در روز بیشتر از 200 میلی‌گرم نباشد.
- ویتامین پیش از زایمان مصرف کنید تا مواد مغذی به‌اندازه کافی به بدن شما و نوزاد برسد.
- یک رژیم غذایی بارداری سالم و متعادل داشته باشید که سرشار از میوه و سبزیجات است.
یادتان باشد یک بار تجربه سقط به این معنی نیست که دیگر حامله نمی‌شوید. اکثر زنانی که سابقه سقط دارند دوباره حاملگی سالم را تجربه می‌کنند.
سقط جنین دوقلو
معمولا دوقلو بودن زمانی اتفاق می‌افتد که دو تخمک به جای یک تخمک بارور شود. اگر یک تخمک بارور به دو نطفه مجزا تقسیم شود نیز این اتفاق رخ می‌دهد.
طبیعتا زمانی که زن دوقلو باردار باشد باید ملاحظات بیشتری را در نظر بگیرد. داشتن چند نوزاد در رحم روی رشد تاثیر می‌گذارد. احتمال عوارضی مانند زایمان زودهنگام، پرهاکلامپسی یا سقط جنین در زنانی که دو یا چند قلو باردار هستند بالاتر است.
به‌علاوه، ممکن است نوعی سقط به نام سندرم از بین رفتن جفت در زنانی که دوقلو باردار هستند رخ دهد. این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که در بدن زنی که قبلا تشخیص داده شده بود دوقلو باردار است، فقط یک جنین قابل رویت باشد.
در بسیاری از موارد، نوزادی که از بین رفته دوباره جذب جفت میشود. گاهی این اتفاق آنقدر زود رخ می‌دهد که فرد هنوز نمی‌داند دوقلو باردار بوده است.درمان سقط جنین
درمانی که برای سقط جنین دریافت میکنید به نوع سقط بستگی دارد. اگر هیچ‌گونه بافت حاملگی در بدن باقی نمانده باشد (سقط کامل)، دیگر نیازی به درمان نیست.
اگر هنوز مقداری بافت در بدن باقی مانده باشد، چند روش مختلف درمان وجود دارد:
- روش انتظار: فرد در این حالت منتظر می‌ماند تا بافت به‌طور طبیعی از بدن خارج شود.
- روش پزشکی: بافت از طریق مصرف دارو از بدن خارج میشود.
- روش جراحی: هرگونه بافت باقی مانده از طریق جراحی برداشته میشود.
خطر عوارض ناشی از هر یک از روش‌های فوق اندک است بنابراین به کمک پزشک می‌توانید مناسب‌ترین روش را انتخاب کنید.
دوران نقاهت فیزیکی
نقاهت بدن به مدت زمان حاملگی تا قبل از سقط بستگی دارد. ممکن است بعد از سقط جنین علائمی نظیر لکه‌بینی و درد شکم را تجربه کنید.
با اینکه هورمو‌نهای حاملگی تا چند ماه بعد از سقط در خون باقی می‌ماند، قاعدگی ظرف چهار تا شش هفته دوباره آغاز میشود. دست کم به مدت دو هفته بعد از سقط جنین از آمیزش جنسی و استفاده از تامپون بپرهیزید.
حمایت بعد از سقط جنین
تجربه طیف گسترده‌ای از احساسات بعد از سقط جنین طبیعی است. همچنین ممکن است دچار علائمی مانند اختلال در خواب، انرژی پایین و گریه‌های مکرر شوید.
زمان لازم را به سوگواری اختصاص دهید و درصورت نیاز از دیگران درخواست کمک و حمایت کنید. بهتر است موارد زیر را نیز در نظر بگیرید:
- اگر از نظر روحی پریشان شده‌اید، کمک بخواهید. ممکن است اعضای خانواده و دوستان احساس شما را درک نکنند پس به آنها بگویید چطور می‌توانند به شما کمک کنند.
- تا زمانی که آمادگی روبه‌رو شدن با لباس، وسایل و هر شیء که یادآور بچه است را ندارید، آنها را دور از چشم بگذارید.
- کار نمادینی انجام دهید که به یاد و خاطره نوزاد از دست رفته کمک می‌کند. بعضی از زنان درخت می‌کارند یا از جواهر خاص به یاد نوزاد استفاده می‌کنند.
- از تراپیست یا روانشناس مشاوره بگیرید. مشاوران روانشناس به کنار آمدن با احساس افسردگی، فقدان یا عذاب وجدان کمک می‌کنند.
- در گروه‌های حمایتی آنلاین یا حضوری شرکت کنید تا با افرادی که تجربه مشابه داشتند حرف بزنید.
بارداری مجدد
بهتر است قبل از تلاش مجدد مدتی دست نگه دارید تا هر دو از نظر فیزیکی و عاطفی آماده شوید. می‌توانید از پزشک راهنمایی بگیرید یا قبل از تلاش دوباره برای باردار شدن برنامه حاملگی ترسیم کنید.
سقط جنین معمولا یک بار اتفاق می‌افتد. با این حال، اگر دو یا چندبار تجربه سقط جنین داشته‌اید، پزشک آزمایشات لازم برای تشخیص علت سقط‌های قبلی را انجام می‌دهد. از جمله این آزمایشات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزمایش خون برای تشخیص به هم ریختن تعادل هورمونها
- تست کروموزوم با استفاده از نمونه خون یا بافت
- معاینه لگن و رحم
- سونوگرافی
