امروزه بر هیچکس پوشیده نیست که کیفر حبس چه آسیب‌های جبران‌ناشدنی بر شخص زندانی، خانواده و وابستگان وی و جامعه دارد.
شفا آنلاین>سلامت>در طول سالیان گذشته تاکنون سیاست کارگزاران قانون‌گذاری و قضائی به سمت تبدیل مجازاتهای حبس به مجازاتهای جایگزین رفته است. تا جایی که مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی رئیس اسبق قوه قضائیه ایران، کتاب مستقلی تحت عنوان حبس‌زدایی از منظر شرع اسلام تالیف نمود.
امروزه بر هیچکس پوشیده نیست که کیفر حبس چه آسیب‌های جبران‌ناشدنی بر شخص زندانی، خانواده و وابستگان وی و جامعه دارد. در این نوشتار درصدد بررسی معایب مجازات زندان نیستیم زیرا که این معایب مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و قانون کاهش مجازات حبس مصوب ۱۳۹۹ (که اصلاحیه‌ای بر برخی از مواد قانون مجازات اسلامی می‌باشد) پیش‌بینی‌های خوبی به منظور جایگزین کردن برخی مجازات‌ها به جای حبس شده است. ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی درباره مجازاتهای جایگزین حبس می‌گوید:
مجازاتهای جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می‌شود.تبصره- دادگاه در ضمن حکم، به سنخیت و تناسب مجازات مورد حکم با شرایط و کیفیات مقرر در این ماده تصریح می‌کند. دادگاه نمی‌تواند به بیش از دو نوع از مجازاتهای جایگزین حکم دهد.
از سوی دیگر اصل قانونی بودن جرم و مجازات الزام کرده است که هرگونه مجازات که از سوی قضات دادگستری برای متهمین تعیین می‌شود، مستند به مواد این قانون باشد. همچنین اصل لزوم ترعیبی بودن مجازات ایجاب می‌کندکه اجرای آن برای بزهکار ایجاد سختی و دشواری مادی جسمی یا مالی نماید. به گونه‌ای که اجرای مجازات موجب پیشگیری مرتکب و افراد دیگر که آمادگی ارتکاب جرم را دارند، شود.
فی المثل به عنوان جایگزین حبس باید توسط مجرم تهیه و تامین شود، می‌گردد.
پیمان حاج محمود عطار/ آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار