مدارس حق دریافت هیچگونه وجهی را هنگام ثبتنام دانشآموزان مدارس ندارند، بهاستثنای حق بیمه و مدارس غیردولتی نیز تنها براساس الگوی شهریه مصوب، میتوانند شهریه دریافت کنند.» با این حال همچنان قصه دریافت شهریه از والدین ادامه دارد
شفا آنلاین>سلامت>در حالیکه براساس نص صریح قانون اصل30 قانون اساسی و ماده 104 منشور حقوق شهروندی، تحصیل برای دانش آموزان ایرانی تا پایان دوره متوسطه رایگان است، هرساله مدارس دولتی به بهانههای مختلف هزینه یا شهریههایی را از والدین دریافت می کنند که با وجود اینکه مسئولان آن را غیرقانونی میدانند، هنوز هیچ اقدام عملی برای پایان دادن به این آشفته بازار نشده است!.
به گزارش شفا آنلاین: هر ساله و در فصل ثبتنام دانش آموزان، همراه با خط و نشان مسئولان در مورد اینکه ثبت نام در مدارس دولتی و هیات امنایی رایگان است و هیچ مدرسه ای حق اخذ وجوه اضافی را از والدین ندارد، همراه است. اما باز هم کم نیستند والدینی که از مجبورند به اجبار هزینهای که مدارس هنگام ثبت نام طلب میکنند را بپردازند و از ترس اینکه مبادا در طول سال، مسئولان مدارس و معلمها فرزندشان را اذیت کند، لب فرو میبندند و حتی حاضر به شکایت نیز نیستند!.
مصطفی پدر، یکی از دانش آموزان دبستانی در غرب تهران است. وی که سال گذشته مجبور شده تا شهریهای را به عنوان کمک به مدرسه و همیاری پرداخت کند، میگوید: «سال گذشته موقع ثبت نام دخترم مجبور شدم 12 میلیون بپردازم. وقتی گفتم برای چه باید این پول را بپردازم، یک لیست بلند بالا از اقدامات فوق برنامه جلویم گذاشتند و گفتند؛ این مدرسه بهترین امکانات را برای دانش آموزان فراهم می کند بنابراین یا باید هزینه هایش را بپردازید یا فرزندتان را جای دیگری ثبت نام کنید.» مهناز، همسر وی نیز که کنار مصطفی ایستاده و شاهد صحبت های ماست ادامه میدهد: «ما هم مجبور شدیم به خاطر نزدیکی مدرسه و اینکه دوستان دخترمان در این مدرسه درس می خواندند شهریه مورد نطر را بدهیم.» وی در پاسخ به این سوال که آیا در قبال این شهریه سرویس دهی خدمات درسی و جانبی خاصی به فرزندتان داده میشد؟ نیز می گوید: «نه... کار خاصی نمیکردند. فقط گاهی بچهها را اردو میبردند که پول آن را جدا میگرفتند یا اگر مسابقه و مراسمی بود، باز مجبور بودیم پول آنها را ما بپردازیم!»
این صحبتها در شرایطی مطرح میشود که طبق دستورالعمل اجرایی
ثبت نام دانشآموزان برای سال تحصیلی 1402-1403، در بند 5 آن آمده است: « حقوق دانش آموزان و والدین در موضوع ثبت نام نظیر عدم دریافت وجوه غیرمجاز، زمان و محدوده بندی ثبتنام و... به نحو مقتضی از طریق تولید محتوای مناسب نصب اطلاعیه در محل ثبت نام انجام مصاحبههای خبری و ... اطلاع رسانی شود.» همانطور که گفته شد قصه تهدیدها و خط و نشان کشیدن های مسئولان آموزش و پرورش در مورد نگرفتن شهریه از سوی مدارس سابقه ای طولانی دارد.
به عنوان نمونه حکیم زاده، معاون وقت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در سال 99 با تاکید بر اینکه هرگونه مشارکت برای تامین هزینه مدارس داوطلبانه است و به هیچ وجه اجباری نیست، گفت: «دانش آموزان مدارس دولتی مجبور نیستند مبلغی برای ثبت نام بپردازند و فقط هزینه بیمه حوادث و کتاب را میپردازند.» یا همین سال گذشته، یوسف نوری وزیر وقت آموزش و پرورش نیز چندین بار در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «مدارس حق دریافت هیچگونه وجهی را هنگام ثبتنام دانشآموزان مدارس ندارند، بهاستثنای حق بیمه و مدارس غیردولتی نیز تنها براساس الگوی شهریه مصوب، میتوانند شهریه دریافت کنند.» با این حال همچنان قصه دریافت شهریه از والدین ادامه دارد. موضوعی که سال گذشته چنان بالا گرفت که حتی دادستانی کل کشور را نیز وادار به واکنش کرد . این نهاد طی اطلاعیه ای اعلام کرد: نظر به تکالیف قانونی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر رسیدگی به شکایات از مدارس و با توجه به تاکیدات ریاست محترم قوه قضائیه و نیز بررسیها و مکاتبات قضائی با وزیر محترم و دیگر مسئولان آموزش و پرورش مبنی بر دریافت هزینه هایی که در قبال آن خدماتی ارائه نشده است از قبیل دریافت کامل سرویس رفت و آمد، غذا و سایر امور مرتبط که با وجود تعطیلیهای متعدد ناشی از برف و سرما و آلودگی هوا و یا کمک به مدارس، وزارت مذکور مکلف است ضمن بررسی دقیق موارد و گزارشها با مراکز و مدارس متخلف برخورد قانونی نموده و ترتیبی اتخاذ نماید تا وجوه دریافتی غیر قانونی به اولیا محترم دانش آموزان مسترد و نتیجه اقدامات به عمل آمده را به اطلاع عموم برساند.»
حکم قانونی؟ اینها همش حرفه!
با این حال دکتر مهدی تقوی راد، وکیل دادگستری و مدرس دانشگاه در این زمینه معتقد است: « با وجودیکه مدارس دولتی باید تا دوره متوسطه به طور رایگان در اختیار دانشآموزان قرار بگیرد، مدیران بسیاری از مدارس با دور زدن قوانین و با این استدلال که کیفیت بهتری نسبت به سایر مدارس دولتی دارند و به نوعی قرار است نخبهپرور باشند، شهریه میگیرند، آن هم مبالغی که برای بسیاری از خانوادهها سنگین است. به همین علت اقشار ضعیف جامعه با مشکل تحصیل فرزندانشان روبهرو هستند.» وی در گفتوگو با «آرمان امروز» با درخصوص قوانین کنونی تحصیل در ایران میگوید: «تحصیل رایگان از موضوعاتی است که در قانون ذکر شده و طبق بند 3 از اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آموزش و پرورش برای همه مردم در تمام سطوح جزو وظایف دولت شناخته شده و همچنین در اصل 30 قانون اساسی دولت موظف شده وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور بهطور رایگان گسترش دهد. بنابراین والدینی که مجبور به پرداخت شهریه شده اند می توانند به مرجعی به نام «دیوان عدالت اداری» برای شکایت رجوع نمایید و احقاق حق نمایید. کمااینکه تاکنون نیز بسیاری از شهروندان به همین شکل و با رعایت اصول حقوقی حکم به نفع خود گرفته و مسئول مربوطه مدرسه را محکوم کردهاند.
از ادعاهای رسانه ای تا دستورات درگوشی
اما مدیران مدارس روایت متفاوتی از اخذ شهریه و دستورهای ابلاعی آموزش و پرورش دارند. مدیر یکی از مدارس پسرانه تهران که به شدت تاکید دارد نامی از وی برده نشود، در گفت و گو با «آرمان امروز» میگوید: الان بیش از 10 سال است که مدارس دولتی، بهخصوص در مناطق 1 تا 6 سرانه دانش آموزی و مدرسه از آموزش و پرورش نمی گیرند. یعنی آموزش و پرورش می گوید خودتان باید هزینه اداره مدرسه را از والدین بگیرد. برای همین معمولا مدیران مدرسه هزینه های آب و برق و فوق برنامه ها و.... را اول سال محاسبه می کنند و بعد آن را به تصویب هیات امنا می رساند و در گان بعد آن را بین تعداد دانش آموزان موجود تقسیم می کنند تا زمان ثبت نام از والدین آنها بگیرند. حتی بخشی از حقوق معلم ها را نیز ما از طریق کلاس های فوق برنامه از خود والدین می گیریم. این یک واقعیت غیرقابل انکار است!. این مدیر کهنه کار آموزش و پرورش با تاکید براینکه الان سالهاست که مدارس دولتی هم عملا خودگردان شده اند، در پاسخ به این سوال که پس چرا وزرای آموزش و پرورش و مدیران ارشد آن دایما اعلام می کنند؛ مدارس دولتی حق اخذ شهریه از والدین را ندارند؟ لبخند معنا داری می زند و می گوید: این صحبت ها برای شما رسانه ای هاست! وگرنه بعد از آن درگوشی به ما دسنورهای دیگری می دهد!. آرمان امروز